YEREL HALKIN TURİZM ALGISINI BELİRLEMEYE YÖNELİK ALTERNATİF BİR ÖLÇEK GELİŞTİRME: KARATAŞ DESTİNASYONU ÖRNEĞİ

Yıl 2018, Cilt: 13 Sayı: 52, 343 - 357, 31.10.2018

Selim Gündüz

https://doi.org/10.19168/jyasar.426222

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmanın amacı,  bir bölgede turizmin gelişmesi halinde
karşılaşılması muhtemel olumlu ve olumsuz durumlara ilişkin yerel halkın
algısını ve beklentilerini belirleyebilen, literatürde yer alan ölçeklere
alternatif geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmektir. Yerel halkın turizm
algısını ölçmek için, konuyla ilgili daha önce yapılan çalışmalarda yer alan
soru maddelerinden, akademisyenlerden ve turizm sektörü aktivistlerinden
görüşler alınarak bir madde havuzu oluşturulmuş ve bu doğrultuda ölçek hazırlanmıştır.
Hazırlanan ölçeğin geçerlilik ve güvenilirlik testi Adana ili Karataş ilçesindeki
yerel halka uygulanarak yapılmıştır. Çalışmanın ana kütlesini oluşturan Karataş
ilçesinde, güven aralığının %90 ve örneklem hatasının %5 olarak kabul edilmesi
durumda çalışma 286 birimlik bir örneklemle gerçekleştirilmiştir. Elde edilen
verilerin analizinde IBM SPSS 24.0 (Statistical Package for the Social Sciences)
paket programı kullanılmıştır. Açıklayıcı faktör analizi uygulanarak yerel
halkın turizm algısı ölçeğinin faktörleri; “Sosyo-Kültürel Gelişim Etkisi”,
“Ekonomik Gelişim Etkisi”, “Çevresel Tahrifat Etkisi”, “Sosyal Tahrifat Etkisi”
ve “Kültürel Tahrifat Etkisi” olarak belirlenmiştir. Belirlenen bu faktörler, cinsiyet,
yaş, öğrenim durumu, meslek, ikamet süresi vb. değişkenler açısından
kıyaslanmıştır. Bu karşılaştırmalar da Mann Whitney U ve Kruskal Wallis testleri kullanılarak yapılmıştır. Çalışmanın
sonuçlarına göre; Karataş ilçesindeki yerel halkın belirlenen bütün faktörlerce
değerlendirilmesi neticesinde ilçelerinde turizmin gelişmesinin büyük ölçüde
kendileri ve ilçeleri için olumlu sonuçlar doğuracağı algısının hâkim olduğu
tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Turizm Algısı Ölçeği, Yerel Halk, Turizm Desteği, Turizm Etkileri, Karataş

Kaynakça

• Akova, O. (2006). Yerel halkın turizmin etkilerini algılamalarına ve tutumlarına yönelik bir araştırma. Akademik İncelemeler Dergisi, 1(2).
• Alaeddinoğlu, F. (2007). Van halkının turisti ve turizmi algılama sekli. Coğrafi Bilimler Dergisi, 5 (1), 1-16.
• Ap, J. (1992). Residents' perceptions on tourism impacts. Annals of tourism Research, 19(4), 665-690.
• Ayaz, N., Aruğer, S., & Türkmen, F. (2009). Tarihi Zela (Zile) İlçesindeki Yerel Halkın Turizme Bakış Açılarını Belirlemeye Yönelik Bir Alan Araştırması. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, Haziran–Aralık.
• Ayazlar, R. A., & Ayazlar, G. (2016). Yerel Halkın Turizmin Etkilerine Yönelik Tutumunda Aidiyet Duygusu ve Yaşam Tatmininin Rolü. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(4), 1451-1470.
• Bilim, Y., & Özer, Ö. (2013). Yerel Halk Gözüyle Konya’da Turizmin Önemi ve Ekonomik, Sosyal, Çevresel Etkileri. Ulusal KOP Bölgesel Kalkınma Sempozyumu, 14-16.
• Boğan, E., ve Sarıışık, M. (2016). Yerel Halkın Turizm Faaliyetine Yönelik Görüş ve Algılamalarının Belirlenmesi Üzerine Alanya’da Bir Araştırma. Kastamonu University Journal of Economics & Administrative Sciences Faculty, 12.
• Butler, R. W. (1980). The concept of a tourist area cycle of evolution: implications for management of resources. The Canadian Geographer/Le Géographe canadien, 24(1), 5-12.
• Cengiz, E., & Kırkbir, F. (2007). Yerel Halk Tarafından Algılanan Toplam Turizm Etkisi İle Turizm Desteği Arasındaki İlişkiye Yönelik Yapısal Bir Model Önerisi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1).
• Çalışkan, U., & Tütüncü, Ö. (2008). Turizmin yerel halk üzerindeki etkileri ve Kuşadası İlçesi uygulaması. IV. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, 23-27.
• Çavus, S., & Tanrisevdi, A. (2003). Resident's Attitudes Toward Tourism Development: A Case Study in Kusadası, Turkey. Tourism Analysis, 7(3-4), 259-269.
• Demir, F. & Gündüz, S. (2016). Adana Turizm Master Planı, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Adana.
• Doğan, H., & Üngüren, E. (2012). Yerel Halkın Isparta Turizmine Yönelik Görüşleri Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(1).
• Durmuş, B., Yurtkoru, E. S., & Çinko, M. (2010). Sosyal bilimlerde SPSS’le veri analizi. Beta Yayınevi, 3. Baskı, İstanbul.
• Fesenmaier, D. R., O’Leary, J. ve Uysal, M. (Eds.)(1996), Advances in Tourism Marketing Methodologies. Haworth Press, New York.
• Getz, D. (1994), “Residents’ Attitudes Toward Tourism: A Longitudinal Study in Spey Valley, Scotland”, Tourism Management, 15(4), 247-258.
• Gümüş, N., & Özüpekçe, S. (2009). Foça’da turizmin ekonomik, sosyal, kültürel ve çevresel etkilerine yönelik yerel halkın görüşleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 398-417.
• http://www.karatas.bel.tr, Adana, Karataş Belediyesi resmi web sitesi, Erişim tarihi: 12.02.2018.
• http://www.tuik.gov.tr, Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK)
• Kervankiran, İ., & Bulut, E. (2015). Antalya ili turizminin gelişimini ve etkilerini yerel halk nasıl değerlendirmektedir?. Türk Coğrafya Dergisi, (65), 35-46.
• Kuvan, Y., & Akan, P. (2005). Residents' attitudes toward general and forest-related impacts of tourism: the case of Belek, Antalya. Tourism management, 26(5), 691-706.
• Liu, J. C., Sheldon, P. ve Var, T. (1987), “Resident Perceptions of The Environmental Impact of Tourism”, Annals of Tourism Research, 14, 17-37.
• McCool, S. F. ve Martin, S. T. (1994), “Community Attachment and Attitudes Toward Tourism Development”, Journal of Travel Research, 32(3), 29-34.
• Murphy, P. E. (1985), Tourism: A community approach, Routledge, New York.
• Okuyucu, A., & Somuncu, M. (2012). Kültürel Mirasın Korunması ve Turizm Amaçlı Kullanılmasında Yerel Halkın Algı ve Tutumlarının Belirlenmesi: Osmaneli İlçe Merkezi Örneği. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 4(1), 37-51.
• Özdemir, M. A., & Kervankıran, İ. (2011). Turizm ve turizmin etkileri konusunda yerel halkın yaklaşımlarının belirlenmesi: Afyonkarahisar örneği.Perdue, R.R., Long, P. T. ve Allen, L. (1990), “Rural Resident Tourism Perceptions and Attitudes by Community Level of Tourism”, Journal of Travel Research, 28(3), 3-9.
• Prentice, R. (1993), “Community-Driven Tourism Planning and Residents’ Preferences”, Tourism Management, 14, 218-227.
• Tayfun, A., & Kılıçlar, A. (2004). Turizmin sosyal etkileri ve yerli halkın turiste bakışı. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 1-17.
• T.C. Adana Valiliği İl kültür ve Turizm Müdürlüğü, Adana Turizm Yatırım Rehberi ve Haritası, 2016.
• Toprak, L. (2015). Mardin’de Halkın Turizm Algısı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(54).
• Türker, G. Ö., & Türker, A. (2015). Yerel Halkin Turizm Etkilerini Algilama Düzeyi Turizm Desteğini Nasil Etkiler: Dalyan Destinasyonu Örneği. Ejovoc (Electronic Journal of Vocational Colleges), 4(1), 81-98.
• Ünlüönen, K., ve Özekici, Y. K. (2017). Yeni Gelişen Destinasyonlarda Turizm Algısı: Yozgat İli Üzerine Bir Alan. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 466, 488.
• Yılmaz, Ö. D., ve Filiz, A. (2017). Turizm Gelişim Yaklaşımları Kapsamında Yerel Halkın Turizme Yönelik Algı ve Tutumları: Mazı Köyü-Türkbükü Karşılaştırmalı Analizi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 1799-1824.
• Yoon, Y., Gursoy, D., & Chen, J. S. (2001). Validating a tourism development theory with structural equation modeling. Tourism management, 22(4), 363-372.