Farklı Alanlarda Dezavantajlı Gruplarla Çalışan Sosyal Hizmet Uzmanlarının Merhamet Yorgunluklarının İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 1, 7 - 19, 15.03.2025

Sümeyye Aydoğdu Kuzucu , Zeliha Ulutaş , Ayşe Nur Boz

https://doi.org/10.57114/jswrpub.1553309

Öz

Müracaatçılarının refahını sağlamak için mikro, mezzo ve makro düzeyde çok yönlü hizmetler sunan sosyal hizmet uzmanları, genellikle çeşitli nedenlerle toplumda geri bırakılmış dezavantajlı gruplarla çalışmaktadır. Bu gruplarla çalışırken uzmanın mesleki bir beceri olarak danışanlarla kurduğu empati, merhamet yorgunluğuna neden olabilir. Merhamet yorgunluğu, önemli ölçüde duygusal acı ve fiziksel stres yaşayan insanlarla çalışmaktan kaynaklanan fiziksel, duygusal ve ruhsal tükenmişliği ifade eder. Bu çalışma, sosyal hizmet uzmanlarının çalıştıkları farklı sosyal hizmet alanları (farklı dezavantajlı birey ve gruplar) ile merhamet yorgunlukları arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın amacına yönelik olarak; iki tür veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu ve Merhamet Yorgunluğu Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmaya %76,6'sı kadın olmak üzere toplam 124 sosyal hizmet uzmanı katılmıştır. Merhamet Yorgunluğu Ölçeği'ne verilen yanıtlara dayanarak, katılımcıların düşük düzeyde merhamet yorgunluğuna sahip oldukları sonucuna varılmıştır (ort=3,58, ss=1,91). Araştırmada sosyal hizmet uzmanlarının merhamet yorgunluğu düzeylerinin mesleği seçme nedenlerine göre farklılaştığı, F (2,121)= 3.07, p= .049 < .05, başta çalışma alanları olmak üzere araştırmaya dahil edilen diğer değişkenlere göre ise anlamlı bir farklılık göstermediği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Merhamet yorgunluğu, Sosyal hizmet, Empati, Sosyal hizmet uzmanı

Investigation of Compassion Fatigue of Social Workers Working with Disadvantaged Groups in Different Fields

Öz

Social workers, who provide multifaceted services at micro, mezzo and macro levels to ensure the welfare of their clients, generally work with disadvantaged groups who are left behind in society for various reasons. While working with these groups, the empathy that the expert establishes with the clients as a professional skill may cause compassion fatigue. Compassion fatigue refers to physical, emotional and spiritual burnout resulting from working with people who experience significant emotional pain and physical stress. This study aims to examine the relationship between the different social service areas (different disadvantaged individuals and groups) in which social workers work and their compassion fatigue. For the purpose of the study; two types of data collection tools were used: Personal Information Form and Compassion Fatigue Scale. A total of 124 social workers, 76.6% of whom were women, participated in the study. Based on the responses to the Compassion Fatigue Scale, it was concluded that the participants had a low level of compassion fatigue (mean=3.58, ss=1.91). In the study, it was concluded that the compassion fatigue levels of social workers differed according to the reasons for choosing the profession, F (2,121) = 3.07, p = .049 < .05, and did not show a significant difference according to other variables included in the study, especially working areas.

Anahtar Kelimeler

Compassion fatigue, Social work, Empathy, Social worker

Kaynakça

• Aca, Z. (2021). Yoksullarla çalışan sosyal hizmet uzmanlarının duygusal emeği. Toplum ve Sosyal Hizmet, 32(2), 439-457. https://doi.org/10.33417/tsh.826609
• Adams, R., Boscarino, J., & Figley, C. (2006). Compassion fatigue and psychological distress among social workers: a validation study.. The American journal of orthopsychiatry, 76 1, 103-8. https://doi.org/10.1037/0002-9432.76.1.103
• Akyıl, Y., Üstünel, A., Alkan, S., Aydın, H. (2015). Türkiye'de çift ve ailelerle çalışan uzmanlar: demografik özellikler, eğitim ve klinik uygulamalar. Psikoloji Çalışmaları, 35(1), 57-84.
• Allday, R. A., Newell, J. M. & Sukovskyy, Y. (2020). Burnout, compassion fatigue and professional resilience in caregivers of children with disabilities in Ukraine, European Journal of Social Work, 23(1), 4-17, https://doi.org/10.1080/13691457.2018.1499611.
• Amir, K., & Kihoro, M. F. (2014). Work stress and coping strategies among social workers: a case of Northern Ugand. International Journal of Liberal Arts and Social Science, 2(8), 33-38.
• Aslan, Ş., ve Özen, M. Y. (2021). Sağlık çalışanlarında duygusal zekâ ve merhamet yorgunluğunun sosyo-demografik açıdan farklılıkları. EKEV Akademi Dergisi, (85), 435-452.
• Austin, W., Goble, E., Leier, B., & Byrne, P. (2009). Compassion fatigue: the experience of nurses. Ethics and Social Welfare, 3(2), 195–214. https://doi.org/10.1080/17496530902951988
• Barak, M., Travis, D., Pyun, H., & Xie, B. (2009). The impact of supervision on worker outcomes: a meta‐analysis. Social Service Review, 83, 3 - 32. https://doi.org/10.1086/599028.
• Bourassa, D. B. (2009). Compassion fatigue and the adult protective services social worker, Journal of Gerontological Social Work, 52(3), 215-229, https://doi.org/10.1080/01634370802609296
• Bourassa, D. B., & Clements, J. (2010). Supporting ourselves: Groupwork interventions for compassion fatigue. Groupwork. An Interdisciplinary Journal for Working with Groups, 20(2), 7–23. https://doi.org/10.1921/095182410X551702.
• Circenis, K., & Millere, I. (2011). Compassion fatigue, burnout and contributory factors among nurses in Latvia. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 30, 2042-2046.
• Constantine Brown, J. L., Ong, J., Mathers, J. M. & Decker, J. T. (2017) Compassion fatigue and mindfulness: comparing mental health professionals and MSW student interns, Journal of Evidence-Informed Social Work, 14(3), 119-130, https://doi.org/10.1080/23761407.2017.1302859
• Cuartero, M., & Campos-Vidal, J. (2019). Self-care behaviours and their relationship with satisfaction and compassion fatigue levels among social workers. Social Work in Health Care, 58, 274 - 290. https://doi.org/10.1080/00981389.2018.1558164.
• Denne, E., Stevenson, M., & Petty, T. (2019). Understanding how social worker compassion fatigue and years of experience shape custodial decisions.. Child abuse & neglect, 95, 104036 . https://doi.org/10.1016/j.chiabu.2019.104036.
• Dinç, S. ve Ekinci, E. (2019). Merhamet yorgunluğu kısa ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması, geçerlilik ve güvenirliği. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 11(1), 192-202, https://doi.org/10.18863/pgy.590616.
• Edwards, N. L. (2018). The effects of person-centered expressive arts on compassion fatigue in social workers (Unpublished doctoral dissertation). Saybrook University.
• Figley, C. (1995). Compassion fatigue as secondary traumatic stress disorder: An overview. C. R. Figley içinde, Compassion fatigue coping with secondary traumatic stress disorder in those who treat the traumatized (s. 1-20). Routledge.
• Gregory, A. (2015). Yoga and Mindfulness Program: The effects on compassion fatigue and compassion satisfaction in social workers. Journal of Religion & Spirituality in Social Work: Social Thought, 34, 372 - 393. https://doi.org/10.1080/15426432.2015.1080604.
• Harr, C., & Moore, B. (2011). Compassion fatigue among social work students in field placements, Journal of Teaching in Social Work, 31(3), 350-363, https://doi.org/10.1080/08841233.2011.580262
• Harr, C., Brice, T., Riley, K., & Moore, B. (2014). The ımpact of compassion fatigue and compassion satisfaction on social work students. Journal of the Society for Social Work and Research, 5, 233 - 251. https://doi.org/10.1086/676518.
• Hevezi, J. A. (2016). Evaluation of a meditation intervention to reduce the effects of stressors associated with compassion fatigue among nurses. Journal of Holistic Nursing, 34(4), 343-350.
• Hiçdurmaz, D., & İnci, F. A. (2015). Compassion fatigue: Description, causes and prevention. Current Approaches in Psychiatry, 7(3), 295-303.
• İnsan haklarının karşılanmasında sosyal hizmet uygulaması standartları. (2010). (V. Duyan ve E. Çalık, Çev.) Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Genel Merkezi Yayınları.
• Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. Nobel.
• Kaya, E., ve Gündüz, S. (2022). Sağlık kurumlarında merhamet yorgunluğu ve hasta güvenliğinin önemi. Uygulamalı Sosyal Bilimler ve Güzel Sanatlar Dergisi, 4(8), 46-61.
• Keklicek, İ. (2022). Sağlık profesyonellerinin psikolojik sermaye düzeylerinin merhamet yorgunluğu üzerindeki etkisi: Kamu hastanesi örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Khan, A. A., Khan, M. A., & Malik, N. J. (2015). Compassion fatigue amongst health care providers: Compassion Fatigue in Health Care Providers. Pakistan Armed Forces Medical Journal, 65(2), 286-289.
• Kırlıoğlu, M. (2020). Sosyal hizmet uzmanlarının kişisel ve mesleki güç algılarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(1), 174-202
• Kim, M. A., Yi, J., Molloy, J., & Choi, K. (2021). The impact of compassion fatigue on the well-being of oncology social workers in Korea, Journal of Social Service Research, 47(5), 634-648, https://doi.org/10.1080/01488376.2020.1869140
• Kim, R., Ha, J. H., & Jue, J. (2020). The moderating effect of compassion fatigue in the relationship between firefighters’ burnout and risk factors in working environment, Journal of Risk Research, 23(11), 1491-1503, https://doi.org/10.1080/13669877.2020.1738529
• Newcomb, M. (2021). Supportive social work supervision as an act of care: a conceptual model. British Journal of Social Work. https://doi.org/10.1093/BJSW/BCAB074.
• Ostrovska, N. (2023). Supervision of social workers as a condition for preventing professional burnout of specialists. Social Pedagogy: Theory And Practice. https://doi.org/10.12958/1817-3764-2023-4-29-36.
• Pelon, S.B. (2017) Compassion fatigue and compassion satisfaction in hospice social work, Journal of Social Work in End-of-Life & Palliative Care, 13(2-3), 134-150, https://doi.org/10.1080/15524256.2017.1314232
• Polat I., Anuk D., Özkan M., ve Bahadır G. (2023). Mental health in the aftermath of disasters; psychological effects, treatment approaches and coping. Journal of Istanbul Faculty of Medicine, 86(4), 393-401. https://doi.org/10.26650/IUITFD.1322896
• Raimondi, T. P., (2019). Compassion fatigue in higher education: Lessons from other helping fields, Change: The Magazine of Higher Learning, 51(3), 52-58, https://doi.org/10.1080/00091383.2019.1606609
• Rossi, A., Cetrano, G., Pertile, R., Rabbi, L., Donisi, V., Grigoletti, L., ... & Amaddeo, F. (2012). Burnout, compassion fatigue, and compassion satisfaction among staff in community-based mental health services. Psychiatry Research, 200(2-3), 933-938.
• Sayıl, I., Haran, S., Ölmez, Ş., ve Özgüven, H. D. (1997). Ankara Üniversitesi Hastanelerinde çalışan doktor ve hemşirelerin tükenmişlik düzeyleri. Kriz Dergisi, 5(2), 71-77.
• Sewell, K., Kao, D., & Asakura, K. (2021). Clinical supervision in frontline health care: A survey of social workers in Ontario, Canada. Social Work in Health Care, 60, 282-299. https://doi.org/10.1080/00981389.2021.1880532.
• Sinclair, S., Raffin-Bouchal, S., Venturato, L., Mijovic-Kondejewski, J., & Smith-MacDonald, L. (2017). Compassion fatigue: A meta-narrative review of the healthcare literature.. International Journal Of Nursing Studies, 69, 9-24 . https://doi.org/10.1016/j.ijnurstu.2017.01.003.
• Smith, M. (2014). Compassion fatigue in social work students. Field Educator, 4(1), 1-4. https://www2.simmons.edu/ssw/fe/i/Students_Speak_Smith.pdf
• Solomonidou, A., & Katsounari, I. (2020). Experiences of social workers in nongovernmental services in Cyprus leading to occupational stress and burnout. International Social Work. https://doi.org/10.1177/0020872819889386.
• Sprang, G., Clark, J. J., & Whitt-Woosley, A. (2007). Compassion fatigue, compassion satisfaction, and burnout: Factors impacting a professional's quality of life. Journal of loss and trauma, 12(3), 259-280.
• Stamm, B. (2002). Measuring compassion satisfaction as well as fatigue: developmental history of the compassion satisfaction and fatigue test. C. R. Figley içinde, Treating compassion fatigue (s. 107-119). Routledge.
• Şeremet, G. G., ve Ekinci, N. (2021). Sağlık çalışanlarında merhamet yorgunluğu, merhamet memnuniyeti ve merhamet korkusu. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 12(29), 330-344.
• Şirin, M., ve Yurttaş, A. (2015). Hemşirelik bakımının bedeli: Merhamet yorgunluğu. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 8(2), 123-130.
• Tu, B., Huang, C., Sitar, S., & Wang, Y. (2023). Supervision effects on negative affect and psychological distress: evidence from social workers in China. International Journal of Environmental Research and Public Health, 20. https://doi.org/10.3390/ijerph20031764.
• Türk, A., ve Kaya, S. (2023). Deprem sonrası psikososyal destek uygulamalarında merhamet yorgunluğunun psikolojik sağlamlığa etkisi: Sosyal hizmet uzmanları üzerine bir araştırma. Uluslararası Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 3(2), 81-91.
• Yılmaz, G., ve Üstün, B. (2018). Hemşirelerde profesyonel yaşam kalitesi: Merhamet memnuniyeti ve merhamet yorgunluğu. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 9(3), 205-211.
• Yi, J., Kim, J., Akter, J., Molloy J. K., Kim, M. A., & Frazier, K. (2018) Pediatric oncology social workers’ experience of compassion fatigue, Journal of Psychosocial Oncology, 36(6), 667-680, https://doi.org/10.1080/07347332.2018.1504850
• Yi, J., Kim, M. A., Choi, K., Droubay, B. A., & Kim, S. (2019). Compassion satisfaction and compassion fatigue among medical social workers in Korea: the role of empathy. Social Work in Health Care, 58(10), 970–987. https://doi.org/10.1080/00981389.2019.1686678