ANALYSING OF OMAR MÜFTÎ KİLÎSÎ’S IDEAS ON SMOKING CIGARETTE, IN CASE OF RISALA AL-DUKHAN

Yıl 2015, Cilt: 2 Sayı: 2, 37 - 57, 01.06.2015

Hüseyin Baysa

Öz

Omar Müftî Kilîsî is one of the scholars of Hanafi sect, who has lived in the XIX.
century. In his treatises on provision of cigarette, Kilîsî asserts that smoking and
selling of cigarette is not permitted in Islam. He reached his decision by comparing
cigarette with alcohol starting from the fact that cigarette has intoxicating feature
which is a common perspective in his time. Medical studies show that cigarette has
not got an intoxicating effect. Therefore, Omar Müftî’s argument seems inaccurate.
However, apart from kıyas, he uses arguments on the harms of smoking to support
his sharia based opinion. From this perspective, he claims that the cigarette is one
of the forbidden substances in Islam by discussing harms of smoking, environmental
effects and waste. Reasons of Kilisî show that his opinion on smoking and selling
of cigarette is accurate.

Anahtar Kelimeler

Omar Müftî Kilîsî, Provision of smoking, Risâletü’d-Dukhan, Harms of smoking, Kilis

Ömer Müftî Kilîsî’nin Sigaranın Hükmü Hakkındaki Görüşünün Değerlendirilmesi -Risâletü’d-Dühân Bağlamında-

Öz

Ömer Müftî Kilîsî, XIX. yüzyılda yaşayan Hanefî mezhebi fakihlerindendir. Kilîsî,
sigaranın hükmü ile ilgili yazdığı risalesinde sigara içmenin ve satmanın caiz olmadığı
görüşünü savunmuştur. O, yaşadığı dönemde kabul gören, sigarada sarhoş
edicilik vasfının bulunduğu yönündeki malûmattan hareketle, sigarayı şarap ile
kıyaslayarak bu kanaate varmıştır. Sigaranın sarhoşluk verdiği iddiası, günümüz
tıp verilerince doğrulanmadığından Ömer Müftî’nin bu çıkarımı isabetli görünmemektedir.
Ancak o, sigaranın şer’î hükmü hakkındaki görüşünü güçlendirmek
üzere, kıyas işlemi dışında, sigaranın zararları etrafında şekillenen birtakım argümanlar da kullanmıştır. Bu çerçeveden olmak üzere, sigara içmenin sağlığa ve çevreye
etkisi ile israf boyutunu dile getirip, sigaranın, İslâm’ın sakındırdığı maddeler
sınıfına girdiğini ifade etmiştir. Kilîsî’nin bu gerekçeleri, sigara kullanımı ve satışının hükmü hakkındaki görüşünün isabetli olduğunu destekler niteliktedir

Anahtar Kelimeler

Ömer Müftî Kilîsî, Sigaranın hükmü, Risâletü’d-Dühân, Sigaranın zararları, Kilis