Sığınmacıların Toplumsal Uyum Sürecinde Kitle İletişim Araçlarının Rolü Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 1, 11 - 25, 30.06.2020

Semih Kurtkara

Öz

Bu çalışmada, Türkiye ulusal basınında Suriyeli sığınmacıların temsil edilme biçimleri incelenmiştir. Araştırmada basın organlarının sığınmacıları haberlerinde nasıl işlediği noktasına odaklanmak hedeflenmiştir. “Suriyeli sığınmacılar Türk ulusal basınında nasıl temsil edilmektedir?” sorusu çalışmanın temel problemini yansıtmaktadır. Araştırma kapsamında Haziran 2019- Aralık 2019 tarihleri en yüksek tiraja sahip olan “Sabah, Sözcü ve Hürriyet” gazeteleri örneklem olarak belirlenmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi yöntemine başvurularak 15 haberin analizine yer verilmiştir. Ulusal basın haberlerinin ayrımcılık, ırkçılık ve dışlayıcılık çerçevesinde negatif algı oluşmasını tetikleyen haberlere yer verdiği ve haber içeriklerinde sıklıkla “Suriyeli”, “Suriyeli sığınmacı” anahtar kavramlarının kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sığınmacı, Türkiye, Suriye, Toplumsal Uyum, Ulusal Basın

A RESEARCH ON THE ROLE OF MASS COMMUNICATION TOOLS IN THE SOCIAL HARMONIZATION PROCESS OF REFUGEES

Öz

This study examined the way Syrian asylum seekers were represented in the Turkish national press. The research aims to focus on how media outlets handle asylum seekers in their news. “How are Syrian asylum seekers represented in the Turkish national press?” his question reflects the fundamental problem of the study. December June 2019 - December 2019 newspapers with the highest circulation “Sabah, Sözcü and Hürriyet” were identified as samples in the scope of the survey. The study included the analysis of 15 news stories by applying the content analysis method from qualitative research methods. It was concluded that the National Press reports contained news that triggered negative perception within the framework of discrimination, racism and exclusivity, and that the key concepts of “Syrian” and “Syrian asylum seeker” were often used in the news content.

Anahtar Kelimeler

Aslyum, Turkey, Syria, Social harmony, National press

Kaynakça

• Adıgüzel, Y. (2020). Göç Sosyolojisi. Nobel Akademik Yayıncılık.
• AFAD (2014). Suriye’den Türkiye’ye Nüfus Hareketleri. https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/17932/xfiles/webformatisuriyedenturkiyeyenufushareketleri_1_.pdf Erişim Tarihi 16 Nisan 2020.
• Ağır, A., & Sezik, M. (2015). Suriye’den Türkiye’ye Yaşanan Göç Dalgasından Kaynaklanan Güvenlik Sorunları. Birey ve Toplum, 5(9), 95-123.
• Alp, H. (2018). Suriyeli Sığınmacılara Yönelik Ayrımcı ve Ötekileştirici Söylemin Yerel Medyada Yeniden Üretilmesi. Karadeniz Teknik Üniversitesi İletişim Araştırmaları Dergisi, 5(15), 22-37.
• Boztepe, V. (2017). Televizyon Haberlerinde Suriyeli Mültecilerin Temsili. İlef Dergisi, 4(1), 91-122.
• Çakmak, F. (2018). Zorunlu Göç Sürecinde Mekânın Kaybı ve Evin Yitimiyle Başlayan Yersiz Yurtsuzluğun Ürettiği Bir Travma Olarak “Kimliğin Anonimleşmesi”. Turkish Studies, 18(13), 349-364.
• Doğanay, Ü., & Çoban Keneş, H. (2016). Yazılı Basında Suriyeli ‘Mülteciler’: Ayrımcı Söylemlerin Rasyonel ve Duygusal Gerekçelerinin İnşası. Mülkiye Dergisi, 40 (1), 143-184.
• Efe, İ. (2015). Türk Basınında Suriyeli Sığınmacılar. Seta Raporu, 1-78.
• Erdoğan, M.M. (2018). Türkiye’deki Suriyeliler Toplumsal Kabul ve Uyum. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Erdoğan, M.M., Kavukçuer, Y., & Çetinkaya, T. (2017). Türkiye’de Yaşayan Suriyeli Mültecilere Yönelik Medya Algısı. Özgürlük Araştırmaları Derneği, (5), 5-26.
• Ertaş, H., & Çiftçi Kıraç, F. (2017). Türkiye’de Suriyeli Göçmenlere Yönelik Yapılan Eğitim Çalışmaları. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, (13), 99-110.
• Gölcü, A., & Dağlı, A.N. (2017). Haber Söyleminde ‘Öteki’yi Aramak: Suriyeli Mülteciler Örneği. Akdeniz İletişim Dergisi, (28), 11-38.
• Kap, D. (2014). Suriyeli Mülteciler: Türkiye’nin Müstakbel Vatandaşları. Akademik Perspektif, 30-35.
• Kolukırık, S. (2009). Mülteci ve Sığınmacı Olgusunun Medyadaki Görünümü: Medya Politiği Üzerine Bir Değerlendirme. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 1-20.
• Lee, E. (1966). A Theory of Migration. Demography, 3(1), 42-57.
• Paksoy, A., & Şentöregil, M. (2018). Türk Basınında Suriyeli Sığınmacılar: İlk Beş Yılın Analizi (2011-2015). Selçuk İletişim, (1), 237-256.
• Pandır, M., Efe, İ., & Paksoy, A. (2014). Türk Basınında Suriyeli Sığınmacı Temsili Üzerine Bir İçerik Analizi. Marmara İletişim Dergisi, (24), 1-26.
• Sağır, A., & Kurtkara, S. (2018). Sosyoloji Bölümü Öğrencilerinin “Suriyeli” Kavramına İlişkin Tutumları Üzerine Sosyolojik Bir Çözümleme (Bülent Ecevit Üniversitesi ve Karabük Üniversitesi Örneği). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 60(11). 648-661.
• Şen, F., & Yıldız, S. (2017). Bir ‘Öteki’ Olarak Mülteciler: Suriyeli Mültecilerin Anaakım ve Alternatif Medyada Temsili. Atatürk İletişim Dergisi, (12), 27-41.
• Şentürk Kara, E., & Yılmaz, M.B. (2015). Malatya Yerel Basınında Suriyeli Sığınmacılara Yönelik Haberlerin İncelenmesi. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 6(2), 54-69.
• Taş, D, & Tekkanat, S.S. (2018). Yerel Halk ve Suriyeli Sığınmacılar Arasında Bir Kent: Elazığ Örneği. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(4), 77-90.
• Turut, H., & Özgür, M.E. (2018). Bir Kente Göçün Hikâyesi: Süreçler, Bütünleşme ve Aidiyet. Coğrafi Bilimler Dergisi, 16(1), 153-180.
• Tümtaş, M.S., & Ergun, C. (2016). Göçün Toplumsal ve Mekânsal Yapı Üzerindeki Etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(4), 1347-1359.
• TÜRKSAM (2018). Türk Halkının Suriyeli Sığınmacı / Mülteci Algısı. http://turksam.org/dosyalar/2018/07/TU%CC%88RKSAM-Rapor-I%CC%87c%CC%A7.pdf Erişim Tarihi 16 Haziran 2020.
• Uluslararası Af Örgütü Raporu (2019). İnternacional Migrant Report. Uluslararası Af Örgütü LTD, Birleşik Krallık.
• UNHCR (2020) https://www.unhcr.org/tr/unhcr-turkiye-istatistikleri Erişim Tarihi 26 Haziran 2020.
• Yıldırımalp, S., İslamoğlu, E., & İyem, C. (2017). Suriyeli Sığınmacıların Toplumsal Kabul ve Uyum Sürecine İlişkin Bir Araştırma. Bilgi Dergisi, 19(2), 107-126.
• Yılmaz, T. (2015). Türkiye’nin “Misafirleri”: Medyada “Suriyelilerin” Temsili. https://www.researchgate.net/publication/326191358 Erişim Tarihi 17 Mayıs 2020.