Job Related Affective Well-Being, Happiness and Life Satisfaction of the Occupational Safety Experts

Yıl 2020, Cilt: 15 Sayı: 60, 746 - 758, 31.10.2020

Serpil Aytaç , Tuğba Engin Erdoğan İmanlı

Öz

In business life occupying a significant part of
human life, the pressures faced by the individual and work stress are important
factors affecting the individual's mental/physical health. These factors,
which negatively affect the health of the individual, negatively affect the
individual's feelings about work, lead to dissatisfaction of the employee's
life, dissatisfaction with work, unwillingness to work and the unhappiness of
the individual. Loving the job increases the employee's happiness for the job
and affects well-being. Factors affecting individual well-being can be
personality traits, environmental conditions and job traits. In order for
employee welfare to be positive, the work done by the individual must be a
healthy one in every respect. The aim of this study is to examine the opinions
of occupational safety experts about their professions and the relationship
between life satisfaction, welfare and happiness. In this study, the
relationships between life satisfaction, Job-related affective well-being and
happiness perception of occupational safety experts were examined according to
hazard classes as A*B*C groups. In this study, a questionnaire consisting of
demographic questions as a study tool; to measure Job-wellbeing, the Job
Related Affective Wellbeing Scale (JAWS) developed by Paul T. Van Katwyk,
SuzyFox, Paul E. Spector, E. Kevin Kelloway (1999); Life Satisfaction Scale
developed by Diener, Enmors, Larsen and Griffin (1985) and Oxford Happiness
Scale,   developed by Hills and Argyle
(2002) was used. The main population of the study consists of occupational
safety experts who are not classified as hazard class and sector and work
within the provincial boundaries of Bursa city. 1200 occupational safety
experts have been reached through online survey method; 195 experts received a
return. According to the results of the analysis, it was found that
occupational safety experts' perception of job-related affective wellbeing,
happiness levels and life satisfaction differed according to their specialty
classes and it was understood that feelings related to work affected happiness
and life satisfaction.

Anahtar Kelimeler

Occupational Safety Expert, Job Related Affective Well-Being, Workload, Happiness, Life Satisfaction

İş Güvenliği Uzmanlarının İşe İlişkin Duygusal İyi Oluş Hali, Mutluluk ve Yaşam Tatmini İlişkisi

Öz

İnsan hayatının önemli bir kısmını işgal eden iş yaşantısında bireyin maruz kaldığı baskılar, zorlamalar ve işten kaynaklı stres, bireyin ruhsal/fiziksel sağlığını etkileyen önemli unsurlar arasındadır. Bireyin sağlığını olumsuz yönde etkileyen bu unsurlar aynı zamanda bireyin işine yönelik duygularını da olumsuz yönde etkilemekte, bu etki çalışanın yaşam tatminsizliğine yol açarak, işe karşı memnuniyetsizlik, işe karşı isteksizlik oluşturarak bireyin mutsuzluğuna neden olmaktadır. İşin sevilerek yapılması, çalışanın işe yönelik mutluluğunu arttırmakta, iyi olma halini etkilemektedir. Mutsuzluk durumu ise yaşam tatminsizliğine de yol açarak çalışan sağlığını olumsuz hale getirmektedir. Bireyin iyi olma halini etkileyen faktörler, kişilik özelliklerinin yanı sıra kişinin karşı karşıya kaldığı çevresel koşullar ve işin özellikleri de olabilmektedir. Çalışanın işe ilişkin iyilik halinin olumlu olması için, bireyin yaptığı işin her yönden sağlıklı bir iş olması gerekir. Bu çalışmanın amacı, çalışma hayatının vazgeçilmezi olan ve zor çalışma koşulları altında çalışan iş güvenliği uzmanlarının yaptıkları iş ve çalışmaya ilişkin görüşleri ve buna bağlı olarak yaşam doyumları, iyi oluş hali ve mutluluğu arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu çalışmada, A*B*C grubu tehlike sınıfına göre uzmanların işe ilişkin duyuşsal iyilik algıları, mutluluk ve yaşam tatminleri ölçülmüş ve değişkenler arasındaki ilişkiler araştırılmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak, işe ilişkin iyilik algısının ölçülmesine olanak sağlayan Paul T. Van Katwyk, SuzyFox, Paul E. Spector, E. Kevin Kelloway,(1999) tarafından geliştirilen “İşe ilişkin duyuşsal iyilik algısı ölçeği”; bireylerin yaşam doyumlarını ölçmek amacıyla Diener, Emmons, Larsen ve Griffin (1985) tarafından geliştirilen “Yaşam Doyumu Ölçeği”; ayrıca Hills ve Argyle (2002) tarafından geliştirilen “ Oxford Mutluluk Ölçeği kullanılmıştır. Çalışmanın ana kütlesini, Bursa il sınırları içinde görev yapan, tehlike sınıfı ve sektör ayrımı yapılmayan iş güvenliği uzmanları oluşturmaktadır. Online anket yöntemi ile 1200 iş güvenliği uzmanına ulaşılmış; 195 uzmandan geri dönüş alınmıştır.  Elde edilen sonuca göre, iş güvenliği uzmanlarının uzmanlık sınıflarına göre işe ilişkin iyilik algıları, mutluluk düzeyleri ve yaşam tatminlerinin farklılık gösterdiği, işe ilişkin duyguların mutluluk ve yaşam tatminini etkilediği anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İş Güvenliği Uzmanı, İşe İlişkin Duyuşsal İyilik Hali, İşyükü, Mutluluk, Yaşam Tatmini

Kaynakça

• Akduman, G. 2015. “Çalışan Mutluluğunun İşe İlişkin Duyuşsal İyilik Algısı İle İlişkisi ve Kuşaklar Arasındaki Farklılıkların İncelenmesi”, Doktora Tezi, İstanbul Arel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Aytaç S.; Akalp G. ; Gökçe A. 2016. “İş Sağlığı Ve Güvenliği Uzmanlarının İşe Bağlı Stres Ve Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi, Ataturk University Journal of Economics & Administrative Sciences. 30 (5): 1207-1224.
• Aytaç, S.; Dursun S.; Aca Z. 2015. “The Effect of the Perceptions of Correctional Officers of Job-related Affective Well-being on Tendency to Leave the Job”, Business and Economics Journal, Special Issue, Challenges and opportunities of Emerging Economies, ISSN: 2151-6219 BEJ, an open-access journal. http://dx.doi.org/10.4172/2151-6219.S1-001, December 10, (1).
• Aytaç, S. 2006. “Çalışanların İşlerine İlişkin Duygularının Stres Üzerindeki Etkisi”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, Prof. Dr. Toker Dereli’ye Armağan, 55. cilt, sayı:1, İstanbul
• Bayram, N.; Kuşdil, M. E.; Aytaç, S.; Bilgen, N., 2004. “İşe İlişkin Duyuşsal İyilik Algısı Ölçeğinin Türkçe Versiyonunun Güvenirlilik Çalışması, Job-Related Affective Well-Being-Jaws”, Öneri, 6 (22):1-7.
• Cerev G. 2018. “İş Güvenliği Uzmanlarının Genel, İçsel ve Dışsal İş Tatmin Düzeylerinin İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma”. Yönetim Bilimleri Dergisi, 16 (32): 91-112
• Çelik, M., Turunç, Ö., Bilgin, N. 2014. “Çalışanların Örgütsel Adalet Algılarının Psikolojik Sermaye Üzerine Etkisi: Çalışanların İyilik Halinin Düzenleyici Rolü,” Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(4):559-585.
• Dağlı, A.; Baysal, N., 2016. “Yaşam Doyum Ölçeğinin Türkçe ’ye Uyarlanması: Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59): 1250-1262
• Devos, G., D. Bounckenooghe, N. Engels, G. Hotton , Aelterman A. 2006. “The Well Being of Flemish Primary School Principals. Vlerick Leuven Gent University”, Working Paper Series /27
• Doğan, T., Çötok, N., 2011. “Oxford Mutluluk Ölçeği Kısa Formunun Türkçe Uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36):165-172
• Duyan, E.C., Aytaç, S., Akyıldız, N., Laar, D.V. 2013. “Measuring Work Related Quality of Life and Affective Well-being in Turkey”, Mediterranean Journal of Sciences, 4(1):105-116.
• Ekmekçi Ö. 2012. İş Sağlığı ve Güvenliği, 7. Bölüm, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir
• Ertürk, A., Kara, S.B., Güneş, D. 2019. “Duygusal Emek ve Psikolojik İyi Oluş: Bir Yordayıcı Olarak Yönetsel Destek Algısı”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(4):1723-1744.
• Hefferon, K.; Boniwell, I. 2011. Pozitif Psikoloji - Kuram, Araştırma ve Uygulamalar, Çeviri: Tayfun Doğan (2018). Nobel Yayıncılık. Ankara:
• Hermon David A., Hazler Richard J. 2011. “Adherence to a Wellness Model and Perceptions of Psychological Well‐Being”. Journal of Counseling & Development, 77( 3),
• İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (6331 Sayılı Kanun), 2012
• Karakaya A., Sancı V. 2017. “İş Güvenliği Uzmanlarının İş Tatminleri Üzerine Bir Araştırma: Karadeniz Bölgesi Örneği”, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (1), 1-13
• Karakaya, T. 2018. “İş Güvenliği Uzmanlarının Çalışma Yaşamı Özellikleri, İş Stresi Ve İş Güvencesizliğinin Değerlendirilmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Katwyk Van P. T; Fox S; Spector P. E.; Kelloway K. 2000. “Using the Job-related Affective Well-Being Scale (JAWS) to Investigate Affective Responses to Work Stressors”. Journal of Occupational Health Psychology, 5: 219-230
• Keser, A., 2005. “İş Doyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisi: Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama”, Çalışma ve Toplum Dergisi, 4:77-96
• Köker, S. 1991. Normal ve sorunlu ergenlerin yaşam doyumu düzeyinin karşılaştırılması (Yüksek Lisans tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Miller, G.D. Foster, L.T. 2010. Critical synthesis of wellness literature. http://www.geog.uvic.ca/wellness/critical_synthesis%20of%20wellness%20update.pdf.
• Mook, S., Giannakopoulos, E., 1994. “The Relationship of Satisfaction with Life to Personality Characteristics”, The Journal of Psychology, 128(5):547-558.
• Myers, J.E.; Sweeney, T.J.; Witmer, J.M. 2000. “The wheel of wellness counseling for wellness: A holistic model for treatment planning”. Journal of Counseling and Development, 78, 251–266.
• Orhan, Serdar. 2014. “İş Güvenliği Uzmanlarinin İş Güvencesi Sorunu”. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi Cilt: 3, Yıl: 3, Sayı: 6 (2014/2) ISSN: 2147-3668
• Owen, F.; Demirbaş-Çelik N.; Doğan T. 2017. “Üniversite Öğrencilerinde İyilik Halinin Yordayıcısı Olarak Psikolojik Sağlamlık”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16 (64): 1461-1479
• Owen, F.,; Owen, D.W. 2012. “İyilik Hali Yıldızı Modeli, Uygulanması ve Değerlendirilmesi”, Uluslararası Avrupa Sosyal Bilimler Dergisi, 3(9):24-33.
• Öngen Bilir B.; Yaman Tüfekçi U.; Aytaç S., 2018. “İşe İlişkin Duyguların İşten Ayrılma Niyetine Etkisinin Yapısal Eşitlik Modeli ile İncelenmesi”, İş-güç Endüstri İlişkileri ve İnsan kaynakları dergisi, (3):53-71
• Özarallı, N. 2015. “Örgüt Kültürü ve İşe İlişkin Duygusal İyilik Algısının Çalışanların Çatışma Çözümü Tarzları Üzerindeki Etkisi”, İşletme Araştırmaları Dergisi , 7(2); 7-37
• Pryce-Jones, J., 2010. “Happiness at Work, Maximizing Your Psychological Capital for Success, Journal of Workplace Behavioral Health, 26(3): 271-273.
• Roscoe, L. J. 2009. “Wellness: A review of theory and measurement for a counselor.” Journal of Counseling and Development. 87; 216-226.
• Smith, T. W. 1992. “Hostility and health: Current status of a psychosomatic hypothesis”, Health Psychology, 11, 130-150.
• Solmuş, T., 2008. İş ve Özel Yaşama Psikolojik Bakışlar, İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
• Spector, P. E.; Jex, S. M. 1998. “Development of Four Self-Report Measures of Job Stressors and strain: Interpersonal Conflict at Work Scale, Organizational Constraints Scale, Quantitative Workload Inventory, and Physical Symptoms Inventory”, Journal of Occupational Health Psychology, Vol. 3, No. 4, 356-367
• Telman, N., Ünsal, P., 2004. Çalışan Memnuniyeti, İstanbul:Epsilon Yayınevi.
• Veenhoven, R., Dumludağ,D., 2015. “İktisat ve Mutluluk”, İktisat ve Toplum Dergisi, 58:46-51.
• Westgate, C.E. 1996.“Spiritual Wellness and Depression”, Journal of Counseling and Development, 75:26-35.