İSKİTLERİN BATIYA GÖÇLERİ

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 184 - 196

İslamidin Nurdinov

Öz

İskitlerin batıya doğru göçleri İskit tarihinin önemli bir dönemidir. İskit göçleri birçok bilim adamı tarafından yazılı ve arkeolojik kaynaklar kullanılarak anlatılmaya çalışılmasına rağmen tartışmalar devam etmektedir. İskitlerin, Kafkaslara, Karadeniz’in kuzeyine, Doğu Anadolu Bölgesine ve Yakın Doğu coğrafyasına nereden, ne zaman geldiği gibi sorular hala kesin cevabını bulabilmiş değildir. İskitler geldikleri coğrafyalarda oldukça etkili rol oynayarak siyasi ve sosyal birçok değişiklere sebep olmuştur. Çalışmamızda bugüne kadar yapılmış olan araştırmalar ve yayınlar ışığında İskitlerin Orta Asya’dan Kafkasya’ya, Doğu Anadolu’ya ve yakın Doğu’ya olan göç süreci anlatılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kimmerler, İskitler, Orta Asya, Yakındoğu, Göç, Konar-Göçer

Kaynakça

• Artamonov, M. I. (1973). Kimmeriytsi i skifi. İzdatelstvo Leningradskogo Universiteta.
• Artomonov, M. I. (1973). Sokrovişşa sakov. İzdatel’stvo İskusstvo.
• Arsal, S. M. (1930). Orta Asya, Türk Tarihinin Ana Hatları Eserinin Müsveddeleri. Ankara.
• Baz, F. (2016). Herodotos’un anlatımına göre, İskitlerin Kimmerleri takip meselesi. Cedrus, IV, 47-59.
• Belli, O. (1982). Urartular. Anadolu Uygarlıkları, I,
• Belli, O. (1998). Anzaf kaleleri ve Urartu tanrıları. Arkeoloji Sanat Yayınları.
• Çilingiroğlu, A. (1994). Urartu tarihi. İzmir: Ege Üniversitesi E. F. Yayınları.
• Çoçiyev, G. V. (2016). Kimmeriytsı i skifı v peredney. Azii. Mejdunarodnıy Nauçnıy Jurnal, İnovatsiyonnaya nauka, №11, 68-72.
• Dönmez, Ş. (2002). Ön Asya’da İskitler. Türkler Ansiklopedisi, 4, 33-44.
• Durmuş, İ. (1993). “Sakalar İskitler mi?”, Kırım, 3.
• Durmuş, İ. (1997). Anadolu’da Kimmerler ve İskitler. Belleten, 61(231), 273-286. Doi:10.37879
• Durmuş, İ. (1993). İskitler (Sakalar). Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü.
• Durmuş, İ. (2008). İskit İmparatorluğu’nun Yıkılış Nedenleri. Gazi Akademik Bakış, 1/2, 199-214.
• Diakonov, I.M, Kudryavtsev O.V. (1956). Urartu i Zakavkazye. Kimmeriytsı i skifı. Vsemirnaya istoriya. T. 1
• Grakov, B.N. (1977). Rannejeleznıy vek.. MGU.
• Günaşdı, Y. & Bingöl, B. (2022). “Rize Müzesinde Bulunan Bir Grup İskit Tipi Ok Ucu”. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (55). 229 – 255.
• Gudina, L.V., Zhadobnova M.S., Nikolayeva N.A. (2017). Nachal’naya istoriya kimmeriytsev i skifov. Nauka na blago chelovechestva – 2017: sbornik nauçnıh statey bakalavrov i magistrantov po itogam Mejdunarodnoy konferentsii (Moskva, 17–28 aprelya 2017 g.) MGOU. 498-506.
• HERODOTOS, Tarih, çev. Müntekim Ökmen, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul
• Itina, M.A. (1959). Novyye stoyanki tazabagyabskoy kul'turı (rabotı 1956 g.). Materialı Khorezmskoy ekspeditsii. Vyp. 1: Polevyye issledovaniya Khorezmskoy ekspeditsii v 1954-1956 gg. s. 52-69
• Krupnov, E. I. (1954). O pohodah skifov çerez Kavkaz.— VSSA.
• Kuklina, I. V. (1985). Etnogeografiya Skifii po antiçnım istoçnikam. "Nauka".
• KSENOPHON, Anabasis (Onbinlerin Dönüşü), çev. Tanju Gökçöl, Hürriyet Yayınları, İstanbul.
• Nikolayeva, N. A. (2013). Nekotoryye zameçaniya k gipotezam o proisjozhdenii skifov . İranskiy mir II-I tys. M.: IV. 902-101. DOI: 10.18384/2310-676X-2018-4-92-101
• Özgül, O., & Ceylan, N. (2017). Eskiçağda Kafkasya Geçitleri (Daryal ve Derbent). Akademik Tarih Ve Düşünce Dergisi, 4(13), 24-62.
• Payne, M. R.(2006). Urartu Çiviyazılı Belgeler Katalogu. Arkeoloji Sanat Yayınları.
• Piotrovskiy, B. B. (1959). Vanskoye tsarstvo (Urartu). İzdatelstvo vostocnoy literaturı.
• Pogrebova, M. N, Rayevskiy, D. S. (1992). Ranniye skifı i drevniy Vostok. K istorii stanovleniya skifskoy kulturı. GRVL.
• Potemkina, T. M. (1985). Bronzovıy vek lesostepnogo Pritobolya. Nauka,
• Pyankov, I. V. (1964). K voprosu o marşrute Kira II na massagetov. — VDI, № 3. 115-129.
• Tarhan, T. (1984). Eski Anadolu Tarihinde Kimmerler, Araştırma Sonuçları Toplantısı I. Ankara. Başbakanlık Basımevi.
• Tolstov, S. P. (1939). Drevnekhorezmiyskiy pamyatniki v Kara-Kalpakii «Vestnik drevney istorii (daleye V D I ), str. 174— 176
• Tehov, B. V.(1980). Skifı i Tsentralnıy Kavkaz v VII-VI vv. do n.e. (po materialam Tliyskogo mogil’nika). Nauka.
• Terenojkin, A. I. (1976). Kimmeriytsı. Nauka.
• Udodova, A. D. (2017). Tazabag’yabskaya kul’tura v istorii praskifov. Nauka na blago çelo vechestva – 2017: sbornik nauçnyh statey prepodavateley i aspirantov po itogam Mezhdunarodnoy nauçnoy konferentsii molodykh uçennykh, aspirantov i studentov, 17-18 aprelya 2017 g. 178-183.
• Udodova, A. D. (2018) O naçalnoy istorii skifov tsarskih. Vestnik Moskovskogo gosudarstvennogo universiteta. Seriya: Istoriya i politicheskiye nauki. № 4. 83-91. DOI: 10.18384/2310-676X-2018-4-83-91