İmamet Teorisi Bağlamında Mu'tezilîlerin Hz. Ali Anlayışı

Yıl 2010, Cilt: 8 Sayı: 2, 115 - 146, 13.07.2010

Murat Memiş

Öz

It is very well known that after Prophet Muhammad?s death there was a controversy about ruling the State. This was not just about the State but it also implied the unity of Muslim community. With the assassination of caliph Osman, many things changed and political problems and those of religious started to be painted with the same brush. At this time, many political school like Shi?a had their initial steps. And as a crucial figure Ali, the son in-law of Prophet Muhammad, was on the focus of all these debates and strains. The following paper discusses the schools and their theories that were shaped under these debates.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Ahmed b. Hanbel, Müsned, tah. Şuayb el-Arnavut, Beyrut 1999.
• Ahmed Mahmud Subhî, Fi İlmi’l-Kelâm, Beyrut 1985.
• Ay, Mahmut, Mu’tezile ve Siyaset, İstanbul 2002.
• Fığlalı, E.Ruhi, Çağımızda İtikâdî İslâm Mezhepleri, İstanbul 1993. el-Gazâlî, Ebû Hâmid, el-İktisâd fi’l-İ’tikâd, Beyrut 1983. el-Hâfızî, Abdüllatîf b. Abdülkâdir, Te’sîru’l-Mu’tezile fi’l-Havâric ve’ş-Şiâ, Cidde 2000. el-Hayyât, Ebu’l-Hüseyin, el-İntisâr, tah. H.S. Nyberg, Beyrut 1993.
• İbn Ebi’l-Hadîd, Şerhu Nehci’l-Belağa, tah. Muhammed Ebu’l-Fazl İbrahim, Beyrut 1965.
• İbn Hazm, el-Fasl fi’l-Milel ve’l-Ehvâi ve’n-Nihal, tah. Muhammed İbrahim Nasr- Abdurrahman Umeyra, Beyrut 1996.
• İbnü’l-Murtazâ, Ahmed b. Yahyâ, Tabakâtu’l-Mu’tezile, tah. Susanna Diwald-Wilzer, Beyrut 1961. el-Îcî, Abdurrahman, Mevâkıf fî İlmi’l-Kelâm, Âlemu’l-Kütüb, Beyrut trs.
• İlhan, Avni, “Şia’da Usuli’d-Din”, Milletlerarası Tarihte ve Günümüzde Şiilik Sempozyumu (özet), İstanbul 1994.
• İlhan, Avni, İmâmet Nazariyesinde Seçim ve Nass Münakaşası”, DEÜİFD, I, İzmir 1983, ss.137-147.
• Kâdı Abdülcebbar, el-Muğnî, tah. Abdülhalim Mahmûd-Süleyman Dünya, Kahire trs. Kâdı Abdülcebbar, Fazlu’l-İ’tizal ve Tabakâtu’l-Mu’tezile, tah. Fuad Seyyid, Tunus 1974.
• Kâdı Abdülcebbar, Şerhu’l-Usûli’l-Hamse, tas. Semîr Mustafa Rebâb, Beyrut 2001. el-Menâî, Âişe Yusuf, Usulu’l-Akîde beyne’l-Mu’tezile ve’ş-Şiati’l-İmâmiyye, Katar 1996.
• Müslim, el-Câmiu’s-Sahih, Dâru’l-Cîl, Beyrut trs. Nâşî el-Ekber, Kitabu Usûli’n-Nihal (Mesâilu’l-İmâme), tah. Josef van Ess, Beyrut 1973.
• Nehcü’l-Belâğa, haz. Abdülbâki Gölpınarlı, İstanbul 1990. en-Nesefî Ebu’l-Mu’în, Tebsıratü’l-Edille, tah. Hüseyin Atay-Şaban Ali Düzgün, Ankara en-Nevbahtî, Hasan b. Musa, Firaku’ş-Şia, tah. Abdülmün’im el-Hafenî, Kahire 1992.
• Onat, Hasan, “Ebû Hâşim, Abdullah b. Muhammed”, DİA, X, s. 146. er-Râzî, Fahreddin, el-Erbaîn fî Usûli’d-Din, tah. Ahmed Hicâzî es-Saka, Kahire 1986.
• Resâilu’l-Adl ve’t-Tevhîd, tah. Muhammed Imâra, Kahire 1988.
• Sâhib b. Abbâd, Zeydiyye, tah. Nâci Hasan, Beyrut 1986. es-Suyûtî, Celâluddin, Câmiu’l-Ehâdîs, tah. Ahmed Abbas Sakar, Dâru’l-Fikr, Beyrut trs. eş-Şehristânî, Ebu’l-Feth, el-Milel ve’n-Nihal, tah. Emîr Ali Mehnâ-Ali Hasen Fâ’ur, Beyrut eş-Şehristânî, Ebu’l-Feth, Nihâyetü’l-İkdâm, Kahire trs.
• Teftâzânî, Sâdüddin, Kelam İlmi ve İslâm Akâidi, çev. Süleyman Uludağ, İstanbul 1991. et-Tevhîdî, Ebû Hayyan, el-Besâir ve’z-Zehâir, tah. Dâvud el-Kâdi, Beyrut 1988.
• Watt, Montgomery, İslâm Düşüncesinin Teşekkül Devri, çev. E.R Fığlalı, İstanbul 1998.
• Watt, Montgomery, İslâm’da Siyasal Düşüncenin Oluşumu, çev. Ulvi Murat Kılavuz, İstanbul 2001.