Isparta İli Nüfusunun Eğitim Durumu

Yıl 2024, Sayı: 5, 1 - 22, 14.06.2024

Hüseyin Şahbaz

https://doi.org/10.58606/jwgdp.1422722

Öz

Isparta, yağ gülü yetiştiriciliğiyle adını dünyaya duyuran bir ildir. Bu ilin eğitim durumunu ortaya koyan güncel bir araştırma bulunmamaktadır. Bu nedenle bu araştırmada Isparta ilindeki nüfusun 1927-2022 dönemindeki okuryazarlık ve 2022-2023 istatistiki verilerine göre de eğitim durumunun coğrafi bir perspektifle ortaya konması amaçlanmıştır. Araştırma, nicel araştırma yöntemleri kullanılarak hazırlanmıştır. 2022 yılı itibarıyla Isparta ilindeki okuryazar olmayanların %76,73’ünü 65 yaş ve üzerindekiler oluşturmaktadır. İlde on dört yaşında veya daha üzeri yaşta olan nüfusun büyük bir bölümünü (%28,43) lise mezunları oluşturmaktadır. 2022 yılı itibarıyla inceleme alanı ülkede; doktora mezunlarının oranı açısından ikinci, master mezunlarının oranı açısından beşinci ve fakülte/yüksekokul mezunlarının oranı açısından ise on ikinci sırada yer almıştır. Ayrıca 2022-2023 döneminde Isparta ilindeki üniversitelerde örgün eğitim gören; 58.427 ön lisans ve lisans öğrencisi, 4.270 master öğrencisi ve 1.427 doktora öğrencisi bulunmaktaydı. Doktora, master ve fakülte/yüksekokul mezunlarının oranı bakımından Isparta, ülkenin önde gelen illerinden birisidir. Yerinde ve yeterince faydalanıldığı takdirde bu durum, Isparta şehrinin fonksiyonel açıdan hem bir üniversite kenti olmaya doğru evrilmesini ve hem de ilin her açıdan gelişmesini sağlayabilir.

Anahtar Kelimeler

Isparta İli, Nüfus Özellikleri, Okuryazarlık, Eğitim

Destekleyen Kurum

Çalışma kapsamında herhangi bir kurum ya da kişiden mali destek alınmamıştır.

Education Status of Isparta Provincial Population

Öz

Isparta is a province that has made its name known to the world with its oil rose cultivation. There is no current research revealing the educational situation of this province. For this reason, this research aims to reveal the literacy level of the population in Isparta province in the 1927-2022 period and the educational status according to 2022-2023 statistical data from a geographical perspective. The research was prepared using the quantitative research method. As of 2022, 76.73% of the illiterate people in Isparta province are 65 years and older. The majority of the population aged fourteen or over in the province (28.43%) consists of high school graduates. As of 2022, the study area ranked second in the country in terms of the rate of doctoral graduates, fifth in terms of the rate of master’s graduates, and twelfth in terms of the rate of faculty/college graduates. In addition, in the 2022-2023 period, there are 58,427 associate and undergraduate students, 4,270 graduate students and 1,427 doctoral students studying in formal education at universities in Isparta province. Isparta is one of the leading provinces of the country in terms of the rate of doctoral, master's and college graduates. This situation, if utilized properly and adequately, can enable the city of Isparta to evolve into a university city functionally and to develop the province in all aspects.

Anahtar Kelimeler

Isparta Province, Characteristics of the Population, Literacy, Education

Kaynakça

• Adak, N. (2010). Sosyal Bir Problem Olarak İşsizlik ve Sonuçları. Toplum ve Sosyal Hizmet, 21(2), 105-116.
• Akçakanat, T., Çarıkçı, İ. H. ve Dulupçu, M. A. (2016). Süleyman Demirel Üniversitesi Öğrencilerinin Isparta’daki Yaşam Kalitesi ve Isparta Halkına İlişkin Tutumlarının Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 3(4), 1-18.
• Akiş, E. (t.y.). İktisadi Büyüme ve Kalkınma. İstanbul Üniversitesi AUZEF. Erişim adresi http://auzefkitap.istanbul.edu.tr/kitap/iktisat_ao/iktisadibuyumevekalk.pdf
• Arslan, M. (2009). Eğitimle İlgili Temel Kavramlar. M. Arslan (Ed.), Eğitim Bilimine Giriş (12-27) içinde. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Atay, S. (2021). Türkiye’de İstihdam Politikaları Kapsamında Meslek Edindirme Kursları: Eskişehir Örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Babacan, H. (2008). Harf İnkılâbı’nın Isparta’da Uygulanması. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18, 101-112.
• Bal, H., Aygül, H. H., Oğuz, Z. N. ve Uysal, M. T. (2012). Göçle Gelenlerin Toplumsal Sorunları (Isparta örneği). SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27, 191-210.
• Çetin, B. (2014). Eğitim ve Kalkınma İlişkisi: Türkiye Örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Karaman.
• Çetin, S. ve Kahya, A. (2017). Kırda Bir Modernleşme Projesi Olarak Köy Enstitüleri: Aksu ve Gönen Örnekleri Üzerinden Yeni Bir Anlamlandırma Denemesi (1). METU Journal of The Faculty of Architecture, 34(1), 133-162. Çoban, A. (2013). İşsizlikle Mücadelede Avrupa Birliği Perspektifinden Staj/İşbaşı Eğitim Programlarının Rolü ve Türkiye İş Kurumu İçin Öneriler (Yayımlanmamış uzmanlık lisans tezi). Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Demir, O. (2016). Sosyal Politika Perspektifinde Nüfus Politikalarının Değerlendirilmesi (2002 Sonrası Türkiye örneği) (Yayımlanmamış doktora tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• DİE. (2001). 2000 Genel Nüfus Sayımı Nüfusun Sosyal ve Ekonomik Nitelikleri, İl: Isparta. TC Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü.
• DİE. (2003). 2000 Genel Nüfus Sayımı Nüfusun Sosyal ve Ekonomik Nitelikleri, Türkiye. TC Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü.
• Dilmen, H. (1937). Isparta Ortaokulunun Tarihçesi. Ün Isparta Halkevi Mecmuası, 4(37), 630-631. Doğanay, H. (2014). Türkiye Beşeri Coğrafyası. Ankara: Pegem Akademi.
• Dünya Bankası, 2005). Gençler İçin Fırsatları Genişletmek ve Yetkinlikler Oluşturmak Orta Öğretim İçin Yeni Bir Gündem. Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası/Dünya Bankası.
• Erhalim, S. (2011). Türkiye’de Tarım Sektöründe İstihdamın Azalması ve İşgücü Piyasasına Etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Göç İdaresi Başkanlığı. (2023, 2 Haziran) İkamet izinleri, geçici koruma. Erişim adresi https://www.goc.gov.tr/ikamet-izinleri
• Gökburun, İ. (2020). Türkiye’nin Demografik Dönüşüm Sürecinde Nüfus Politikalarının Rolü. Gelecek Vizyonlar Dergisi, 4 (Coğrafya Özel Sayısı), 1-15.
• Gökdoğan, O. ve Demir, F. (2011). “Isparta Yöresindeki Gül İşletmelerinin Tarımsal Yapısı”. ADÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 8(2), 29-34.
• Güneş, F. (2013). Okuma Yazma Öğrenme Yaşı. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(4): 280-298.
• İlköğretim ve Eğitim Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. (2012). TC Resmî Gazete (28.261, 11 Nisan 2012).
• İlköğretim ve Eğitim Kanunu, Millî Eğitim Temel Kanunu, Çıraklık ve Meslek Eğitimi Kanunu, Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun İle 24.3.1988 Tarihli ve 3418 Sayılı Kanunda Değişiklik Yapılması ve Bazı Kâğıt ve İşlemlerden Eğitime Katkı Payı Alınması Hakkında Kanun. (1997). TC Resmî Gazete (4.306, 18 Ağustos 1997).
• İnsani Gelişme Vakfı. (2017). Suriyeli Mülteci Hayatlar Monitörü Özet Değerlendirme. İnsani Gelişme Vakfı. İstatistik Umum Müdürlüğü. (1929). 28 Teşrinievvel 1927 Umumi Nüfus Tahriri, Fasikül III. Başvekâlet Müdevvenat Matbaası.
• İstatistik Umum Müdürlüğü. (1944). Genel Nüfus Sayımı, 20 İlkteşrin 1940: Vilâyetler, Kazalar, Nahiyeler, Köyler İtibariyle Nüfus ve Yüzey Ölçü. İstatistik Umum Müdürlüğü.
• Kakkar, S. ve Kakkar, G. (2017). Significance Of Female Education In Economic Development. International Journal of Creative Research and Innovation, 1(1), 1-9.
• Kapluhan, E. (2012). Atatürk Dönemi Eğitim Seferberliği ve Köy Enstitüleri. Marmara Coğrafya Dergisi, 26, 172-194.
• Kaygalak, S. (2009). Kentin Mültecileri: Neoliberalizm Koşullarında Zorunlu Göç ve Kentleşme. Ankara: Dipnot.
• Kırımlı, Y. (t.y.). Sosyal Antropoloji. İstanbul Üniversitesi AUZEF. Erişim adresi http://auzefkitap.istanbul.edu.tr/kitap/sosyalhizmetler_ao/sosyalant.pdf
• Köy Enstitüleri Kanunu. (1940, 22 Nisan). Resmi Gazete (Sayı: 4491). Erişim adresi https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/4491.pdf
• MEBBİS. (2023, Haziran 2). Kurum listesi. Erişim adresi https://mebbis.meb.gov.tr/KurumListesi.aspx
• Nurdoğan, A. K. ve Öztürk, M. (2018). Geçici Koruma Statüsü ile Türkiye’de Bulunan Suriyelilerin Vatandaşlık Hakkı. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(3), 1163-1172.
• Öztürk, İ. (2023). Maarif Salnamelerine Göre Hamidabad Sancağında Eğitim (1898-1903). Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 11 (37), 84-107.
• Peran, T. ve Bilir, Y. (2007). Kalkınmada İtici Bir Güç: Eğitim. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 132-141.
• Purcell, W. M., Henriksen, H. ve Spengler, J. D. (2019). Universities As The Engine Of Transformational Sustainability Toward Delivering The Sustainable Development Goals: “Living Labs” for Sustainability. International Journal of Sustainability in Higher Education, 20(8), 1343-1357. doi: 10.1108/IJSHE-02-2019-0103
• Rawat, P. S. (2014). Patriarchal Beliefs, Women’s Empowerment, And General Well-Being. Vikalpa, 39(2), 43-56. doi: 10.1177/0256090920140206
• Sevinç, G., Kantar-Davran, M. ve Sevinç, M.R. (2018). Türkiye’de Kırdan Kente Göç ve Göçün Aile Üzerindeki Etkileri. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 3(6), 70-82. doi: 10.25204/iktisad.330930
• Şahbaz, H. (2021). 1940-2020 Döneminde Nüfusun Eğitim ve Kültür Özellikleri Açısından Tunceli İlinin Ülkedeki Yeri. Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0(13), 70-106. doi: 10.29157/etusbed.956902
• Şahbaz, H. (2022). Nüfusun Eğitim Özellikleri Açısından Eskişehir İlinin Ülkedeki Yeri. Eastern Geographical Review, 27(47): 41-68. doi: 10.5152/EGJ.2022.930828
• Şenel, E. A. (2008). Eğitimin Temel Kavramları. M. Gültekin (Ed.), Eğitim Bilimine Giriş (1-16) içinde. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi
• TC Anayasa Mahkemesi. (2023, Haziran 2). 1924 Anayasası. Erişim adresi https://www.anayasa.gov.tr/tr/mevzuat/onceki-anayasalar/1924-anayasasi/
• Temurçin, K. (2004). Isparta İli Ekonomik Coğrafyası (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• TÜİK. (t.y.). Veri: Kapsam, Dönem ve Zamanlama. https://tuikweb.tuik.gov.tr/PreIstatistikMeta.do?istab_id=201
• TÜİK. (2024, Mayıs 29). ADNKS Sonuçları. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr
• TÜİK. (2023, Haziran 2). Ulusal Eğitim İstatistikleri Veri Tabanı. Erişim adresi http://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=130&locale=tr
• Türk harflerinin kabul ve tatbiki hakkında kanun. (1928). TC Resmî Gazete (1.030, 3 Kasım 1928).
• TÜSEB. (2019). Türk Eğitim Sistemi, Eğitim Yaş Aralıkları ve Zorunlu Eğitimin Tarihsel Gelişimi. Erişim adresi https://files.tuseb.gov.tr/tacese/files/yayinlar/tacese-2018-turk-egitim-sistemi-egitim-yasaraliklari-zorunlu-egitimin-tarihcesi.pdf
• Uğur, H. (2022). İşgücü Piyasası Araştırmaları Isparta İli 2022 Yılı Sonuç Raporu. Isparta Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü.
• Uzgil, Ö. (2003). Gönen Köy Enstitüsü. Köy Enstitüleri II. 238-241.
• YÖK. (2023, Temmuz 2). Yükseköğretim bilgi yönetim sistemi. Erişim adresi https://istatistik.yok.gov.tr/ Yükseköğretim kanunu İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. (2018). TC Resmî Gazete (30.425, 18 Mayıs 2018).