TÜRKİYE'S DEMAND FOR GLOBAL ORDER İN THE CONTEXT OF CRİTİCAL REALİSM AND "THE WORLD İS BİGGER THAN FİVE DİSCOURSE"

Yıl 2022, Cilt: 21 Sayı: 4, 2408 - 2425, 19.10.2022

Furkan Kaya , Mesut Özcan , Soner Doğan

https://doi.org/10.21547/jss.1148602

Cited By: 1

Öz

This article focuses on creating an alternative to existing arguments, taking into account internal and external factors in order to analyze and understand Turkish foreign policy and its quest to redefine its global position. The main purpose of this article is to evaluate Türkiye's approach to the structure of the global system in the context of critical realism, taking into account the changing Turkish foreign policy dynamics and increasing capabilities in the post-2000 period. In this context, the first aim of the study is to analyze the discourse of "The World is Bigger Than Five", which Türkiye has put forward for the resolution of conflicts/crises in its region for many years, and to ensure global peace and justice, as a model. In this context, the study aims not only to interpret the current foreign policy dynamics, but also to offer an alternative to the positivist approach. The study basically criticizes the positivist approach to make a foreign policy analysis by focusing on events and the current conjuncture. In this direction, the study uses agency and structure based on Bhaskar and Patokami, and adopts Gramsci's hegemony approach. The main claim of the article is that critical realism offers a more explanatory and interpretive analysis opportunity in foreign policy analysis than mainstream theories. While drawing attention to the importance of ontological inquiry in this direction, the article also discusses Turkey's criticisms of the global system and its solution model in the context of critical reality.

Anahtar Kelimeler

The Word is bigger than five, Turkish foreign Policy, critical realism, Bhaskar

ELEŞTİREL REALİZM VE “DÜNYA BEŞTEN BÜYÜKTÜR SÖYLEMİ” BAĞLAMINDA TÜRKİYE’NİN KÜRESEL DÜZEN TALEBİ

Öz

Bu makale, Türk dış politikasını ve küresel konumunu yeniden tanımlama arayışını analiz etmek ve anlamak için içsel ve dışsal unsurları da dikkate alarak mevcut argümanlara bir alternatif oluşturmaya odaklanmaktadır. Bu makalenin temel amacı, 2000 sonrası dönemde değişen Türk dış politikası dinamiklerini ve artan kabiliyetlerini dikkate alarak Türkiye’nin küresel sistemin yapısına yönelik yaklaşımını eleştirel realizm bağlamında değerlendirmektir. Bu çerçevede çalışmanın birinci amacı Türkiye’nin uzun yıllardan bu yana bölgesinde yaşanan çatışmaların/krizlerin çözümü, küresel barışın ve adaletin sağlanması için öne sürdüğü “Dünya Beşten Büyüktür” söylemini bir model olarak analiz etmektir. Çalışma bu çerçevede sadece mevcut dış politika dinamiklerini yorumlamayı değil, pozitivist yaklaşıma bir alternatif sunmayı da hedeflemektedir. Çalışma temelde pozitivist yaklaşımın olaylara ve mevcut konjonktüre odaklanarak bir dış politika tahlili yapmanın eleştirisini yapmaktadır. Bu doğrultuda çalışma, Bhaskar ve Patokami’den yola çıkarak çıkarak fail ve yapıyı kullanmakta, Gramsci’nin ise hegemonya yaklaşımını benimsemektedir. Makalenin temel iddiası, eleştirel realizmin dış politika analizinde ana akım teorilere göre daha açıklayıcı ve yorumlayıcı bir tahlil imkânı sunduğudur. Makale bu doğrultuda ontolojik sorgulamanın önemine dikkati çekerken, diğer yandan Türkiye’nin küresel sisteme yönelik eleştirilerini ve çözüm modelini eleştirel gerçeklik bağlamında tartışmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Dünya Beşten Büyüktür, Türk Dış Politikası, eleştirel realizm, Bhaskar

Kaynakça

• Aslan, M. (2019), Yeniden Yapılandırma: Türkiye’nin Suriye’deki Modeli, SETA Rapor
• Aydınlı, E. (2020), “Büyük Strateji” Çıkmazı ve Türkiye için “Büyüme” Önermesi”, (içinde) Strateji Düşüncesi: Kuram, Paradoks,
• Uygulama”,Karaosmanoğlu Ali L. ve Aydınlı, E. (ed), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Baba, G. ve Önsoy, M. (2016), “Between Capability and Foreign Policy: Comparing Turkey’s Small Power and Middle Power Status”, Uluslararası İlişkiler, Volume 13, No.51,
• Balcı, A., (2013). Türk Dış Politikası: İlkeler, Aktörler, Uygulamalar, İstanbul: Etkileşim Yayınları.
• Bhaskar, R. (1978). A Realist Theory of Science, Brighton:Harvester Books.
• Bhaskar, R. ( 2011), Çağdaş Felsefeye Eleştirel Bir Giriş: Gerçekliği Geri Kazanmak, Ankara: NotaBene Yayınları.
• Bhaskar, R. (2017), İnsan Bilimlerinin Felsefi Eleştirisi: Natüralizmin Olanaklılığı, Vefa Saygın Öğütle (ed) Ankara: Nika Yayınevi.
• Carr, Edward, H., (1978). The 20 Years’ Crisis 1919-1939: An Introduction to the Study of International Relations, Londra: The Macmillan Press.
• Dal, Emel P. (2014), “On Turkey’s Trail as a “Rising Middle Power” in the Network of Global Governance: Preferences, Capabilities, and Strategies”, Perceptions, Cilt: XIX, Sayı: 4
• Dal, Emel P. ve Kurşun, M. (2016), “Assessing Turkey’s middle power foreign policy in MIKTA: Goals, means, and impact”, International Journal, Cilt:71, Sayı:4, 608-629. Davutoğlu, A., (2001). Stratejik Derinlik: Türkiye'nin Uluslararası Konumu. İstanbul: Küre Yayınları.
• Demirtaş, B., (2014). “İnşacılık”, Ali Balcı ve Şaban Kardaş (ed), Uluslararası İlişkilere Giriş (içinde). İstanbul: Küre Yayınları.
• Dural, B. (2012), “Antonio Gramsci ve Hegemonya”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:11 Sayı:39, 309-321.
• Eralp, A. (2011), “Uluslararası İlişkiler Disiplininin Oluşumu: İdealizm- Realizm Tartışması”, (içinde) Devlet, Sistem ve Kimlik Uluslararası İlişkilerde Temel Yaklaşımlar, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Erdem, T. (2021), “Merkez-Çevre İlişkisi Bağlamında 27 Nisan e-Muhtırası”, Stratejik Düşünce Enstitüsü, https://www.sde.org.tr/tevfik-erdem/genel/merkez-cevre-iliskisi-baglaminda-27-nisan-e-bildirgesi-kose-yazisi-
• Erdoğan, Recep T. (2021), “Daha Adil Bir Dünya Mümkün: Birleşmiş Milletler Reformu İçin Bir Model önerisi”, İstanbul: Turkuvaz Kitap.
• Jones, B. (2002) “After International Relations: critical realism and the (re)construction of world politics”, Journal of Critical Realism, 1:1.
• Joseph, J. (2008), “Hegemony and Structure-Agency Problem in International Relations”, Review of International Studies, Cilt 34, No 1.
• Karcı, B. (2017), “Eleştirel Gerçekçi Bilgi Teorileri”, Turkish Academic Research Review, Cilt 2, Sayı 2. 89-108.
• Kolasi, K. (2018), “Uluslararası İlişkiler Teorisinde Bilimsel Realizm ve Yapı Kavramı”, SBF Dergisi, Cilt 73, No. 4, 931-958.
• Morgenthau, Hans. J., (2005). Politics Among Nations: Politics Among Nations: The Struggle for Power and Peace,. 7. Baskı. New York: McGraw-Hill.
• Ozan, Ebru D. (2001), “Sosyal Bilimlerde Gerçekçi-İlişkisel Bir Yaklaşımın Anahatları”, Praksis (3)
• Özpek, Burak. B. ve Demirağ. Y., (2014). Turkish foreign policy after the ‘Arab Spring’: from agenda-setter state to agenda- entrepreneur state. Israel Affairs, 20(3), 328-346.
• Patokami, H. (2001), After International Relations: Critical Realism and the (Re)Construction of World Politics, New York: Routledge.
• Sunar, L. (2007), “Batı Düşüncesinde Yeni Arayışlar ve Roy Bhaskar’ın Eleştirel Realizm Felsefesi”, Sosyoloji Dergisi, 3:15, 85-100.
• Ülman, B., Balta-Peker, E. ve Ağcan, Muhammed A., “Uluslararası” Fikri, Epistemolojik Yanılgı ve Eleştirel Gerçekliğin İmkânları”, Uluslararası İlişkiler, 8:30,
• Yalvaç, F. (2010), “Eleştirel Gerçekçilik: Uluslararası İlişkiler Kuramında Post- Pozitivizm Sonrası Aşama”, Uluslararası İlişkiler, 6:24, 3-32.
• Yalvaç, F. (2012), “Strategic Depth or Hegemonic Depth? A Critical Realist Analysis of Turkey’s Position in the World System”, International Relations 26:2, 165-180.
• Yalvaç, F. (2014), “Approaches to Turkish Foreign Policy: A Critical Realist Analysis”, Turkish Studies, 15:1, 377-402.
• Yeşiltaş, M. ve Balcı, A., (2011). AK Parti Dönemi Türk Dış Politikası Sözlüğü: Kavramsal Bir Harita. Bilgi, Sayı: 23, 9-34.
• İslam İşbirliği Teşkilatı 13’üncü İslam Zirvesi’nin Açılışında Yaptıkları Konuşma”, TCCB, 2016, https://www.tccb.gov.tr/konusmalar/353/42573/islam-isbirligi-teskilati-13uncu-islam-zirvesinin-acilisinda-yaptiklari-konusma