Yeni Sanayileşen Ülkelerde Çevresel Kuznets Eğrisi Yaklaşımının Geçerliliği: 1980-2021 Dönemi

Yıl 2023, Cilt: 18 Sayı: 69, 132 - 150, 03.02.2023

Ezgi Kopuk

https://doi.org/10.19168/jyasar.1219146

Öz

Çalışmada rekabet avantajı elde etmek için yüksek çıktıya ihtiyaç duyan yeni sanayileşen ülkelerin çevreci politikalarını dikkate alarak ekonomik gelişimlerini sağlayıp sağlamadığını Çevresel Kuznets Eğrisi Hipotezi altında belirlemek amaçlanmıştır. Bu amaç kapsamında 1980-2021 yılları için hipotez, panel veri analizi ile test edilmiştir. Çalışmada yatay kesit bağımlılığını dikkate alan CADF birim kök, Westerlund eşbütünleşme ve Geliştirilmiş Ortalama Grup Tahmin Edici (AMG) testleri kullanılmıştır. Edinilen bulgulara göre değişkenler arasında uzun dönemli bir ilişkinin olduğu gözlemlenmekle birlikte, Brezilya ve Türkiye’de kişi başı gelirdeki artışın karbon emisyonlarını azalttığı tespit edilmiştir. Meksika ve Filipinlerde ise sırasıyla gelir ve kişi başı gelirdeki artışların karbondioksit emisyonunu artırdığı gözlemlenmiştir. Gelişimlerini henüz tamamlamamış olan yeni sanayileşen ülkeler kapsamında panelin geneli için kişi başı gelire bağlı olarak istatistiki bir anlamlılıkla karşılaşılmasa da,kontrol değişkeni olarak kullanılan gelirdeki artışların 〖CO〗_2 emisyonunu artırdığı saptanmıştır. Sonuçlar kişi başı gelirdeki artışların önce çevresel kirliliği artırdığı, sonra ise azalttığını ifade eden çevresel Kuznets eğrisinin sadece Brezilya ve Türkiye’ de geçerli olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Sanayileşme, Çevresel Kuznets Eğrisi, Yeni Sanayileşen Ülkeler, Panel Veri Analizi

Kaynakça

• Alam, M. M., Murad, M. W., Noman, A. H., & Ozturk, I. 2016. "Relationships Among Carbon Emissions, Economic Growth, Energy Consumption and Population Growth: Testing Environmental Kuznets Curve Hypothesis for Brazil, China, India and Indonesia." Ecological Indicators 70:466-479.
• Altıntaş, H., & Alancıoğlu, E. 2021. "Dış Borçlanma ve Ekonomik Büyüme: Gelişmekte Olan Ülkeler Üzerine Yatay Kesit Bağımlılığı Altında Panel Veri Analizi." Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 14(1):261-279.
• Beşe, E., & Kalayci, S. 2019. "Testing the Environmental Kuznets Curve Hypothesis: Evidence from Egypt, Kenya and Turkey." International Journal of Energy Economics and Policy 9(6):479-491.
• Beyene, S. D., & Kotosz, B. 2020. "Testing the Environmental Kuznets Curve Hypothesis: An Empirical Study for East African Countries". International Journal of Environmental Studies 77(4):636-654.
• Bp. (2022, 07 12). BP- Statistical Review of World Energy. CO2 Emission: https://www.bp.com/en/global/corporate/energy-economics/statistical-review-of-world-energy/co2-emissions.html adresinden alındı.
• Breusch, T. S., & Pagan, A. R. 1980. "The Lagrange Multiplier Test and its Applications to Model Specification in Econometrics." The Review of Economic Studies 47(1):239-253. http://www.jstor.org/stable/2297111?origin=JSTOR-pdf (Erişim Tarihi: 04 Ağustos 2022).
• Carlier, M. 2022. "Electric Vehicles Worldwide - Statistics & Facts. Statista", Erişim Tarihi: 27.01.2023. https://www.statista.com/topics/1010/electric-mobility/#dossierKeyfigures.
• Ceylan, R., & Karaağaç, G. E. 2020. "Türkiye’de Çevresel Kuznets Eğrisi Hipotezinin Test Edilmesi: Yapısal Kırılmalı Eşbütünleşme Testi ile Hata Düzeltme Modelinden Kanıtlar." PJESS, 7(2):73-85.
• Chu, L. K., 2020. "Economic Structure and Environmental Kuznets Curve Hypothesis: New Evidence from Economic Complexity." Applied Economics Letters, DOI: 10.1080/13504851.2020.1767280.
• Çoban, M. N. & Özkan, O., 2022. "Çevresel Kuznets Eğrisi: Türkiye'de Küreselleşme ve Ekonomik Büyümenin Çevre Üzerindeki Etkisinin Yeni Dinamik ARDL Simülasyon Modeli ile İncelenmesi." Akademik Hassasiyetler 9 (19):207-228.
• Dam, M. M., Karakaya, E., & Bulut, Ş. 2013. "Çevresel Kuznets Eğrisi ve Türkiye: Ampirik Analiz." Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi EYİ Özel Sayı:85-95.
• Destek, M. A. 2018. "Çevresl Kuznets Eğrisi Hipotezinin Türkiye İçin İncelenmesi: Stırpat Modelinden Bulgular." C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 19(2):268-283.
• Erataş, F., & Uysal, D. 2014. "Çevresel Kuznets Eğrisi Yaklaşımının "BRICT" Ülkeleri Kapsamında Değerlendirilmesi." İktisat Fakültesi Mecmuası 64:1-25.
• Fang, Z., Huang, B., & Yang, Z. 2018. "Trade Openness and the Environmental Kuznets Curve: Evidence from Cities in the People's Republic of Chine." ADBI Working Paper Series: 1-25.
• Jalil, A., & Mahmud, S. F. 2009. "Environment Kuznets Curve for CO2 Emissions: A Cointegration Analysis for China." Energy Policy 37:5167–5172.
• Kar, M., & Kar, B. B. 2019. "OECD Ülkelerinde Mobil İletişimin Talep Esneklerinin Tahmini." Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi 15(4):991-1009.
• Karaçayır, E., & Güney, T. 2016. "Çevresel Kuznets Eğrisi Hipotezinin Geçerliliği: KOP Bölgesi Üzerine Bir Uygulama." 4th International Symposium on Development of KOP Region: 38-43. Karaman.
• Khan, M. I., Khan, M. K., Dagar, V., Oryani, B., Akbar, S. S., Salem, S. & Dildar, S. M., 2021. "Testing Environmental Kuznets Curve in the USA: What Role Institutional Quality, Globalization, Energy Consumption, Financial Development, and Remittances can Play? New Evidence From Dynamic ARDL Simulations Approach." Front. Environ. Sci. 9:789715. doi: 10.3389/fenvs.2021.789715.
• Koçbulut, Ö., & Altıntaş, H. 2016. "İkiz Açıklar ve Feldstein-Horioka Hipotezi: OECD Ülkeleri Üzerine Yatay Kesit Bağımlılığı Altında Yapısal Kırılmalı Panel Eşbütünleşme Analizi." Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (48): 145-174.
• Lapinskienė, G., Tvaronavičienė, M., & Vaitkus, P. 2013. "Analysis of the Validity of Environmental Kuznets Curve for the Baltic States." Environmental and Climate Technologies 12:41-46.
• Lau, L.-S., Choong, C.-K., & Eng, Y.-K. 2014. "Investigation of the Environmental Kuznets Curve for Carbon Emissions in Malaysia: Do Foreign Direct Investment and Trade Matter?" Energy Policy 68:490-497.
• Mishra, M. K. 2020. "The Kuznets Curve for the Sustainable Environment and Economic Growth: Greening Growth: Towards Green Economy." ZBW – Leibniz Information Centre for Economics, Kiel, Hamburg. https://www.econstor.eu/bitstream/10419/216734/1/Green%20Economics%20.pdf.
• Mor, S., & Jindal, S. 2012. "Estimation of Environmental Kuznets Curve and Kyoto Parties:A Panel Data Analysis." IJCEM International Journal of Computational Engineering & Management 15(1): 5-9.
• Mrabet, Z., & Alsamara, M. 2015. "Testing the Kuznets Curve Hypothesis for Qatar: A Comparison Between Carbon Dioxide and Ecological Footprint." Renewable and Sustainable Energy Reviews: 1-10.
• Öngel, V., Bozkurt, G., & Tatlı, H. S. 2020. "Çevresel Kuznets Eğrisi Hipotezinin Sektörel Açıdan İncelenmesi: Türkiye Örneği." Ekoist: Journal of Econometrics and Statistics 32:49-68.
• Örnek, İ., & Türkmen, S. 2019. "Gelişmiş ve Yükselen Piyasa Ekonomilerinde Çevresel Kuznets Eğrisi Hipotezi'nin Analizi." Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 28(3):109-129.
• Özkoç, H. H., Yıldırım, A., & Kudubeş, E. 2017. "Çevresel Kuznets Eğrisinin Geçerliliğinin Düşük ve Üst Orta gelirli Ülkeler İçin Sınanması:1964-2009 Dönemi." Mehmer Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 9(22):327-340.
• Özyıldız, T., Utlu Koçdemir, S., & Çütcü, İ. 2018. "Ticari Dışa Açıklığın Enflasyon ve Büyüme ile İlişkisi: Yükselen Piyasa Ekonomilerinde Panel Veri Analizi Uygulaması." Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi 14(2):335-356.
• Pata, U. K. & Çağlar, A. E. 2021. "Investigating the EKC Hypothesis with Renewable Energy Consumption, Human Capital, Globalization and Trade Openness for China: Evidence from Augmented ARDL Approach with a Structural Break." Energy 216. https://doi.org/10.1016/j.energy.2020.119220.
• Pesaran, M. H. 2004. General Diagnostic Tests for Cross Section Dependence in Panels. Bonn: The Institute for the Study of Labor.
• Pesaran, M. H. 2007. "A Simple Panel Unit Root Test in the Presence of Cross-Section Dependence." Journal of Applied Econometrics 20:265-312.
• Pesaran, M. H., Ulah, A., & Yamagata, T. 2008. "A Bias-Adjusted LM Test of Error Cross-Section Independence." Econometrics Journal (11):105-127. doi:10.1111/j.1368-423X.2007.00227.x.
• Pesaran, M. H., & Yamagata, T. 2008. "Testing Slope Homogeneity in Large Panels." Journal of Econometrics (142):50–93. doi:doi:10.1016/j.jeconom.2007.05.010
• Russel. C. & Bell, R. G. 2002. "Environmental Policy for Developing Countries." Issues in Science and Techonology. XVIII (3).Erişim Tarihi: 27.01.2023. https://issues.org/greenspan-environmental-policy-developing-countries/.
• Saatçi, M., & Dumrul, Y. 2011. "Çevre Kirliliği ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Çevresel Kuznets Eğrisinin Türk Ekonomisi İçin Yapısal Kırılmalı Eş- Bütünleşme Yöntemiyle Tahmini." Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (37):65-86.
• Taguchi, H. 2012. "The Environmental Kuznets Curve in Asia: The Case as Sulphur and Carbon Emmission." Asia-Pacific Development Journal 19(2):77-92.
• The World Bank. (2022, 07 12). GDP- Per Capita: https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP.CD adresinden alındı.
• Tunçsiper, B., & Uçar, B. 2017. "Çevresel Kuznets Eğrisi Hipotezinin Türkiye için geçerliliğinin sınanması:Granger Nedensellik Analizi." International Journal of Social Sciences and Education Research 3(2): 657-666. Westerlund, J. 2007. "Testing for Error Correction in Panel Data." Oxford Bulletion of Economıcs and Statistic, 69(6):709-748.
• World Population Reviev. 2023. Newly Industrialized Countries 2023. https://worldpopulationreview.com/country-rankings/newly-industrialized-countries. Erişim Tarihi:25.01.2023.
• Yandle, B., Bhattarai, M., & Vijayaraghavan, M. 2004. "Environmental Kuznets Curves:A Review of Findings, Methods, and Policy Implications." Research Study 2(1):1-38.
• Yeter, F., Eroğlu, İ., Kangal, N. & Çoban, M. N. 2021. "Ekonomik Büyüme, Enerji Tüketimi ve Çevresel Bozulma İlişkisi: Türk Cumhuriyetleri Üzerine Panel Veri Analizi." Türk Dünya Araştırmaları 129 (255): 405-432.
• Yılancı, V., Çütcü, İ. & Çayır, B. 2022. "Is the Environmental Kuznets Curve Related to the Fishing Footprint? Evidence from China." Fisheries Research,254. https://doi.org/10.1016/j.fishres.2022.106392.
• Yıldırım, K., Mercan, M. & Kostakoğlu, F. 2013. "Satın Alma Gücü Paritesinin Geçerliliğinin Test Edilmesi: Zaman Serisi ve Panel Veri Analizi." Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi 8(3):75-95.
• Yolal, M., & Anavatan, A. 2017. "Ülkelerarası Büyüme Farklılıklarını Açıklanmasında Kurumların Önemi: Panel Veri Analizi." Finans Politik & Ekonomik Yorumlar 54(632):39-53.
• Zhang, J., Jong, R. d., & Haurin, D. 2016. "Are US Real House Prices Stationary? New Evidence from Univariate and Panel Data." Studies in Nonlinear Dynamics & Econometrics 20(1): 1-18.