The Image of China in Turkish Secondary Education History Textbooks

Yıl 2023, Cilt: 22 Sayı: 4, 1538 - 1554, 20.10.2023

Sema Gökenç Gülez

https://doi.org/10.21547/jss.1339706

Öz

Bu çalışmada Türk ortaöğretim 9., 10. ve 11. sınıflar tarih ders kitaplarında Çin imajı ve Çin’in nasıl ele alındığı incelenmiştir. Çalışma kapsamında Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yayımlanan ve günümüzde ortaöğretim 9. 10. ve 11. sınıflarında okutulan zorunlu tarih ders kitapları, Türk Kültür ve Medeniyetleri Tarihi, Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi ders kitapları ele alınmıştır. Ortaöğretim Türk tarih ders kitaplarında Çin imajını oluşturan temel faktörler ele alınarak ders kitaplarında Çin’in nasıl ele alındığı ve sunulduğu, Çin ile ilgili olumlu ve olumsuz ifadeler analiz edilmiştir. Nitel bir araştırma olan çalışmada veri toplama tekniği olarak doküman analizi ve araştırma modeli olarak betimsel araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırma sonucunda tarih ders kitaplarında Çin adı çoğunlukla Çin’in İslam öncesi Türk devletleri ile olan ilişkileri kısmında geçtiği görülmektedir. Çinlilerin Hunlar ve Göktürkler ile olan etkileşimleri ve Çin Seddi’nin inşası konuları ortaöğretim tarih ders kitaplarında sıklıkla yer almıştır. Türk tarih ders kitaplarında Çin imajı, tarihi olaylar ve ilk Türk devletlerinin Çin ile olan ilişkileri üzerinden öne çıkarken, Çin’e karşı doğrudan olumsuz bir Çin imajı tespit edilmemiştir. 9. sınıf tarih ders kitabında Bir Kuşak Bir Yol Projesi’nden ve projenin öneminden bahsedilmesi olumlu bir Çin imajının göstergesidir. Sonuç olarak tarih ders kitaplarının tarihte dönemsel olarak iki ülke ilişkilerinden etkilendiği ve bunun sonucunda Çin imajının dönemlere ve tarihi olaylar doğrultusunda değiştiği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Çin, Türkiye, Türk Tarih Ders Kitapları, Çin İmajı

The Image of China in Turkish Secondary Education History Textbooks

Öz

In this study, the image of China and how China has been approached in the 9th, 10th and 11th grade Turkish history textbooks of secondary school was evaluated. Within the scope of the study, compulsory history textbooks, Turkish Culture and Civilization History textbook, Contemporary Turkish and World History textbook published by the Ministry of National Education of the Republic of Türkiye were examined. By considering the basic factors that create the image of China in Turkish history textbooks, how China has been represented in the textbooks and positive, negative statements were analyzed. In the study, which was designed as a qualitative research, document analysis was used as data collection technique and descriptive research model was used as a research model. As a result of the research, the name of China is mostly mentioned in the section of China’s relations with pre-Islamic Turkish states. However, the interaction of the Chinese with the Huns and Göktürks and the construction of the Great Wall of China were frequently included in the history textbooks of secondy education. While the image of China stands out in Turkish history textbooks through historical events, no direct negative images of China have been identified. The mention of One Road One Belt Project in the 9th grade textbook is an indication of a positive image of China. The history textbooks are affected by the relations between the two countries periodically in history, and as a result the image of China changes in line with periods and historical events.

Anahtar Kelimeler

China, Türkiye, Turkish History Textbooks, China Image

Kaynakça

• Akdağ, Z. (2019). Türkiye-Çin ilişkilerinin tarihsel gelişimi. Hafıza Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 1, Cilt:1, 40-57.
• Aktekin, S. (2019). Türkiye’de tarih eğitimi. Aktekin, S., Harnett, P., Öztürk, M., Smart, D. (Ed.). Çok Kültürlü Bir Avrupa için Tarih ve Sosyal Bilgileri Eğitimi (1. Baskı, s. 27- 44). Harf Eğitim Yayıncılığı.
• Alemdar, E. ve Keleş, S. (2021). Çağdaş Türk ve Dünya tarihi 12. sınıf ders kitabı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Altan, S. (2013). Osmanlı’ya Doğudan bakmak: 20. Yüzyıl dönümünde Çin’de Osmanlı algısı ve milliyetçilik. Esenbel, S., Togan, İ., Atlı, A. (Ed.). Türkiye’de Çin’i Düşünmek. (s. 90-114). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Boykoy, S. (2011). Türkiye’de 1939- 1945 yıllarında tarih öğretim programları ve tarih ders kitaplarının incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21/2, 157-181.
• Çevik, A. Koç, G. Şerbetçi, K. (2021). Türkiye Cumhuriyeti İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük 12. sınıf ders kitabı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Eberhard, W. (1995). Çin tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Erkan, S. (2017). Osmanlı döneminde tarih öğreniminin tarihçesi. 21.yy. da eğitim ve toplum, Vol: 6/17, p. 396.
• Gökenç Gülez, S. (2022). Türk Dünyası tarihi. Nurdan S.ve Özler, M. (Ed.) İpek Yolu’nun öncüsü Zhang Qian’in Batı Bölgesi Seyahati ve Hun-Çin ilişkilerine etkileri (s. 721-742). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• İzgi, Ö. (2000). Çin Elçisi Wang Yen-Te’nin Uygur Seyahatnamesi. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Kaya, R. (2019). Tarih ders kitaplarında imajlar. Şimşek, A. (Ed.). Tarih ders kitaplarında Çin imajı (1. Baskı, s. 51-76). Ankara: Pegem Akademi.
• Okay, B. (1993). Çin Seddi’nin yapılış nedeni hakkında değişik bir görüş. Belleten Türk Tarih Kurumu, Cilt 57, Sayı, 218, p. 27-40.
• Onat, A. (1987). Han döneminde Hun-Çin ekonomik ilişkileri (M.Ö. 206-M.S.220). Belleten: Türh Tarih Kurumu. Cilt: 51, Sayı: 200, p. 611- 624.
• Roux, J. P. (2001). Orta Asya tarih ve uygarlık (Arslan Özcan, L. Çev.). Kabalcı Yayınevi.
• Şahin, I. (2018). Uluslararası ilişkiler ders kitabı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Tüysüz, S. (2019). Tarih 9 ders kitabı. Ankara: Tuna.
• Yang Chao, S. C. f(1989). Türkiye ve Çin arasındaki kültür mübadelesinin tarihi geçmişi. (Özkaya, T. Çev.). Erdem: Atatürk Kültür Merkezi Dergisi, Cilt:5/15, 749-772.
• Yang, C. & Xie, F. (2021). The mutual construction of the image of China and Turkey: Perceptions, problems, and policy proposals. Belt & Road Initiative Quarterly, 3(1), 16-25.
• Yıldırım, T. (2016). Tarih ders kitaplarında kimlik söylemi. Yeni İnsan Yayınevi Eğitim Serisi.
• Yılmaz, A. (2018). Tarih 10 ders kitabı. Ankara: İlke Yayıncılık.
• Yılmaz, D., Duran, H., İdris, K. (2021). Türk kültür ve medeniyet tarihi ders kitabı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Yüksel, E., Kapar, M. A., Bağcı, Ö., Bildik, F., Şahin K., Şafak, L., Ardıç, M., Yıldız, S. (2021a). Tarih 9 ders kitabı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Yüksel, E., Kapar, M. A., Bağcı, Ö., Bildik, F., Şahin K., Şafak, L., Ardıç, M., Yıldız, S. (2021b). Tarih 10 ders kitabı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Yüksel, E., Kapar, M. A., Bağcı, Ö., Bildik, F., Şahin K., Şafak, L., Ardıç, M., Yıldız, S. (2021c). Tarih 11 ders kitabı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.