TEMENNI SCENES IN THE HOLLY QUR’AN

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 1, 53 - 80, 29.06.2020

Bekir Mehmetali

https://doi.org/10.46353/k7auifd.702341

Öz

The Arabic language contains the qualities of rhetoric, vastness, sweetness, eloquence, charm, and and broadness in meaning, and its speakers cannot deny that. For this reason, whenever the people of Mecca back then who knew the Arabic language too well and had a brilliant knowledge over the semantic secrets of the language, heard one or two of the Verses from the Gracious Koran dropped out of disbelief and polytheism, and entered into Islamic faith. For instance, our master when ‘Umar Ibn Al-Khattāb, heard the first Verses of 20th Sūrah / Chapter Ṭā Hā he became a Muslim, and al-Walīd b. al-Mughīra who were one of the polytheists’ leaders upon hearing some Verses from the Gracious Koran got impressed a lot but was talked out of proclaiming Islamic faith by the polytheists. In this sense, wishful thinking is one of the grammatical methods abundant in the Arabic language, and it was mentioned several times in the Gracious Koran in various places in relation with various topics. Tamannī is of firm and constructive methods in Arabic language, and it is empoyed in the Gracious Koran with a variety of words and phrases. Arabic language philologists and rhetoricians undertook the responsibility to examine this phenomenon, and determined how it is used in style, when and where. So we wanted in this research to present the concept of wishful thinking in its aforementioned methods. The speakers of this language are grammatical and rhetorical, and we monitored its positions in the wise remembrance, and we address it with analysis and reason in detail. So it showed its linguistic structure, rhetoric, and aesthetics in every instance, and the purpose of its use. And we adopted this method of linguistic description in our research. We monitored the grammatical rules, and the rhetorical rules related to matter owing to certain grammar and rhetoric books to build the basis of the study, and we offered tools for wishful thinking, and trade-offs between them, and adopted the analytical method of explanatory in dealing with scenes of wishful thinking of positive and negative kinds in the Gracious Koran. The Arabs do not march in their words to express the meaning th0ey want in only one method, and this is what we find clearly. Certainly, in expressing the meaning of wishful thinking they have a request for the impossible, or a request for something difficult to obtain. It is not lost on us that the impossible may be agreed upon by all human beings or most of the speakers in an environment concerning a language. But the matter differs in the wish which is difficult to obtain in accordance with a person’s situation. F.i. if a poor person wishes to buy a house, this is considered a request for something difficult to obtain due to his low income, whereas this is not difficult to obtain for a rich person who has enough money to buy a house, and so on. Tamannī came down in the Gracious Koran in the Arabs’ style of expression, and this is natural, because it is sent down in their own language. Otherwise, they would not had understood it, and it would not had been impossible for them. The Koranic expression used the most known wishful thinking tool (Let), and also employed other tools to express the meaning of wishful thinking such as (if) and the interrogative, and the hopefulness tool (hopefully) that treat it (Layt), and used the command and the prohibition to indicate the meaning of wishful thinking. The expression of the meaning in wishful thinking with its main tool (Lit), which was developed for it, and with other tools and formulas that are not of the origin of the language for it, demonstrated the capacity, richness, flexibility, and vitality of the Arabic language, and also demonstrated the ability of the Arabic speaker to adapt his language to its expressive, moral, and objective nature in service to his thoughts, feelings, and emotions. 

Anahtar Kelimeler

Arabic Language and Literature,, Wish,, Perhaps,, If,, Grammar,, Rhetoric.

KUR’AN-I KERİM’DE TEMENNİ SAHNELERİ

Öz

Arap dilinin çok zengin, güzel, hoş, belagatlı ve geniş anlamlara haiz bir dil olduğu gerçeğini, bu dili kullananların inkar edemeyeceğini söylemek yerinde olacaktır. Bundan dolayı Arapçayı çok iyi bilen ve anlamsal sırlarını çok iyi tanıyan Mekke halkı Kur’an-ı Kerîm’in bir iki ayetini duyar duymaz şirki ve küfrü bırakıp Müslüman olmaktaydı. Bunlardan Hz. Ömer b. el-Hattâb, Tâhâ suresinin ilk ayetlerini duyunca İslam’a girmiş ve müşriklerin başlarından sayılan el-Velîd bin el-Muğîra, Kur’an’ın birkaç ayetini duyunca çok etkilenmiş ancak müşrikler onu İslam’a girmekten caydırmıştı. Bu bağlamda Temenni konusu Kur’an-ı Kerîm’de birçok yerde geçmekte ve çeşitli tarzlarla da anlatılmaktadır. Bunun yanı sıra Temenni Arap dilinin önemli ve vazgeçilmez unsurlarından biri sayılır. Kur’an-ı Kerîm’de Temenni anlamı çeşitli kelime ve ifadeler ile anlatılır ve bu konuyu Arap dil bilginleri ile belagatçılar ele alıp araştırmış, bu dilin belagatını ve güzelliğini nasıl ifade edildiğini, nerede ve ne zaman kullanıldığını belirlemişlerdir. Bu çalışmada Temenni konusunda belirtilen usuller araştırıldı. İlgili konunun Kur’an-ı Kerîm’de nasıl ifade edildiği ve ne için, ne zaman ve kimin tarafından kullanıldığı belirtilip bu dilin belagatı ve güzelliği anlatılmaya çalışılmıştır. Araplar konuşmalarında bir anlamı ifade etmek için tek bir ifade tarzı kullanmakla yetinmezler. Bir anlamı çeşitli ifadeler ile anlatırlar ve bunu Temenni anlamının olduğu anlatımlarda açık bir şekilde görürüz. Temennide kasıt aslında mümkün olmayan ya da olması çok zor olan bir şeyi dilemektir. Ancak Temennide kast edilen şey biri için çok zor olabilirken başka birisi için gerçekleşmesi daha kolay olabilir. Kur’an’da temenni ifadesi “Leyte”, şart edatı “lev” ve istifham edatları, le‘alle ve emir kipi ile de ifade edilmiştir. Temenni anlamını Arap dilinde birbirinden farklı kelimelerle ifade etmek bu dilin geniş, zengin ve canlı bir dil olduğunu açıklar. Bu bağlamda bu konuya ilişkin araştırma yapan alimler, bu konunun kaidelerini ve kullanım biçimlerini belirlemişlerdir. Bunun yanı sıra Temenni konusunun olumlu ve olumsuz olarak ikiye ayırmak mümkündür. Temenni aslında bir çeşit istektir. Bu dili kullanan Araplar istedikleri bir şeyin gerçeklemesi için bu kuralları kullanmayı tercih etmişlerdir. Arapçada Dilekler leyte kelimsile ifade edilir. Ama bazen konuşan leyte yerine başka kelime kullanır çünkü leyte istediği anlamı ifade etmeye yeterli olmadığını görür. Arapça dilini kullanan konuşmacı Arapça’nın ona bu şansı tanımasından yararlanır. Dilediği şeyi istifhamı kullanarak ifade edinice O dileğin imkansız yada çok zor olmadığını ifade eder yada öyle olmadığını diler. Çünkü onun olmasını ister. Bu şekilde iki anlamı bir ifade ile anlatır. Hem Temenni anlamını hemde istifham anlamını. Bu şekilde vakit ve emek tessarufu sağlar. Yani icaz yapmış olur. Eğer lev edatını kullanırsa dilediği şeyin çok imkansız olduğunu ifade etmek ister. Şart edatı levi kullanarak iki anlam bir ifade ile anlatır. Hem levin anlamını hemde leytenin anlamını. Temmeni anlamını ifade etmek için konuşmacı çeşitli ifadeleri kullana bilir. Bu çerçevede dil imkanlarını kullanır ve böylece istediği anlamı ifade etmiş olur. Temenni Arapçada sadece olumlu dilekler için ifade edilmez. Tamenni olumsuz ifadeler içinde kullanılır. Bazı dilekler diliğen için olumlu sayılır ama diğer taraf için olumsuz sayılır. Bunun örneği: yolda kesik olan birisi yağmurun yağmamasını diler. Bu dilek onun için olumlu sayılır. Ayni anda tarlasını eken ve yağmuru bekleyen bir ekinci için olumsuz olur. Kuran’ı kerimde dilekler sadece leyte ile anlatılmamış ve olumlu ve olumsuz dileklere ayrılmış. Kuran’ daki dilekler ifadeleri Arapça dil bigisi kurallarına göre ifade edilmiş. Temenni ifadesini kullanmak için diliğen kimse ya çok zor yada imkansız durumda olmalı. Bazende zor yada imkansız durumda olmaz ama durumunu öyle yansıtmak ister. Bundan dolayı Temenni kelimelerini kullanır.

Anahtar Kelimeler

Arap Dili ve Edebiyatı,, Temenni,, Leyte, La‘alle,, Dilekler

مشاهد التمني في القرآن الكريم

Öz

اللغة العربية لا يختلف اثنان على بلاغتها، وسعتها، وحلاوتها، وطلاوتها، وسحرها، وبيانها، حتى َ إن أهل َمكة الذين كانوا يعرفون أسرارها معرفة دقيقة، كان بعضهم تدفعه آيتان أو أكثر من القرآن الكريم ّدنا ُعمر بن الخطاب الذي آمن إلى الخروج من الكفر والشرك، والدخول في الإيمان، ُ ومثال ذلك سيِ بعد ْ أن سمعأوائل سورة طه، وكاد ُ الوليدبن المغيرة يؤمن بعداستراقه السمع لآيات من القرآن الكريم، َة، وقد ورد في َة التي تزخر بها اللغة العربي ُ ُّعد التمني من الأساليب النحوي والأمثلة على ذلك كثيرة. وي أتاحته القرآن الكريم في مواضع متعددة، وفي ٍ موضوعات متنوعة، وهو أسلوب ٌّ عربي ٌّ إنشائي رصين ُ َة، ُ فأردت في هذا البحث أن أعرض ّر به عن بعض مقاصده الكلامي ُعبِ ة لمتكلمها حتى ي َ اللغة العربي مفهوم التمني عند أهل اللغة من ٍ نحاة وبلاغيين، َ وأرصد مواضعه في الذكر الحكيم، وأتناوله بالتحليل والتفصيل والتعليل، فأظهر بنيته اللغوية، وبلاغته، وجماليته في كل موضع، والغرض من استخدامه، ة ذات َ واعتمدت في بحثي هذا منهج الوصف اللغوي، ُ فرصدت القاعدة النحويَّة، والقاعدة البلاغي َة، لتكون أساس الدراسة، ومستندها، ُ وعرضت أدوات َة والبلاغي الصلة بالتمني في بعض الكتب النحوي التمني، والمفاضلة بينها، واعتمدت المنهج التحليلي التعليلي في تناول مشاهد التمني في القرآن الكريم، وقد قسمتها إلى ٍ أمنيات سلبية، وأمنيات إيجابي

Anahtar Kelimeler

اللغة العربية و وآدابها, التمني, ليت،, لعل،, أمنيات

Kaynakça

• Abdülbaki, Muhammed Fuad. el-Mücemü’l-müfehres li elfazi’l-Kur>ani’l-Kerim. Kahire: Dâru’l-Hadis, 1422/2001.
• Âkup, İsa Ali. el-Müfassal fi ulumi’l-belagati’l-Arabiyye. Halep Üniversitesi: Kitap ve Basımlar Müdürlüğü, 1421/2000.
• Atik, Abdülaziz. el-Belagatü’l-Arabiyye: İlmül-Maani. 1. Baskı. Beyrut: Dâr elNahda, 1430/2009.
• Endelüsi, Ebu Hayyan. Tefsirü’l-Bahri’l-mühit. thk. Hikmet Yasin. el-Demmam:Dâru İbni’l-Cevzi, 1431.
• Ensari, b. Hişam Cemaleddin. Mugni’l-lebib an kütübi’l-e’arib. thk. Mazin elMübarek ve Muhammed Ali Hamedallah. Halep: Üniversite Baskıları,1392/1972.
• Ferahidi, Halil b. Ahmed. Mücemu’l-ayn. Thk. Abdulhamit Hindâvi. Berut: : Dâr el-Kütüp el-İlmiyye, 1424/2002.
• Feyrüzabadi, Muhammed b. Yakup. Mücemu’l-kamusi’l-mühit. thk. Enes el-Şami ve Zekeriye Ahmed. Kahire: Dâru’l-Hadis, 1429/2008.
• Galayini, Mustafa, Câmiü’d-dürusi’l-Arabiyye. 10. Baskı. Lübnan: el-Mektebe elAsriyye, 1388/1968.
• İbn el-Serraç, Ebu Bekir. el-Usul fi’n-nahv. thk. AbdülHüseyin el-Fetli. Beyrut: Müassesit el-Risale, 3. Basım 1408/1988.
• İbn Kesir, İsmail. Tefsiru İbn Kesir. thk. Adil Abdilmevcüt ve Ali Muavvaz. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2010.
• İbn Manzur, Ebü’l-Fazl Muhammed b. Mükerrem b. Ali el-Ensârî. Lisanü’l-Arab. Beyrut: Dâr Sadır, ts.
• Magribi, Ebü’l-Abbas Ahmed b. Muhammed b. Muhammed İbn Ya’kub. Mevahibü’l-fettah fî şerhi Telhisi’l-miftah. Yy: yy, Ts.
• Sabban, Ebü’l-İrfan Muhammed b. Ali es-Sabban. Hâşiyetü’s-Sabban ala şerhi’lÜşmuni ala elfiyyeti İbn Malik. thk. Taha Abdrreauf Saad. Yy: el-Mektebe el-Vakfiyye, ts.
• Sabuni, Abdülvehhab. el-Lübab fi’n-Nahv. Beyrut: Dârü’ş-Şarki’l-Arabi, ts.
• Süyüti, Celaleddin. Tefsir u’l-Celaleyn. Dimaşk: Dâru İbn Kesir, 12. Baskı. 1426/2005.
• Teftazani, Saadeddin. el-Muhtasar ala Telhisi’l-Miftah li’l-Hatip el-Kazvini. b.y.: yy, Ts.
• Zemehşeri, Ömer b. Mahmud. el-Mufassal fi ulumi’l-Arabiye, thk. Said Mahmud Akil. 1. Baskı. Beyrut: Dâru’l-Cil, 1424/2004.