Destinasyon Pazarlamasında Sporun Önemi: Stadyum Turizmi İncelemesi

Yıl 2023, Cilt: 18 Sayı: 71, 342 - 355, 31.07.2023

Münevver Çiçekdağı

Öz

Birbirine benzeyen hizmetlerin sunulduğu destinasyonlar artık turistler için ilgi çekici olmaktan uzaklaşmaktadır. Bu sebeple destinasyon yönetim ve pazarlama örgütleri içinde bulundukları destinasyonların diğerlerine göre farklılıklarını ortaya çıkararak turistlerin ilgilerini çekmeye çalışmaktadırlar. Pek çok destinasyonun futbol kulübü ve stadyumu olmasına rağmen bu stadyumlar genellikle sadece futbol maçları, antrenmanlar veya nadir de olsa konser türü etkinlikler için kullanılmaktadır. Oysa stadyumlar taraftarlar için sevdikleri takımın değerli eşyalarına ve futbolcuların profesyonel yaşamlarına ev sahipliği yaptıklarından merak uyandırmaktadır. Yaygın olmamakla beraber dünyada futbol maçlarının olduğu günler dışında stadyum turları düzenleyerek ziyaretçi ağırlayan başarılı futbol kulüpleri vardır. Çalışmanın amacı, ulusal ve uluslararası düzeyde çok sayıda ziyaretçi ağırlayan stadyumların, ziyaretçilere özel hazırladıkları stadyum turlarının içeriğini analiz ederek turlarda sunulan hizmetlerin diğer futbol kulüpleri açısından örnek teşkil etmesini sağlamaktır. Çalışmanın bir diğer amacı stadyumların potansiyeli yüksek bir turistik ürün olma özelliği taşıdıklarını vurgulayarak destinasyon pazarlamasında yararlanılması gerektiğine dikkat çekmektir. Çalışma, literatürde sınırlı sayıda çalışma stadyum turlarının öneminden ve hizmet çeşitliliğinden bahsetmektedir. Bu çalışma diğer çalışmalardan farklı olarak stadyumların destinasyon pazarlaması açısından başlı başına bir turistik ürün olarak ele alınmasına yaptığı vurgu sebebiyle önemlidir. Stadyumların turistik ziyaretler için geziye açık hale gelmesi ile büyük maliyetlerle yapılan stadyumların futbol maçlarının olduğu günler dışında da aktif bir şekilde kullanılarak ekonomiye kazandırılması sağlanabilecektir. Çalışmada yargısal örnekleme yöntemiyle seçilen üç büyük futbol kulübünün web sitelerinde yer alan stadyum turlarında sunulan hizmetler içerik analizi yöntemlerinden tarama metodu ile analiz edilerek turlarda aranan hizmetler ve bu hizmetlerin birbirinden farklılıkları ortaya konulmuştur. Araştırmanın destinasyon pazarlama örgütlerine ve gelecekteki araştırmacılara yol göstereceği umulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Destinasyon Pazarlaması, Stadyum Turizmi, Turistik Ürün, İçerik Analizi

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

yok

Kaynakça

• Argan, Metin. 2004. “Spor ve Turizm Pazarlamasının Kesişim Noktası Olarak Spor Turizmine Kuramsal Bir Bakış”. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 15(2), 158-168.
• Ashworth, Gregory John, and Henk Voogd. 1990. Selling The City: Marketing Approaches in Public Sector Urban Planning. Belhaven Press. London
• Baloglu, Seyhmus, and Mehmet Mangaloglu. 2001. “Tourism Destination Images of Turkey, Egypt, Greece, and Italy as Perceived by US-based Tour Operators and Travel Agents”. Tourism Management, 22(1), 1-9.
• Beyazgül, Mehmet, Erdinç Karadeniz, and Tolga Güdük. 2019. “Futbol Turizminin Ekonomik Etkileri ve Ülkeler Açısından Önemi”. 3. Uluslararası Turizmin Geleceği Kongresi: İnovasyon, Girişimcilik ve Sürdürebilirlik Kongresi Mersin Üniversitesi Yayınları, No: 55.
• Bulut, Çilem, Savaş Duman, Hacı Murat Şahin, Günseli Duman, ve Ali Uluç Ender. 2021. “Spor Turizminde İnovasyonel Yaklaşımlar: E-Spor”. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 6(4), 396-412.
• Chen, Zichao, Shanshan Li, Qianjin Wu, Zhusheng Wu ve Shuang Xin. 2022. “The Decision-Making Determinants of Sport Tourists: A Meta-Analysis”. Current Issues in Tourism, 1-21. DOI: 10.1080/13683500.2022.2077175
• Çakıcı, Celil, A. ve Murat Aksu. 2007. Çekim Yeri Seçiminde Grup Etkisi: Yerli Turistler Üzerine Bir Araştırma. Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 18(2), 183-194.
• Çakmak, Veysel, Şule Karadağ, ve Başak Solmaz. 2011. Popüler Kültür Bağlamında Filmlerin Ve Televizyon Dizilerinin Destinasyon İmajına Etkileri: “Yer Gök Aşk” Dizisi Üzerine Bir İnceleme. 1. Uluslararası Nevşehir Tarih ve Kültür Sempozyumu, (105-118). Nevşehir.
• Darko, Adjei, Peter, Decui Liang, Yinrunjie Zhang ve Agbodah Kobina. 2022. “Service Quality in Football Tourism: An Evaluation Model Based on Online Reviews and Data Envelopment Analysis with Linguistic Distribution Assessments”. Annals of Operations Research, 1-34.
• Edensor, Tim, Steve Millingtona, Chloe Steadmanaand, ve Viriya Taecharungroj.2021. “Towards a Comprehensive Understanding of Football Stadium Tourism”. Journal of Sport & Tourism, 25(3), 217-235.
• Feng, Qinyan. 2012. “Heritage Sport Tourism Strategies and Motivations: The Case of the Bird's Nest Olympic Stadium”. University of Alberta. Master of Arts Thesis. https://doi.org/10.7939/R3G37W
• Gammon, Sean, ve Tom Robinson. 2003. “Sport and Tourism: A Conceptual Framework”. Journal of Sport and Tourism, 8(1), 21– 26. https://doi.org/10.1080/14775080306236
• Gammon, Sean, ve Victoria Fear. 2005. “Stadia Tours and the Power of Backstage”, Journal of Sport Tourism, 10:4, 243-252, DOI: 10.1080/14775080600805457
• Gibson, Heather, J. 1998. “Active Sport Tourism: Who participates?”. Leisure Studies, 17(2), 155-170.
• Goeldner, Charles R., JR Brent Ritchie. ve Robert Woodrow Mcintosh. 2000. Tourism Principles, Practices, Philosophies. John Wiley & Sons. New York.
• Güdük, Tolga. .2019. “Mersin İlinin Spor Turizmi Potansiyelinin Swot Analizi Yöntemiyle İncelenmesi.” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı.
• Hankinson, Graham. 2004. “The Brand Images of Tourism Destinations: A Study of The Saliency of Organic Images”. Journal of Product & Brand Management, 13(1), 6-14
• Ito, Eiji, ve James Higham. 2020. “Supplemental Tourism Activities: A Conceptual Framework to Maximise Sport Tourism Benefits and Opportunities”. Journal of Sport & Tourism, 24(4), 269-284.
• İçöz, Orhan. ve Kozak, Metin. 2002. Turizm Ekonomisi. Ankara: Turhan Kitabevi.
• John, Geraint. 2002. Stadia and Tourism. In Sport Tourism: Principles and Practice eds S. Gammon and J. Kurtzman, pp. 53–61. Eastbourne: LSA Publications.
• Jones, Calvin. 2002. “The Stadium and Economic Development: Cardiff and the Millennium Stadium”. European Planning Studies, 10(7), 819-829.
• Joseph, Janelle. 2011. “A Diaspora Approach to Sport Tourism”. Journal of Sport and Social Issues, 35(2), 146-167.
• Karasar, Niyazi. 2005. Bilimsel Araştırma Yöntemi (17. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Koçak, Abdullah, ve Özgür Arun. 2006. “İçerik Analizi Çalışmalarında Örneklem Sorunu”. Selçuk İletişim, 4(3), 21-28.
• Koçer, Sevim, ve Mert Gürer. 2021. “Film Etkili Turizm Kapsamında Tv Dizilerinde Destinasyon Tanıtımı Üzerine Örnek Olay İncelemesi”. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(40), 121-137.
• Malchrowicz-Mosko, Ewa, ve Will Munsters.. 2018. “Sport Tourism: A Growth Market Considered from a Cultural Perspective. Ido Movement for Culture”. Journal of Martial Arts Anthropology, 18(4), 25-38.
• Oliveira, Jonathan Rocha de, Felipe Bertazzo Tobar, ve André Mendes Capraro. 2021. “Football Tourism: A Bibliometric Analysis of Published Works in the Tourism-based Journals (2003–2019)”. Journal of Sport & Tourism, 25(4), 317-335.
• Özdemir, Barış, Utku. 2020. Fırat Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesinde Eğitim Gören Öğrencilerin Spor Turizmine Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı. Elâzığ.
• Özdemir, Gökçe. 2014. Destinasyon Yönetimi ve Pazarlaması. Detay Yayıncılık. Ankara
• Presenza, Angelo, Lorn Sheehan, ve JR Brent Ritchie. 2005. “Towards a Model of The Roles and Activities of Destination Management Organizations”. Journal of Hospitality, Tourism and Leisure Science, 3(1), 1-16.
• Ramshaw Gregory, ve Sean Gammon. 2010. “On Home Ground? Twickenham Stadium Tours and the Construction of Sport Heritage”. Journal of Heritage Tourism, 5(2), 87-102.
• Ross, Stephen. D. 2001. Developing Sport Tourism, An eGuide for Desination Marketers and Sports Events Planners, National Laboratory for Tourism and eCommerce. Illinois: University of Illinois at Urbana-Champaign: 7.
• Şebin, Kenan. 2018. Spor ve Turizm İlişkisi. Ankara: Nobel Yayıncılık
• Stevens, Terry. 2005. Sport and Urban Tourism Destinations: The Evolving Sport, Tourism and Leisure Functions of The Modern Stadium. In Sport Tourism Destinations: Issues, Opportunities and Analysis ed. J. Higham, pp.205–21. London: Elsevier.
• Takata, Kosuke, ve Kirstin Hallmann. 2021. “A Systematic Quantitative Review of Authenticity in Sport Tourism”. Journal of Sport and Tourism. https://doi.org/10.1080/14775085.2021.1877564
• Tobar, Felipe Bertazzo, ve Guilherme Campos de Moraes. 2021. Virtual Stadium Tours and Museums in Football Clubs? In A. Correia; R. Biscaia & V. Pedragosa (Coords.), Cr6nicas COVID-19: Gestao do Desporto em Tempos de Crise (pp. 86-88). Lisboa: Universidade Aut6noma de Lisboa. DOI https://doi. org/10.26619/978-989-9002-16-6.26
• Football Benchmark. 2022. Football Clubs' Valuation: The European Elite 2022. https://www.footballbenchmark.com/library/football_clubs_valuation_the _european_elite_2022 Erişim: 27.12.2022
• Fc Barcelona Spotify Camp Nou. https://www.fcbarcelona.com/en/club/facilities/spotify-camp-nou/a-top-rated-stadium Erişim Tarihi: 27-30.12.2022
• Manchester United Old Trafford. https://www.manutd.com/en/visit-old-trafford Erişim Tarihi: 27-30.12.2022
• Real Madrid Cf Santiago Bernabéu Stadium. https://www.realmadrid.com/estadio-santiago-bernabeu Erişim Tarihi: 27-30.12.2022