Türkiye'deki Düşük Hanehalkı Tasarrufuna Neden Olan Faktörlerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma

Yıl 2018, Cilt: 13 Sayı: 49, 86 - 100, 31.01.2018

Sinemis Zengin , Serhat Yüksel , Mustafa Tevfik Kartal

https://doi.org/10.19168/jyasar.350497

Cited By: 6

Öz

Ülke
ekonomilerinin gelişimi açısından yatırımlar, yatırımların finansmanı ve sürdürülebilirliği
açısından ise tasarruflar önemli bir rol oynamaktadır. Yurtiçi tasarrufların
yetersiz kaldığında ülkeler yatırımların finansmanı için yurt dışı kaynaklara
bağımlı hale gelmektedir. Bu durum ise ekonomilerdeki kırılganlıkları
artırmaktadır. Bu nedenle düşük tasarruflara sahip ülkeler yurtiçi tasarruflarını
artırmak zorundadır. Düşük yurtiçi tasarruflara sahip olan Türkiye’nin
tasarrufları artırmak için aksiyon alması kaçınılmazdır. Bunun için öncelikle
düşük tasarruflara neden olan hususlar belirlenmelidir. Çalışmamız bu amaca
yönelik hazırlanmış ve bu kasamda 289 katılımcı ile anket çalışması yapılmıştır.
Analiz sonuçlarına göre gelir ve eğitim düzeyi ile tasarruf oranları arasında
doğru orantı bulunmaktadır. Diğer taraftan dışarıda yemek yeme alışkanlığı ve
kredi kartı kullanım hacmi yüksek olan bireylerde tasarruf eğilimi düşüktür. Çalışmamızda
elde edilen bir diğer önemli sonuç ise olası bir ek geliri tasarruf etmek yerine
harcamayı tercih eden kişilerin normal yaşantılarında da tasarruf yapmamalarıdır.
Bu çalışmada belirtilen hususların Türkiye’de düşük tasarruf sorununun
çözülebilmesi ve tasarrufların artırılabilmesi için düzenleyici otoritelere yol
gösterici olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Anket, Hanehalkı Tasarrufları, İktisadi Büyüme, Türkiye Ekonomisi, Türkiye

Kaynakça

• Anong, S. T. ve DeVaney, S. A. (2010). Determinants of adequate emergency funds including the effects of seeking professional advice and industry affiliation. Family and Consumer Sciences Research Journal, 38(4), 405-419.
• Atalay, K. Bakhtiar, F. Cheung, S. ve Slonim, R. (2014). Savings and prize-linked savings accounts. Journal of Economic Behavior & Organization, 107, 86-106. Athukorala, P. C. ve Sen, K. (2004). The determinants of private saving in India. World Development, 32(3), 491-503.
• Avery, R. ve Kennickell, A. B. (1991). Household saving in the U.S. Review of Income and Wealth, 37, 409-432.
• Barış, Serap & Şahin, Metehan. (2017). Tasarruf Davranışını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Tokat’ta Kamu Çalışanlarına Yönelik Bir Uygulama. V. Anadolu International Conference in Economics, 11-13 Mayıs, Eskişehir.
• Bebczuk, R., Gasparini, L., Garbero, N. ve Amendolaggine, J. (2015). Understanding the Determinants of Household Saving: Micro Evidence for Latin America (No. 0189). CEDLAS, Universidad Nacional de La Plata.
• Bosworth, B. P., Burtless, G. ve Sabelhaus, J. (1991). The decline in saving: Evidence from household surveys. Brookings Papers on Economic Activity, 1, 183-256.
• Browning, M. (2000). The saving behaviour of a two‐person household. The Scandinavian Journal of Economics, 102, 235-251.
• Browning, M. ve Lusardi, A. (1996). Household saving: Micro theories and micro facts. Journal of Economic Literature, 34, 1797-1855.
• Carvalho, S. L., Prina, S. ve Sydnor, J. (2016). The effect of saving on risk attitudes and intertemporal choices. Journal of Development Economics, 120, 41-52.
• Ceritoğlu, E. ve Eren, O. (2014). The Effects of Demographic and Social Changes on Household Savings in Turkey. Central Bank Review, 14, 15-33.
• Chen, C., ve DeVaney, S. A. (2001). The effect of life cycle stages and saving motives on the probability of emergency fund adequacy. In J. M. Hogarth (Ed.), Proceedings of the Association for Financial Counseling and Planning Education (pp. 176-185). Columbus, OH: AFCPE.
• Cilasun, S.M. ve Kırdar, M.G. (2009). Türkiye’de hanehalklarının gelir, tüketim ve tasarruf davranışlarının yatay kesitlerle bir analizi. İktisat İşletme ve Finans, 24, 9-46.
• Corbo, V. ve Schmidt-Hebbel, K. (1991). Public policies and saving in developing countries. Journal of Development Economics, 36, 89-115.
• Cronbach, L. J. (1951). Coefficient alpha and the internal structure of tests. Psychometrika, 16 (3), 297–334.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve Lisrel Uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çolak, Ö.F. ve Öztürkler H. (2012). Tasarrufun Belirleyicileri: Küresel Tasarruf Eğiliminde Değişim ve Türkiye’de Hanehalkı Tasarruf Eğiliminin Analizi. Bankacılar Dergisi, 82, 3-44.
• Du Q. ve Wei S. J. (2013). A theory of the competitive saving motive. Journal of International Economics, 91, 275-289.
• Dünya Bankası (2017). World Bank Open Data, https://data.worldbank.org, 05.11.2017.
• Düzgün, R. (2009). Türkiye’de Özel Tasarrufun Belirleyicileri. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32, 173-189.
• Edwards, S. (1995). Why are saving rates so different across countries?: An international comparative analysis (No. w5097). National Bureau of Economic Research.
• Feldstein, M. S. ve Horioka, C. Y. (1979). Domestic savings and international capital flows. Econ. J., 90, 314-329.
• Finlay, R. ve Price, F. (2015). Household saving in Australia. The BE Journal of Macroeconomics, 15, 677-704
• Fisher J. P. ve Anong T. S. (2012). Relationship of Saving Motives to Saving Habits. Journal of Financial Counseling and Planning, 23, 63-79.
• Friedman, M. (1957). The permanent income hypothesis. A theory of the consumption function, 20-37.
• Gärling,T. Kirchler, E., Lewis, A. ve Raaij, F. (2010). Psychology, Financial Decision Making, and Financial Crises. Psychological Science in the Public Interest, 3-56.
• Hamarat, B. ve Özen, E. (2015). Türkiye’de Tasarruf Tercihlerini Etkileyen Değişkenlerin Kanonik Korelasyon Analizi İle Belirlenmesi. Journal of Life Economics, 3, 47-74.
• Hashim, Dasmin Bin, Pin, Fauzi Bin & Isa, Mohd Yaziz Bin Mohd. (2017). Factors Influencing Savings Rate in Malaysia. International Journal of Economics and Finance, 9(6), 52-56.
• Hira, T. (1987). Households’ financial management factors influencing solvency and satisfaction. The Journal of Japan Society of Household Economics, 10, 199-210.
• Hirsh J. (2015). Extraverted populations have lower savings rates. Personality and Individual Differences, 81, 162-168.
• Kalaycı, Ş. (2009). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Kalkınma Bakanlığı (2017). Yatırım ve Tasarruf, Ekonomik ve Sosyal Göstergeler, http://www.kalkinma.gov.tr/Pages/EkonomikSosyalGostergeler.aspx, 05.11.2017.
• Keynes, J. M., (1980). İstihdam, faiz ve para genel teorisi. Çeviren: Asım Baltacıgil. Minnetoğlu Yayınları.
• Kwack, S.Y. ve Lee, Y.S. (2005). What determines saving rates in Korea?: The role of demography. Journal of Asian Economics, 16, 861-873.
• Le Blanc, J., Porpiglia, A., Teppa, F., Zhu, J. ve Ziegelmeyer, M. (2015). Household saving behaviour and credit constraints in the Euro area. European Central Bank Working Paper Series.
• Lee, S., Park, M. ve Montalto, C. P. (2000). The effect of family life cycle and financial management practices on household saving patterns. Journal of Korean Home Economics Association English Edition, 1, 79-92.
• Livingstone, S. ve Lunt, P. (1993). Savers and borrowers: Strategies of personal financial management. Human Relations, 46, 943-985.
• Mankiw, N. (2014). Principles of macroeconomics. Cengage Learning.
• Masson, P. R., Bayoumi, T. ve Samiei, H. (1998). International evidence on the determinants of private saving. The World Bank Economic Review, 12, 483-501.
• Matur, E.P., Sabuncu, A. ve Bahçeci, S. (2012). Determinants of private saving and interaction between public & private savings in Turkey. Topics in Middle Eastern and African Economies, 14, 101-125.
• Mirach, T. H. ve Hailu, Y. M. (2014). Determinants of Household Saving In Ethiopia: A Case of North Gondar Zone Amhara Regional State. International Journal of Development and Economic Sustainability, 2, 37-49.
• Nosi, C., D’Agostino A., Pagliuca, M. M. ve Pratesic, C. A. (2014). Saving for old age: Longevity annuity buying intention of Italian Young adults. Journal of Behavioral and Experimental Economics, 51, 85-98.
• Özcan, K. M., Gunay, A. ve Ertac, S. (2003). Determinants of private savings behaviour in Turkey. Applied Economics, 35(12), 1405-1416.
• Özlale, Ü. ve Karakurt, A. (2012).Türkiye’de Tasarruf Açığının Nedenleri ve Kapatılması İçin Politika Önerileri. Bankacılar Dergisi, 83, 1-33.
• Paiva, C. ve Jahan, S. (2003). An empirical study of private saving in Brazil. Brazilian Journal of Political Economy, 23, 121-132.
• Pan, Y. (2016). Understanding the rural and urban household saving rise in China. Regional Science and Urban Economics, 56, 46-59.
• Rha, J. Y., Montalto, C. P. ve Hanna, S. D. (2006). The effect of self-control mechanisms on household saving behavior. Financial Counseling and Planning, 17, 3-16.
• Schmidt-Hebbel, K., Webb, S. B. ve Corsetti, G. (1992). Household saving in developing countries: first cross-country evidence. The World Bank Economic Review, 6, 529-547.
• Smith, A. (1997). Ulusların Zenginliği, Çeviren: Ayşe Yunus ve Mehmet Bakırcı. Alan Yayıncılık, İstanbul.
• Şahin, Dilek. (2017). Farklı Gelir Gruplarındaki Ülkelerde Tasarrufların Belirleyicileri: Panel Veri Analizi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 19, 133-148.
• Şengür, M. ve Taban, S. (2016). Türkiye’de Hanehalkı Tasarruflarının Gelir Dışındaki Belirleyicileri. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3, 29-53.
• Thaler, R. H. (1994). Psychology and savings policies. The American Economic Review, 84(2), 186-192.
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (2017), GSYİH-Harcama Yöntemiyle-Cari Fiyatlarla, https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/serieMarket/#collapse_21, 05.11.2017.
• Uçgun, Sadık. (2017). Türkiye’de Makroekonomik Faktörlerin 2000-2014 Döneminde Yurtiçi Tasarruflara Etkisi. Vizyoner Dergisi, 8(18), 111-126.
• Uygur, E. (2012). Türkiye'de Tasarrufların Seyri ve Etkileyen Bazı Unsurlar (No. 2012/108). Discussion Paper, Turkish Economic Association.
• Van Rijckeghem, C. ve Üçer M. (2009). The evolution and determinants of the Turkish private saving rate: What lessons for policy?. Economic Research Forum, TÜSİAD, Koç Üniversitesi.
• Wakabayashi, M. ve MacKellar, F. L. (1999). Demographic trends and household saving in China (No. ir99057).
• Wan, J. (2015). Household Savings and Housing Prices in China. The World Economy, 38, 172-192.
• Xiao, J. J. ve Anderson, J. G. (1997). Hierarchical financial needs reflected by household financial asset shares. Journal of Family and Economic Issues, 18, 333-355.
• Xiao, J. J. ve Noring, F. E. (1994). Perceived saving motives and hierarchical financial needs. Financial Counseling and Planning, 5, 25-44.
• Yuh, Y. ve Hanna, S. D. (2010). Which households think they save?. Journal of Consumer Affairs, 44, 70-97.
• Zhuk, M. (2015). Macroeconomic Determinants of Household Savings in Ukraine. Economics and Sociology, 8, 41-54.