A hybrid decision making model for the selection of occupational safety specialist in power plants

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 615 - 629, 30.06.2021

Emel Erol , Evrencan Özcan , Tamer Eren

Öz

Nowadays, the importance of the maintenance process is increasing, especially in continuous generation facilities such as power plants. Complying with occupational health and safety measures during maintenance operations in power plants is a legal obligation as well as the necessity of the work. In this context, the aim of this study is to select the appropriate occupational safety specialist to accompany the maintenance process in a power plant using multi-criteria decision making (MCDM) methods. In this context firstly, 8 criteria determined by the studies in the literature and expert opinions were weighted via Pythagoras Fuzzy Analytical Hierarchy Process (PBAHP) method. Then, the most suitable alternative according to the goal among 10 occupational safety experts was determined by TOPSIS (The Technique for Order of Preference by Similarity to Ideal Solution) method. The results within the scope of the study were obtained consistent with the requirements of the problem and real life.

Anahtar Kelimeler

maintenance management, occupational health and safety, personnel selection, pythagorean fuzzy AHP, TOPSIS

Elektrik üretim santrallarında iş güvenliği uzmanı seçiminde hibrit bir karar modeli

Öz

Günümüzde özellikle elektrik üretim santralları gibi sürekli üretim tesislerinde bakım prosesinin önemi giderek artmaktadır. Elektrik üretim santrallarında yapılan bakım işlemleri süresince iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uymak ise, işin gerekliliğinin yanı sıra yasal bir zorunluluktur. Bu bağlamda bu çalışmanın amacı, çok kriterli karar verme (ÇKKV) yöntemleri kullanılarak bir elektrik üretim santralında bakım sürecine eşlik edecek uygun iş güvenliği uzmanını seçmektir. Bu kapsamda ilk olarak, literatürdeki çalışmalar ve uzman görüşleri ile belirlenen 8 kriter Pisagor Bulanık Analitik Hiyerarşi Prosesi (PBAHP) yöntemi ile ağırlıklandırılmıştır. Daha sonra 10 adet iş güvenliği uzmanı arasından amaca en uygun alternatif TOPSIS (The Technique for Order of Preference by Similarity to Ideal Solution) yöntemi kullanarak belirlenmiştir. Çalışma kapsamında bulunan sonuçlar problemin gerekleri ve gerçek hayatla tutarlı olarak elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

bakım yönetimi, iş sağlığı ve güvenliği, personel seçimi, pisagor bulanık AHP, TOPSIS

Kaynakça

• Akar, G. S. ve Çakır, E. (2016). Lojistik Sektöründe Bütünleştirilmiş Bulanık AHP-MOORA Yaklaşımı İle Personel Seçimi. Yönetim Ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14(2), 185-199, Doi: http://dx.doi.org/10.11611/JMER855
• Akça, N., Sönmez, S., Gür, Ş., Yılmaz, A. ve Eren, T. (2018). Kamu Hastanelerinde Analitik Ağ Süreci Yöntemi İle Finans Yöneticisi Seçimi. Optimum: Journal Of Economics & Management Sciences/Ekonomi Ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(2), 133-146, https://doi.org/10.17541/optimum.390536
• Ak, M. F., ve Gül, M. (2019). AHP–TOPSIS İntegration Extended With Pythagorean Fuzzy Sets For İnformation Security Risk Analysis. Complex And Intelligent Systems, 5(2), 113-126, https://doi.org/10.1007/s40747-018-0087-7
• Arslan, H. M. (2019). SMART-TOPSIS Hibrit Yöntemi İle Personel Seçimi: Demir-Çelik İşletmelerinde Bir Uygulama. 4. In Traders Uluslararası Ticaret Kongresi Kongre Kitabı, 130- 141, Sakarya
• Atanassov, K. (2016). Intuitionistic Fuzzy Sets. International Journal Bioautomation, 20(1), 1-6, https://search.proquest.com/scholarly-journals/intuitionistic-fuzzy-sets/docview/2410423496/se-2?accountid=16369
• Bakioglu, G. ve Atahan, A. O. (2020). AHP İntegrated TOPSIS And VIKOR Methods With Pythagorean Fuzzy Sets To Prioritize Risks İn Self-Driving Vehicles. Applied Soft Computing, 106948, 2-53, https://doi.org/10.1016/j.asoc.2020.106948
• Bedir, N. ve Eren, T. (2015). AHP-PROMETHEE Yöntemleri Entegrasyonu İle Personel Seçim Problemi: Perakende Sektöründe Bir Uygulama. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 4(4), 46-58.
• Chang, K. L. (2015). TheUse Of A Hybrid MCDM Model For Public Relations Personnel Selection. Informatica, 26(3), 389-406.
• Ecer, F., Kınay, A. ve Nasiboğlu, E., (2018). AHP Yöntemi İle Engelli Bireye Sahip Ailelerin Standart Hayat Şartlarına Ulaşabilmeleri İçin Gerekli Finansal Desteğin Belirlenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(3), 687704, https://doi.org/10.30798/makuiibf.428401
• Efe, Ö. F. (2019). Hibrid Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi Temelinde İş Güvenliği Uzmanı Seçimi. Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 12(2), 639-649, doi: 10.18185/erzifbed.468763
• HeidaryDahooie, J.,BeheshtiJazan Abadi,E.,Vanaki, A. S. &Firoozfar, H. R. (2018). Competency‐Based IT Personnel Selection Using A Hybrid SWARA and ARAS‐G Methodology. Human Factorsand Ergonomics in Manufacturing & Service Industries, 28(1), 5-16, https://doi.org/10.1002/hfm.20713
• Hwang, C.L. &Yoon K. (1981). Multiple Attribute Decision Making: Methods and Applications. New York: Springer-Verlag.
• Ilbahar, E., Karaşan, A., Cebi, S. ve Kahraman, C. (2018). A Novel Approach To Risk Assessment For Occupationa Health And Safety Using Pythagorean Fuzzy AHP & Fuzzy Inference System. Safety science, 103, 124-136, doi:10.1016/j.ssci.2017.10.025
• İncekara, Ç. Ö. (2018). Ülkemizdeki Enerji Santral Yatırımlarının AHP Yöntemi İle Değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 33(4), 185-196, https://doi.org/10.21605/cukurovaummfd.525228
• Karataş, P. Ç. (2019). Aralık Değerli Nötrosofik AHP Ve Aralık Değerli Nötrosofik TOPSIS Yöntemleri İle Personel Seçimi. Yüksek Lisans Tezi, Çankaya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, Erişim adresi:http://hdl.handle.net/20.500.12416/3984
• Kılkış, İ. (2010). İş Sağlığı Ve Güvenliğinin Sağlanmasında İş Güvenliği Uzmanlığı. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa, Erişim adresi: http://hdl.handle.net/11452/8849
• Koutra, G., Barbounaki, S., Kardaras, D. &Stalidis, G. (2017). A Multi Criteria Model For Personnel Selection İn Maritime İndustry İn Greece. In 2017 IEEE 19th Conference on Business Informatics (CBI), IEEE, Vol. 1, pp. 287-294, doi: 10.1109/CBI.2017.52
• Kuşakcı, A. O., Ayvaz, B., Öztürk, F. ve Sofu, F. (2019). Bulanik Multimoora İle Personel Seçimi: Havacılık Sektöründe Bir Uygulama. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 8(1), 96-110, https://doi.org/10.28948/ngumuh.516835
• Lin, H. T. (2010). Personnel Selection Using Analytic Network Process And Fuzzy Data Envelopment Analysis Approaches. Computers & Industrial Engineering, 59(4), 937-944, https://doi.org/10.1016/j.cie.2010.09.004
• Lıu, P. D. &Jın, F., (2012). The Trapezoid Fuzzy Linguistic Bonferroni Mean Operators And Their Application To Multiple Attribute Decision Making. Scientia Iranica, 19(6), 1947-1959, https://doi.org/10.1016/j.scient.2012.06.028
• Luo, S. Z., & Xing, L. N. (2019). A Hybrid Decision Making Framework for Personnel Selection Using BWM, MABAC and PROMETHEE. International Journal of Fuzzy Systems, 21(8), 2421-2434,doi:10.1007/s40815-019-00745-4
• Özbek, A. ve Erol, E. (2016). Analitik Hiyerarşi Süreci Ve VIKOR Yöntemleriyle İşgören Seçimi: Tekstil Sektöründe Bir Uygulama. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 93-108.
• Özcan, E. C., ve Eren, T. (2014). Bakım Planlamasında Topsıs Yöntemi Uygulaması: Doğalgaz Kombine Çevrim Santralı Örneği. International Journal Of Engineering Research And Development, 6(2), https://doi.org/10.29137/umagd.346087
• Özcan, E. C., Varlı, E. ve Eren, T. (2017a). Hidroelektrik Santrallerde Vardiya Çizelgeleme Problemleri İçin Hedef Programlama Yaklaşımı. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 10(4), 363-370, https://doi.org/10.17671/gazibtd.347609
• Özcan, E. C., Ünlüsoy, S. ve Eren, T. (2017b). ANP Ve TOPSIS Yöntemleriyle Türkiye'de Yenilenebilir Enerji Yatırım Alternatiflerinin Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Mühendislik, Bilim Ve Teknoloji Dergisi, 5(2), 204-219, doi: 10.15317/Scitech.2017.82
• Özcan, E. C., Ünlüsoy, S. ve Eren, T. (2017c). A Combined Goal Programming–AHP Approach Supported With TOPSIS For Maintenance Strategy Selection İn Hydroelectric Power Plants. Renewable And Sustainable Energy Reviews, 78, 1410-1423,https://doi.org/10.1016/j.rser.2017.04.039
• Özcan, E., Danışan, T. ve Eren, T. (2019). Hidroelektrik Santralların En Kritik Elektriksel Ekipman Gruplarının Bakım Stratejilerinin Optimizasyonu İçin Matematiksel Bir Model Önerisi. Pamukkale University Journal of Engineering Sciences, 25(4), 498-506,doi: 10.5505/pajes.2018.38455
• Özcan, E., Danışan, T. ve Eren, T. (2020). A Hybrid Model Proposal For Maintenance Scheduling İn Hydropower Plants. Journal Of The Faculty Of Engineering And Architecture Of Gazi University, 35(4), 1815-1827, doi: 10.17341/gazimmfd.602774
• Öztürk, Z. K. ve Toptancı, Ş. (2017). An Integrated Mcdm Model For Occupational Safety Specialist Selection. Journal Of Business Research Turk, 9(4), 419-435, doi: 10.20491/isarder.2017.339
• Stanujkic, D., Popovic, G. &Brzakovic, M. (2018). An Approach To Personnel Selection İn The It İndustry Based On The Edas Method. Transformations in Business &Economics, 17(2), 44
• Toptancı, Ş., Karamaşa, Ç., Aytekin, A. ve Orakçı, E. (2018). Nötrosofik AHP ve Nötrosofik TOPSIS Bütünleşik Modeli: Personel Seçiminde Bir Uygulama. 19. Uluslararası EYİ Sempozyumu Tam Metin Bildiri Kitabı, 819-834, İstanbul
• Uğur, L. O. (2017). MOORA Optimizasyon Yaklaşımı İle İnşaat Proje Müdürü Seçimi: Çok Kriterli Bir Karar Verme Uygulaması. Politeknik dergisi, 20(3).717-723, https://doi.org/10.2339/politeknik.339408
• Ulutaş, A. (2019). Entropi ve MABAC Yöntemleri İle Personel Seçimi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 13(19), 1552-1573, https://doi.org/10.26466/opus.580456
• Ulutaş, A. Özkan, A. M. ve Tağraf, H. (2018). Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci Ve Bulanık Gri İlişkisel Analizi Yöntemleri Kullanılarak Personel Seçimi Yapılması. Electronic Journal of Social Sciences, 17(65), 223-232, https://doi.org/10.17755/esosder.317209
• Yager, R.R. (2013). Pythagorean fuzzy subsets. In: IFSA World Congress and NAFIPS Annual Meeting (IFSA/NAFIPS). 2013 Joint IEEE, pp. 57–61. Yıldız, A., Ayyıldız, E., Gümüş, A. T. ve Özkan, C. (2019). Ülkelerin Yaşam Kalitelerine Göre Değerlendirilmesi İçin Hibrit Pisagor Bulanık AHP-TOPSİS Metodolojisi: Avrupa Birliği Örneği. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (17), 1383-1391, doi: 10.31590/ejosat.658021