A Study on Socioeconomic Determinants of Income Distribution in Türkiye

Yıl 2024, Cilt: 23 Sayı: 4, 1530 - 1542, 24.10.2024

Bengü Kayapalı Aslan , İbrahim Arslan

https://doi.org/10.21547/jss.1517223

Öz

Income distribution is a macroeconomic indicator used to determine the level of development of a country, but it also has a social dimension due to its impact on the establishment of peace, prosperity and equality in society. The socio-economic characteristic of the concept of income distribution shows that the subject has an aspect that is researched by social sciences as well as economics. Ensuring equality in income distribution is effective in eliminating inequalities among individuals, then regions, sectors, etc. Therefore, it is necessary to determine the factors that cause inequalities among the elements within the economy in a country, especially among individuals, and to develop policies that reduce and prevent inequalities. In this context, the aim of this study is to determine the socioeconomic factors determining income distribution in Türkiye between 1987 and 2017 and to present policy recommendations to prevent income inequality. Since ensuring equality in income distribution, which has an important share in ensuring economic development, will bring peace and prosperity in society based on social justice and equality norms, the issue of income distribution should be evaluated together with indicators related to governance and society as well as economic indicators. For this reason, the study includes the institutional quality index. In the study, econometric calculations were made using the ARDL method. The integrated effect of the institutional quality index, which is considered to be effective in reducing inequality in income distribution and included as a control variable in the econometric model, among other independent variables was also tried to be investigated. The findings of the study show that the institutional quality index has a significant effect on the solution of income inequality in Türkiye. In the concluding part of the study, solution suggestions are presented for the development of policies to reduce and prevent income inequality in Türkiye.

Anahtar Kelimeler

Income Distribution, Institutional Quality Index, Türkiye

Türkiye’de Gelir Dağılımının Sosyoekonomik Belirleyicileri Üzerine Bir Çalışma

Öz

Gelir dağılımı, bir ülkenin gelişmişlik düzeyinin belirlenmesinde başvurulan makroekonomik bir gösterge olduğu gibi toplumda huzur, refah ve eşitliğin tesis edilmesinde sahip olduğu etkiye bağlı olarak sosyal bir boyuta da sahiptir. Gelir dağılımı kavramının sahip olduğu sosyoekonomik karakteristik, konunun iktisat biliminin yanında sosyal bilimlerce de araştırılan bir yönü olduğunun göstermektedir. Gelir dağılımında eşitliğin sağlanması, öncelikle bireylerin daha sonra bölgelerin, sektörlerin, vb. aralarındaki eşitsizliklerin ortadan kalkmasında etkili olmaktadır. Buradan hareketle bireyler başta olmak üzere bir ülkedeki ekonomi içerisindeki unsurlar arasındaki eşitsizliklere neden olan faktörlerin belirlenerek, eşitsizlikleri azaltıcı ve önleyici politikaların geliştirilmesi gerekmektedir. Bu bağlamda Türkiye’de 1987-2017 yılları arasında gelir dağılımını belirleyen sosyoekonomik faktörlerin belirlenmesi ve gelir dağılımı eşitsizliğini önleyici politika önerilerinin sunulması bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Ekonomik gelişmenin sağlanmasında önemli bir paya sahip olan gelir dağılımında eşitliğin sağlanması, beraberinde sosyal adalet ve eşitlik normlarına bağlı olarak toplumda huzur ve refahın sağlanmasını getireceği için gelir dağılımı konusu ekonomik göstergelerin yanında yönetim ve topluma ilişkin göstergelerle birlikte değerlendirilmelidir. Bu sebeple çalışmada kurumsal kalite endeksine yer verilmektedir. Çalışmada ARDL yöntemi kullanılarak ekonometrik hesaplamalar yapılmıştır. Gelir dağılımındaki eşitsizliğin azaltılmasında etkili olacağı düşünülen ve ekonometrik modelde kontrol değişken olarak yer alan kurumsal kalite endeksinin diğer bağımsız değişkenler arasındaki bütünleşik etkisi de araştırılmaya çalışılmıştır. Çalışmada ortaya çıkan bulgular, öncelikle kurumsal kalite endeksinin Türkiye’de gelir dağılımı eşitsizliğinin çözümünde önemli bir etkiye sahip olduğunu göstermiştir. Çalışmanın sonuç bölümünde, Türkiye’de gelir dağılımı eşitsizliğinin azaltılması ve önlenmesine yönelik politikaların geliştirilmesine yönelik çözüm önerileri sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Gelir Dağılımı, Kurumsal Kalite Endeksi, Türkiye

Kaynakça

• Alkin, E. (1998). Genel ekonomi ansiklopedisi. İstanbul: Milliyet Yayınları.
• Asamoah, L. A. (2021). Institutional quality and ıncome ınequality in developing countries: A dynamic panel threshold analysis. Progress in Development Studies, 21(2), 123-143. https://doi.org/10.1177/14649934211016715
• Boratav, K. (1976). 100 soruda gelir dağılımı. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
• Destek, M. A. (2019). Türkiye’de gelir dağılımının çevre kirliliği üzerindeki etkileri üzerine bir inceleme. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 18(4), 1477-1488. https://doi.org/10.21547/jss.556006
• Dreher, A. (2006). Does globalization affect growth? Evidence from a new index of globalization. Applied Economics, 38(10), 1091–1110. https://doi.org/10.1080/00036840500392078
• Dreher, A., Gaston, N. G. (2006). Has globalisation ıncreased ınequality? International Trade, https://www.research-collection.ethz.ch/bitstream/handle/20.500.11850/124166/eth-28930-01.pdf?sequence=1&isAllowed=y, Erişim Tarihi: 14.07.2024.
• Dişbudak, C., Süslü, B. (2009). Kalkınma ve bireysel gelir dağılımı: Kuznets Hipotezi Türkiye için geçerli mi? Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(18), 146–166. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/372671.
• Eğilmez, M. (2018). MAKRO-EKONOMİ Türkiye'den örneklerle. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Eidgenössische Technische Hochschule Zürich (2022). KOF Globalisation Index, https://kof.ethz.ch/en/forecasts-and-indicators/indicators/kof-globalisation-index.html, Erişim Tarihi:13.7.2024.
• Feenstra, R. C., vd. (2015). The next generation of the penn world table. Available for download at www.ggdc.net/pwt, Erişim Tarihi: 13.07.2024.
• Fisher, I. (1906). The Nature of Capital Income. London: The McMillian Company.
• Grunewald, N., vd. (2017). The trade-off between income inequality and carbon dioxide emissions. Ecological Economics, 142, 249256.
• Keskin, A. (2017). Gelir dağılımı ve ekonomik büyüme: Kuznet Eğrisi’ni tamamlayıcı ülkeler arası bir yatay kesit çalışma. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 235-250.
• Kim, D. H., Lin, S.C. (2023). Income inequality, inflation and financial development. Journal of Empirical Finance, 72, 468-487, https://doi.org/10.1016/j.jempfin.2023.04.008.
• OECD. (2023). Gross domestic product (GDP), https://data.oecd.org/gdp/gross-domestic-product-gdp.htm, Erişim Tarihi: 5.11.2023.
• OECD Data (2023). Inflation (CPI), https://data.oecd.org/price/inflation-cpi.htm, Erişim Tarihi: 13.07.2024.
• PRS Group. (2019). The International Country Risk Guide (ICRG). https://www.prsgroup.com/explore-our-products/internationalcountry-risk-guide/, Erişim Tarihi: 13.07.2024.
• Shahbaz, M., vd. (2014). Financial development and ıncome ınequality: Is there any financial Kuznets Curve in Iran?. Social Indicators Research, 124(2), 357-382.
• Solt, F. (2020). Measuring income inequality across countries and over time: The standardized world ıncome ınequality database. Social Science Quarterly 101(3):1183-1199. SWIID Version 9.13, June 2024.
• Sönmmez, M. (1990). Türkiye’de gelir eşitsizliği. İstanbul: İletişim Yayınları.
• United Nations. (1993). UNdata. http://data.un.org/Glossary.aspx?q=income, Erişim Tarihi: 11.07.2024.
• Yumuşak, İ. ve Bilen, M. (2000), Gelir dağılımı-Beşeri sermaye ilişkisi ve Türkiye üzerine bir değerlendirme. K.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 77-96.
• World Bank. (2015). Metadata Glossary.: https://databank.worldbank.org/metadataglossary/world-development-indicators/series/SI.POV.GINI, Erişim Tarihi: 13.07.2024