Stratejik Girişimcilik ve Bilgi Yönetimi Performansı Arasındaki İlişki: Bilişim 500 Şirketlerinde Bir Araştırma

Yıl 2019, Cilt: 14 Sayı: 53, 1 - 12, 31.01.2019

İbrahim Türkmen , Hüseyin Yılmaz

Öz

Rekabet ve değişimin
hızını artıran temel unsur bilgidir. Bu nedenle başarılı olmak isteyen
işletmelerin, bilgi yönetimi performansını ve etkileyen faktörleri belirlemesi
gerekmektedir. Bilginin dinamik hale getirdiği ekonomik ortamda başarılı olmak
isteyen işletmeler, sınırlı olan kaynaklarını kullanarak fırsatlar yaratma ve
bu fırsatları rekabet avantajına dönüştürme davranışlarını bütünleştirmek
zorundadırlar. Özellikle 2000’li yıllardan itibaren girişimcilik ve stratejik
yönetimin ortak çalışma alanlarının bütünleştirilmesi, stratejik girişimcilik
olarak kavramsallaştırılmıştır. Bu araştırmada stratejik girişimcilik
uygulamalarının bilgi yönetimi performansına etkisinin belirlenmesi
amaçlanmıştır. Verilerin toplanmasında, Kimuli (2011) tarafından geliştirilen
stratejik girişimcilik ölçeği ve Orr ve Persson (2003) ve Shannak (2009)
tarafından belirlenmiş olan bilgi yönetimi performansı göstergelerine
dayanılarak hazırlanan ölçek kullanılmıştır. Araştırma Bilişim 500
şirketlerinde yapılmış olup, 154 yöneticiye ulaşılmıştır. Verilerin analizinde,
IBM SPSS Statistics 22.0 ve IBM.SPSS.Amos.v22 paket programları kullanılmış,
sırasıyla; faktör, güvenilirlik, korelasyon ve regresyon analizleri
yapılmıştır. Araştırma sonucunda, genel olarak stratejik girişimcilik uygulamalarının
bilgi yönetim performansını artırdığı ve alt boyutlar içerisinde en büyük katkı
sağlayanın ise, girişimci zihniyet olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Bilgi Yönetimi, Bilgi Yönetimi Performansı, Girişimcilik, Stratejik Yönetim, Stratejik Girişimcilik

The Relationship Between Strategic Entrepreneurship and Knowledge Management Performance: A Research on Top 500 Informatıon Companıes

Öz

The key factor which
increases the rate of competition and change is knowledge. For that reason, the
businesses which desire to be successful need to determine the knowledge
management performance and the affecting factors. In a dynamic economic
environment by knowledge, the businesses which would like to be successful have
to integrate their behaviors to create opportunities and change these
opportunities into competition advantage using their limited resources.
Especially from 2000’s the integration of entrepreneurship and strategic
management areas has been conceptualized as strategic entrepreneurship. In this
study it is aimed to determine the effect of strategic entrepreneurship
practices on knowledge management performance. The scale prepared by basing on
strategic entrepreneurship scale developed by Kimuli (2011) and the knowledge
management performance indicators identified by Orr and Persson (2003) and
Shannak (2009) were used in data collection. The study was conducted in Informatics
500 companies and 154 managers were reached. In data analysis IBM SPSS
Statistics 22.0 and IBM.SPSS.Amos.v22 package programmes were used and
respectively, factor, reliability, correlation and regression analyses were
prepared. As a result of the study, it was found out that strategic
entrepreneurship practices increased the knowledge management performance and
entrepreneurial mindset had the highest contribution within the sub-dimensions.

Anahtar Kelimeler

Knowledge Management, Knowledge Management Performance, Entrepreneurship, Strategic Management, Strategic Entrepreneurship

Kaynakça

• Akgül, A., & Çevik, O. (2005). İstatistiksel Analiz Teknikleri SPSS'te İşletme Yönetimi Uygulamaları, 2. Baskı. Ankara: Emek Ofset.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2012). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı 7. Baskı. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Altuntaş, G. (2010). Girişimcilik ve Stratejik Yönetim İlişkisi: Bir Stratejik Girişimcilik Modeli ve IMBK Ulusal - 100 Endeksinde İşlem Gören İşletmeler Üzerinde Testi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı İşletme Yönetimi ve Organizasyon Bilim Dalı Doktora Tezi.
• Barney, J. (1991). Firm Resources and Sustained Competitive Advantage. Journual of Management Vol.17 No.1, 99-120.
• Barutçugil, İ. (2002). Bilgi Yönetimi. İstanbul: Kariyer Yayınları.
• Baykam, H. (2010). Bilgi Toplumu ve Bilgi Yönetimi. İstanbul: Etap Yayınevi.
• Bayram, N. (2012). Sosyal Bilimlerde SPSS ile Veri Analizi 3. Baskı. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Beijerse, R. U. (2000). Knowledge Management in Small and Medium-sized Companies: Knowledge Management for Entrepreneurs. Journual of Knowledge Management, 162-179.
• Çalkavur, E. (2013). Öğrenen Organizasyon Yolculuğu. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Davenport, T. H., & Prusak, L. (2001). İş Dünyasında Bilgi Yönetimi; Kuruluşlar Ellerindeki Bilgiyi Nasıl Yönetirler? Çev. Günhan Günay. İstanbul: Rota Yayınları.
• Dilber, C. (2008). Bilişim Teknolojilerinin Bilgi Yönetimi Üzerindeki Etkisi; İstanbulda Bilişim Sektörü Üzerine Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi. Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı.
• Djordjevic, B. (2013). Strategic Entrepreneurship: Issues and Challenges. Mediterranean Journual of Social Sciences vol.4, no 7, 155-163.
• Erkan, H. (1998). Bilgi Toplumu ve Ekonomik Gelişme. İzmir: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Eskiler, E. (2009). Bilgi Yönetimi ve Pazar Odaklılık İle Pazarlama Yeniliği Arasındaki İlişkiyi Ölçmeye Yönelik Mobilya Sektöründe Bir Araştırma. Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Pazarlama Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
• Fırat, E. (2007). Şirketlerin Ömrü Daha da Kısalacak mı? Capital Dergisi.
• Gold, A. H., Malhotra, A., & Segars, A. H. (2001). Knowledge management: An organizational capabilities perspective. Journual of Management Information Systems, Vol. 18, No:1, 185-214.
• Hitt, M. A., Ireland, R. D., Camp, S. M., & Sexton, D. L. (2001). Strategic Entrepreneurship: Integrating Entrepreneurial and Strategic Management Perspectives. Strategic Management Journual, 1-16.
• Hitt, M. A., Ireland, R. D., Camp, S. M., & Sexton, D. L. (2001). Strategic Entrepreneurship: Entrepreneurial Strategies For Wealth Creation. Journual Strategic Management, 22 , 479-491.
• Hitt, M. A., Ireland, R. D., Sirmon, D. G., & Tharms, C. A. (2011). Strategic Entrepreneurship: Creating Value for Individuals, Organizastion and Society. Academy of Management Executive, 56-75.
• Ireland, R. D., & Webb, J. W. (2007). Strategic Entrepreneurship: Creating Competitive Advantage Through Streams of Innovation. Business Horizons, 49-59.
• Ireland, R. D., Hitt, M. A., & Sirmon, D. G. (2003). A Model of Strategic Entrepreneurship: The Construct and its Dimensions. Journal of Management, 963-989.
• Ireland, R. D., Hitt, M. A., Camp, S. M., & Sexton, D. L. (2001). Integrating Entrepreneurship and Strategic Management Actions to Create Firm Wealth. The Academy of Management, 49-63.
• İslamoğlu, A. H. (2011). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Ketchen, D. J., Ireland, R. D., & Snow, C. C. (2007). Strategic Entrepreneurship, Collaborative Innovation, And Wealth Creation. Strategic Entrepreneurship Journal, 1: Published online in Wiley InterScience (www.interscience.wiley.com). DOI: 10.1002/sej.20, 371-385.
• Kimuli, S. N. (2011). Strategic Entrepreneurship and Performance of Selected Private Secondary Schools in Wakıso District. Dissertation Submitted to Makerere University Business School in Partial Fulfilment of the Requirements for the Award of the Degree of Masters of Science in Entrepreneurship of Makerere University.
• Koza, M. (2008). Bilgi Yönetimi (Bilgiyi Doğru Kullanmak). İstanbul: Kum Saati Yayınları.
• Lee, Y. C., & Lee, S. K. (2007). Capabilities, Processes, and Performance of Knowledge Management: A Structural Approach. Human Factors and Ergonomics in Manufacturing, Vol 17(1), 21-41.
• Luke, B. (2009). Strategic Entrepreneurship in New Zealand'a State-Owned Enterprises: Underlying Elements and Financial İmplications. Yeni Zellanda: Auckland University of Technology in Fulfilment of the Requirements for the Doctor of Philosophy (PhD).
• Melville, N., Kraemer, K., & Gurbaxani, V. (2004). REview: İnformation Technology and Organizational Performance: An İntegrative Model of it Business Value. Mis Quarterly Vol.28, No.2, 263-322.
• Mills, M. A., & Smith, T. A. (2011). Knowledge management and organizational performance: a decomposed view. Journual of Knowledge Management, V.15, Iss1, 156-157.
• Müderrisoğlu, A. (2012). Bilgi Yönetimi Teknolojilerinin ve Tekniklerinin Kullanım ve Etkinliğinin Değerlendirilmesi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Nonaka, I. (1999). Bilgi Yaratan Şirket. H. B. Review içinde, Bilgi Yönetimi çeviren Gündüz Bulut (s. 29-50). İstanbul: Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası.
• O'dell, C., Jr. & Essaides, N. (2003). Ne Bildiğimizi Bir Bilseydik çeviren Günhan Günay. Dışbank Kitapları.
• Orr, E., & Persson, M. (2003). Performance Indicators for Measuring Performance of Activities in Knowledge Management Projects, master thesis. School of Economics and Commercial Law University of Gothenburg Department of Informatics.
• Ok, K. (2012). Bilgi ve Bilgi Yönetimine Giriş. S. Gülseçen içinde, Bilgi ve Bilginin Yönetimi (s. 19-36). İstanbul: Papatya Yayıncılık.
• Öğüt, A. (2012). Bilgi Çağında Yönetim. Ankara: Nobel Yayınları.
• Öncer, A. Z. (2016). Girişimci Liderlik. M. L. Yıldız içinde, Liderlik çalışmaları 2. Baskı (s. 249-267). İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Özdamar, K. (2016). Eğitim, Sağlık ve Davranış Bilimlerinde Ölçek ve Test Geliştirme Yapısal Eşitlik Modellemesi IBM SPSS, IBM SPSS AMOS ve MINITAB Uygulamalı. Eskişehir: Nisan Kitabevi.
• Özdemir, A. (2006). Bilgi Yönetimi ve Kuramsal Yaklaşım: Çorlu ilçesi Kamu ve Özel Arşivleri İle Bilgi Merkezleri Üzerine Bir Çalışma. İstanbul: Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Renko, M., Tarabisby, A. E., Carsrud, A. L., & Brönnback, M. (2015). Understanding and Measuring Entrepreneurial Leadership Style. Journual of Small Business Management, 54-74.
• Rensburg, D. J. (2013). Is Strategic Entrepreneurship a Pleonasm? Journual of Management and Strategy Vol. 4, No;1, 15-27.
• Sağsan, M., & Yücel, R. (2010). Bir Disiplin Olarak Bilgi Yönetimi ve Eğitimi. M. Sağsan içinde, Blgi Yönetimi Disiplini ve Uygulamaları (Kamu Kurumlarından Örneklerle) Derleyen Mustafa Sağsan (s. 13-34). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Schiuma, G. (2012). Managing knowledge for business performance improvement. Journual of Knowledge Management, Vol. 16 Iss.4, 515-522.
• Seelig, T. (2013). İnovasyon "Girişimcilik Üzerine Yaratıcı Çalışmalar". İstanbul: Kuraldışı Yayıncılık.
• Sekman, M. (2012). Kesintisiz Öğrenme. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Shannak, R. O. (2009). Measuring Knowledge Management Performance. European Journual of Scientific Research Vol.35 No.2, 242-253.
• Şeşen, H. (2014). Örgüt Kültürü. Ü. Sığrı, & S. Gürbüz içinde, Örgütsel Davranış 2. Baskı (s. 596-632). İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Tiwana, A. (2003). Bilginin Yönetimi çeviren Elif Özsayar. Dışbank Kitapları.
• Toffler, A., & Toffler, H. (1994). Yeni Bir Uygarlık Yaratmak çeviren Zülfü Dicleli. İstanbul: İnkılap Kitapevi.
• Uzun, H. (2006). Bilgi Yönetimi ve Türk Telekom A.Ş.'de Yöneticilerin Algılarına Yönelik Bir Uygulama. Niğde: Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
• Ülgen, H., & Mirze, S. K. (2013). İşletmelerde Stratejik Yönetim. İstanbul: Beta.
• Webb, J. W., Ketchen, D. J., & Ireland, R. D. (2010). Strategic Entrepreneurship Within Family-Controlled Firms: Opportunities and Challenges. Journual of Family Business Strategy, 67-77.
• Yalçınkaya, İ. (2012). Bilgi Yönetiminin Örgütsel Etkileri. S. Gülseçen içinde, Bilgi ve Bilginin Yönetimi (s. 37-48). İstanbul: Papatya Yayıncılık.
• Yeniçeri, Ö., & İnce, M. (2005). Bilgi Yönetim Stratejileri ve Girişimcilik. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
• Zaim, H. (2005). Bilginin Artan Önemi ve Bilgi Yönetimi. İstanbul: İşaret Yayınları.
• Zaim, H. (2010). Bilgi Yönetiminin Alt Yapısı ve Bilgi Yönetimi Performansı:Türkiye'de Bir Saha Çalışması. Sosyal Siyaset Konferansları Sayı:59, 51-67.