Determination of Safflower Production Efficiency: the Case of Trakya Region

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 2, 49 - 55, 15.12.2022

Gökhan Unakıtan , Hakan Ildız

Öz

There has been a vegetable oil shortage in Turkey for many years. Besides to the studies to increase the yield of oilseeds, the inclusion of alternative oilseeds in the production pattern is discussed from time to time. Safflower, which is one of the alternative oilseeds, has an oil rate of 35% and maintains its potential to be grown in regions with arid climate in Turkey. The aim of the study is to determine the production efficiency of the agricultural enterprises producing safflower in the Trakya Region. Data envelopment analysis was used in the efficiency analysis. In the study, the production data obtained from 47 producers included in the scope of a project for the development of safflower agriculture in the Trakya Region were used. The average efficiency coefficient of the Trakya Region was calculated as 0.532. As a result of the study, it has been revealed that safflower production in the Trakya Region is not suitable under the current conditions.

Anahtar Kelimeler

Efficiency Analysis, Data Envelopment Method, Technical Efficiency, Scale Efficiency

Aspir Üretim Etkinliğinin Belirlenmesi: Trakya Bölgesi Örneği

Öz

Türkiye’de uzun yıllardır bir bitkisel yağ açığı bulunmaktadır. Yağlı tohumlu bitkilerin verimlerinin arttırılmasına yönelik çalışmaların yanı sıra zaman zaman alternatif yağ bitkilerinin de üretim desenine dahil edilmesi tartışılmaktadır. Alternatif yağ bitkilerinden biri olan aspir, %35’lik yağ oranına sahip olup Türkiye’de kurak iklimin hakim olduğu bölgelerde yetiştirilme potansiyelini korumaktadır. Çalışmanın amacı, Trakya Bölgesinde aspir üretimi yapan tarım işletmelerinin üretim etkinliklerinin belirlenmesidir. Etkinlik analizinde veri zarflama analizinden yararlanılmıştır. Çalışmada Trakya Bölgesinde aspir tarımının geliştirilmesine yönelik bir proje kapsamına dahil olan 47 üreticiden elde edilen üretim verileri kullanılmıştır. Trakya bölgesinin ortalama etkinlik katsayısı 0,532 olarak hesaplanmıştır. Çalışma sonucunda Trakya bölgesinde mevcut şartlarda aspir üretiminin yapılmasının uygun olmadığı sonucu ortaya koyulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Etkinlik Analizi, Veri Zarflama Yöntemi, Teknik Etkinlik, Ölçek Etkinliği

Kaynakça

• Aktürk, D., Kıral, T. (2002). Veri Zarflama Yöntemi İle Tarım İşletmelerinde Pamuk Üretim Faaliyetinin Etkinliğinin Ölçülmesi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimi Dergisi, 8(3): 197-203.
• Aydın, B., Unakıtan, G. (2018). Efficiency Analysis in Agricultural Enterprises in Turkey: Case of Thrace Region, Custos e Agronegócio, 14(2), 137-160.
• Banker, R. D., Charnes, A. ve Cooper, W. W. (1984). Some Models for Estimating Technical and Scale Inefficiencies in Data Envelopment Analysis. Management Science 30(9): 1078-1092.
• Canan, S. (2014). “Samsun İli Bafra İlçesinde Çeltik Üretimine Yer Veren Tarım İşletmelerinde Toplam Faktör Verimliliğindeki Değişim ve İnovasyon, Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Charnes, A, Cooper, W. W. ve Rhodes, E. L. (1978). Measuring the Efficiency of Decision Making Units. EJOR 2: 429-444.
• Coelli, T., Rao, D. S. P. ve Battese, G. E. (1998). An Introduction To Efficiency And Productivity Analysis: Boston, USA: Kluwer Academic Publishers.
• Dhungana, B. R., Nuthall, P. L., Nartea, G. V. (2004). Measuring the Economic Inefficiency of Nepalese Rice Farms Using Data Envelopment Analysis, The Australian Journal of Agricultural and Resource Economics, 48(2), 347–369.
• Engindeniz, S., Coşar, G. Ö. (2013). İzmir'de Domates Üretiminin Ekonomik ve Teknik Analizi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, (50)1: 67-75
• FAO. (2022). Tarımsal Üretim Veritabanı, erişim linki: https://www.fao.org/faostat/en/#data
• Gülcü, A., Tutar, H. ve Yeşilyurt, C. (2004). Sağlık Sektöründe Veri Zarflama Analiz Yöntemi ile Göreceli Verimlilik Analizi, Seçkin Yayıncılık: Ankara.
• Hazneci, K. (2015). Şeker Pancarı ve Buğday Tohumluğu Üretiminde Teknik Etkinlik ve Fiyat Değişkenliğinin İşletme Organizasyonuna Etkisi, Doktora Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Ildız, H. ve Unakıtan, G. (2022). Aspir Üretiminin Ekonomik Analizi, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 11(4): 493-498.
• Parlakay, O. (2011). Türkiye’de Yerfıstığı Tarımında Teknik ve Ekonomik Etkinlik. Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Shafiq, M., Rehman, T. (2000). The Extent of Resource Use Inefficiencies in Cotton Production in Pakistan’s Punjab: An Application of Data Envelopment Analysis, Agricultural Economics, 22(3), 321–330.
• Unakıtan, G., Lorcu, F. (2011). Technical Efficiency of Canola Production in Turkey, African Journal of Business Management, 5(10), 3981-3985.
• Yolalan, R. (1993). İşletmeler Arası Göreli Etkenlik Ölçümü, Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları: No: 483, Ankara.
• Zaim, O. (1999). Applied Economics, Basılmamış Ders Notları, Bilkent Üniversitesi, İktisadi İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü, Ankara.