ÖĞRENCİLERİN YAZILI ANLATIMLARINDAKİ AKTİF KELİME HAZİNESİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 42 - 59, 30.06.2021

Oğuzhan Sevim , Nurullah Aydın

https://doi.org/10.51469/kafdagi.948357

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı öğrencilerin yazılı anlatımlarındaki aktif kelime hazinesinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesidir. Araştırmada, nicel araştırma yöntemlerinden betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Çalışma grubunu Erzurum ili Yakutiye ilçesindeki devlet okullarının farklı tür ve kademelerinde (ilkokul, ortaokul, lise, üniversite) 2020-2021 öğretim yılında öğrenim hayatına aktif olarak devam eden 30 öğrenci ile Atatürk Üniversitesi Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümünde öğrenim gören 10 son sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada verilerin elde edilmesinde doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Veri analizinde kelimeler tek tek çözümlenerek öğrencilerin yazılı anlatımlarındaki aktif kelime hazinesi tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırmanın sonunda öğrencilerin yazılı anlatımlarında kullanılan farklı kelime sayısının ilk ve ortaokul kademeleri arasında %80, ortaokul ve lise kademeleri arasında %32,06 oranında arttığı; lise ve üniversite kademeleri arasında ise %3,02 azaldığı; ortaokul düzeyindeki öğrenciler tarafından yazılı anlatımlarda kullanılan toplam kelime sayısının %55,04’ünün imam hatip ortaokulunda öğrenim gören öğrencilere, %44,96’sının ise diğer ortaokullarda öğrenim gören öğrencilere ait olduğu; öğrencilerin mektup ve serbest yazı türüne göre anı türünde daha fazla ve farklı kelime kullandıkları anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yazılı anlatım, aktif kelime hazinesi, söz varlığı

Teşekkür

Araştırma verileri 2020 öncesine ait olduğu için akademik etik kurul belgesi edinilmemiştir.

Kaynakça

• Aksan, D. (1996). Türkçenin sözvarlığı. Ankara: Engin Yayınevi.
• Arslan, C. (2005). Kişilerarası çatışma çözme ve problem çözme yaklaşımlarının yükleme karmaşıklığı açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden Edinilmiştir. (Tez No.190103)
• Arslantürk, Z. ve Arslantürk, A.(2013). Uygulamalı sosyal araştırma: metot ve teknikler, SPSS. İstanbul: Çamlıca Yayınları.
• Bağcı, H. (2010). Türkçe öğretmeni adaylarının yazılı anlatım yeterlilik düzeyleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 45-68.
• Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(7), 231-274.
• Başpınar, O. (2008). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin aktif kelime serveti üzerine bir araştırma (Manisa/Turgutlu ilçesi örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon, Türkiye.
• Berne, J. I., & Blachowich, C. L. Z. (2008). What reading teachers say about vocabulary instruction: Voices from the classroom. The Reading Teacher, 62(4), 314–323.
• Bozkırlı, K. Ç. ve Er, O. (2011). Türkçe ve Türk dili ve edebiyatı öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Kafkas Üniversitesi Örneği). Turkish Studies (Elektronik), 6(4), 457-466.
• Budak, Y., Kurt, D.G. ve Kula, S.S. (2018). Bilişsel gelişimde farklı bir geliştiren Henry Wallon ve Jean Piaget’in görüşlerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 415-436.
• Creswell, J. W. (2003). Research design. Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Çebi, M. S. (2008). Sembolik/retoriksel bir eylem olarak dilin anlam inşasındaki aracılık işlevi. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 5(2), 183-198.
• Çer, E. ve Ağrelim, H. T. (2016). 6, 7 ve 8. Sınıf öğrencilerinin yazılı anlatım becerilerinin sözvarlığı ve sözcük sıklığı dağılımı açısından incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(36), 83-99.
• Çetinkaya, R. (2007). Türkçe öğretmeni adaylarının yeterlilik algıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları (Doktora tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nde edinilmiştir. (Tez No. 211449)
• Çıplak, M. (2005). Uşak merkez ilköğretim 5., 8. ve 11. sınıfların yazılı kelime hazinesinin belirlenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 188222)
• Çiftçi, M. (1998). Türkçe öğretiminde temel ilkeler. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi Dergisi,1(13), 59-71.
• Dağ, M. ve Mete, F. (2017). İlköğretim 5 ve 8. sınıf öğrencilerinin yazma ve konuşma becerilerinde söz varlığı kullanımının başarı puanlarıyla ilişkisinin incelenmesi. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(5), 126-137.
• Demirezen, V. ve Korkmaz, M. (2018). Kur’an kursu öğreticilerinin yöntem anlayışları. Gaziosmanpaşa Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6(2), 29-58.
• Doğan, Y. (2001). Türkçe öğretmenliği birinci sınıfta okuyan öğrencilerin okuma ve yazma becerileri ile genel kültür düzeyleri üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
• Duran, E. ve Bitir, T. (2017). Bağlam temelli kelime öğretim yönteminin kelime kazanımına katkısı. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(11), 70-94.
• Duru, K. (2007). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin yazılı anlatımlarındaki aktif kelime servetinin belirlenmesi (Uşak/Sivaslı örneği) ( Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar, Türkiye.
• Ensar, F. ve Doğan, S. (2014). Türkçe öğretmeni adaylarının yazılı anlatımlarındaki kelime hazineleri üzerine bir inceleme. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(25), 229-244.
• Ercoşkun, M. H. ve Nalçacı, A. (2005). Öğretimde psikolojik ihtiyaçlarin yeri ve önemi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (11), 353-370.
• Ergin, M. (1994). Türk dili, İstanbul: Bayrak Yayınevi.
• Fırat, H. A. (2011). Ortaöğretim 9. sınıf öğrencileri üzerinde kelime hazinesi araştırması (Gaziantep örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Kilis, Türkiye.
• Göçer, A. (2009). Türkçe eğitiminde öğrencilerin söz varlığını geliştirme etkinlikleri ve sözlük kullanımı. Electronic Tuskish Studies, 4,(4), 1025-1051.
• Gu, Y. (2003). Fine brush and freehand: The vocabulary learning art of two successful Chinese EFL learners. TESOL Quarterly, 37, 73-104.
• Güney, N. ve Aytan, T. (2014). Aktif kelime hazinesini geliştirmeye yönelik bir etkinlik önerisi: Tabu. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(5), 617-628.
• Haber 7 (2020). Anadolu lisesi, fen lisesi, meslek lisesi 2020 LGS tabanlı puanları ve yüzdelik dilimleri. 26 Ağustos 2020 tarihinde https://www.haber7.com/egitim/haber/2995963-anadolu-lisesi-fen-lisesi-meslek-lisesi-2020-lgs-taban-puanlari-ve-yuzdelik-dilimleri adresinden erişildi.
• Johnson, B., & Christensen, L. (2008). Educational research: Quantitative, qualitative, and mixed approaches, New York, NY: Sage.
• Kaplan, P. (2020) YKS: İşte lise türlerine göre üniversiteye yerleşme başarısı: En başarılı liseler. 26 Ağustos 2020 tarihinde http://www.pervinkaplan.com/detay/2020-yks-iste-lise-turlerine-gore-universiteye-yerlesme-basarisi-en-basarili-liseler/12988 adresinden erişildi.
• Karadağ, R. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları ve öğretmenlik mesleğini tercih nedenleri. Humanities Sciences, 7(2), 44-66.
• Karakuş, İ. (2000). Türkçe Türk dili ve edebiyatı öğretimi. Ankara: Sistem Ofset Yayınları.
• Karasar, N. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Karatay, H. (2007). Kelime öğretimi. Gazi University Journal of Gazi Educational Faculty (GUJGEF), 1(27),141-153.
• Korkmaz, Z. (1992). Gramer terimleri sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Kurudayıoğlu, M., & ÇETİN, Ö. (2015). Temel beceriler ve Türkçe öğretimi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(3), 1-19.
• Maximo, R., & Sadowki, M. (2000). Effects of rote, context, keyword, and context/ keyword method onretention of vocabulary in EFL classroom. Language Learning,2(50),385-412.
• Miles, M. B.,& Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. New York, NY: Sage.
• Nunan, D. (1991). Language teaching methodology: A textbook for teachers. NewYork, NY: Prentice Hall.
• Oxford, R. L. (2003). Language learning styles and strategies: An overview [e-kitap sürümü]. http://web.ntpu.edu.tw/~language/workshop/read2.pdf adresinden edinilmiştir.
• Özalp, B. (2011). İlköğretim 1. ve 2. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin kelime sayısının kişisel kelime servetine katkısının değerlendirilmesi (Doktora tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 278662)
• Özbay, M. (1995). Ankara merkez ortaokullarındaki üçüncü sınıf öğrencilerinin yazılı anlatım becerileri üzerine bir araştırma (Yayımlanmış doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
• Özbay, M. ve Melanlıoğlu, A. G. D. (2008). Türkçe eğitiminde kelime hazinesinin önemi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 30-45.
• Özen, Y. ve Gül, A. (2010). Sosyal ve eğitim bilimleri araştırmalarında evren-örneklem sorunu. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi 15, 394-422
• Öztekin, M. (2008). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin aktif kelime serveti üzerine bir araştırma (Düzce/Akçakoca ilçesi örneği) (Yüksek lisans tezi). Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 219382)
• Patton, M. Q. (2005). Qualitative research. New York, NY: John Wiley & Sons, Ltd.
• Read, J. (2000). Assessing vocabulary. United Kingdom, BK: Cambridge University Press.
• Scarcella, R., & Oxford, R., 1992: The tapestry of language learning: The individual in the communicative classroom. Boston, Masachusetts, MA: Heinle & Heinle
• Senemoğlu, N. (2018). Gelişim öğrenme ve öğretim (25.baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Soyuçok, M. ve Duran, E. (2020). Sınıf Öğrencilerinin Anı Yazma Beceri Düzeylerinin Belirlenmesi. Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi, 4(1), 45-55.
• Sönmez, V. ve Alacapınar, F. (2018) Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• T.C. Milli Eğitim Bakanlığı (2018). İmam hatip ortaokulu haftalık ders çizelgesi (2018-2019 eğitim öğretim yılında uygulanacak). (Yayın No. 2018-2). 10 Ağustos 2020 tarihinde https://ttkb.meb.gov.tr/www/haftalik-ders-cizelgeleri/kategori/7 adresinden erişildi.
• T.C. Millî Eğitim Bakanlığı (2018). Taslak ders kitabı ve eğitim araçları İle bunlara ait e-İçeriklerin incelenmesinde değerlendirmeye esas olacak kriterler ve açıklamalar. (Sayı:6410086). 10 Ağustos 2020 tarihinde http://ttkb.meb.gov.tr/www/taslak-ders-kitabi-ve-egitim-araclari-ile-bunlara-ait-e-iceriklerin-incelenmesinde-degerlendirmeye-esas-olacak-kriterler-ve-aciklamalari/icerik/318 adresinden erişildi.
• T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, Temel Eğitim Genel Müdürlüğü (2018). İlköğretim kurumları (ilkokul ve ortaokul) haftalık ders çizelgesinde değişiklik yapılması.(Yayın No. 09-123) 10 Ağustos 2020 tarihinde https://tegm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_09/20193831_123_sayYlY_Kurul_KararY.pdf adresinden erişildi.
• Tiryaki, E. N. ve Kan, M. O. (2015). Türkçe öğretmeni adaylarının metin oluşturabilme becerileri. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 7(2), 183-192.
• Tosunoğlu, M. (1999). Kelime servetinin eğitim öğretimdeki yeri ve önemi. Millî Eğitim Dergisi, 144, 71-73.
• Türkyılmaz, M. (2013). Ortaokul 5. sınıf öğrencilerinin yazılı anlatımdaki aktif kelime hazinesinin belirlenmesi (Kırşehir/Akçakent örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
• Wallon, H. (1945). Les origines de la pensée chez l’enfant. Paris: Presses Universitaires de France.
• Yakar, H. G. İ. (2016). A study on the use of actıve Turkısh vocabulary ın the wrıtten expressıon. International E-Journal of Advances in Education, 2(5), 234-242
• Yılmaz, M. (2009). Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlığı üzerine bir inceleme (Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümü örneği). Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(37), 144-167.