BİRLEŞMİŞ MİLLETLER EĞİTİM, BİLİM VE KÜLTÜR ÖRGÜTÜ’NÜN İNANÇ TURİZMİNE KATKILARI

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 197 - 219

Oguz Cam , Muharrem Avcı

Öz

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü, kültürel değerlerin kayıt altına alınması ve korunması açısından önem taşıyan uluslararası bir örgüttür. Bu örgütün yürüttüğü çalışmalarla ülkelerin milli ve kültürel değerlerine bazı pazarlama faaliyetleri açısından avantajlar kazandırılmaktadır. Bu avantajların etkin bir şekilde kullanılması ülkelerin turizmine olumlu etki yapmaktadır. Turizmin alt dallarından biri olarak kabul edilen inanç turizminin de bu bağlamda payı bulunmaktadır. Bu doğrultuda inanç turizminin uluslararası ve ulusal arenadaki öneminin daha da artış gösterdiği düşünülmektedir. Bu noktadan hareketle Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’nün inanç turizmine katkılarını değerlendirmeyi amaçlayan bir çalışma yapılmıştır. Çalışma, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’nün inanç turizmine ne tür katkılarının olduğunu öğrenmek açısından önem taşımaktadır. Araştırma kapsamında nitel araştırma yöntemi değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’nün inanç turizmine birçok katkı sağladığı tespit edilmiştir. Örneğin; Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü, inanç turizmi kaynaklarının tanınması, korunması, geliştirilmesi, sürdürülebilir olması, yardım fonuyla desteklenmesi ve inanç turizmi talebinin artması noktasında doğrudan veya dolaylı yoldan katkılar sağlayabilmektedir.

Anahtar Kelimeler

İnanç Turizmi, Kültür, Miras, UNESCO.

Kaynakça

• Akar, D. (2017). Kültür Turizminden Beklenti Artıyor. Güney Ege’de Kültür ve İnanç Turizmi (4-21). Güney Ege Kalkınma Ajansı (GEKA).
• Akın, C. (2016). İnanç Turizminde Dünya ve Türkiye Destinasyonu, Cemal AKIN, 29 Ekim 2021 tarihinde https://cemalakin.wordpress.com/2016/04/26/inanc-turizminde-dunya-ve-turkiyedestinasyonu/ adresinden erişildi.
• Aktaş, R. (2022). Kasaba Köyü ve UNESCO Sürecindeki Mahmutbey Camii’nin Kastamonu Turizmine Katkısı. Journal of Humanities and Tourism Research, 12(4), 867-881.
• Arsu, T. ve Serin Karacaer, S. (2021). UNESCO Dünya Mirası Listesindeki Destinasyonların Yer Aldığı İllerin Turizm Potansiyelinin Değerlendirilmesi. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(2), 346-370.
• Asayiş Gazetesi (2023). UNESCO'nun Gözdesi: Göbeklitepe, Tarihe Yeni Bir Anlam Katıyor. 17 Ekim 2023 tarihinde https://www.asayisgazetesi.com.tr/unesconun-gozdesi-gobeklitepe-tarihe-yeni-bir-anlam-katiyor adresinden erişildi.
• Aulet, S. ve Duda, T. (2020). Tourism Accessibility and its Impact on the Spiritual Sustainability of Sacred Sites. Sustainability, 12(22), 9695.
• Avcı, E. (2011). İzmir’in İnanç Turizmi Potansiyelinin Seyahat Acentaları Açısından Değerlendirilmesi (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi.
• Ayorekire, J., Obua, J., Mugizi, F. ve Byaruhanga, B. M. (2020). Opportunities and Challenges of Religious Tourism Development in Uganda: Policy, Planning and Institutional Perspectives. International Journal of Religious Tourism and Pilgrimage, 8(3), 142-158.
• Ayvacı, H. ve Gülcan, B. (2017). Türkiye’de Turizm Animasyonlarında Somut Olmayan Kültürel Miras (Soküm) Ulusal Unsurlarına Bakış. Journal of Recreation and Tourism Research, 4(Special Issue 1), 207-223.
• Başer, M. Y. ve Olcay, A. (2021). Battalgazi (Eski Malatya) İnanç Turizmi Potansiyelinin SWOT Analizi ile Değerlendirilmesi. Journal of Tourısm Intelligence and Smartness, 4(3), 341-366.
• BBC News (2022). Rusya-Ukrayna Krizi Nasıl Savaşa Dönüştü, Bugüne Nasıl Gelindi? 16 Mart 2022 tarihinde https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-60477870 adresinden erişildi.
• Canoves, G., Romagosa, F., Blanco, A. ve Priestley, G. K. (2012). Religious Tourism and Sacred Places in Spain: Old Practices, New Forms of Tourism. International Journal Tourism Anthropology, 2(4), 282-298.
• CNN Türk (2022). Zelenski: Rusya'nın Saldırılarında 200’e Yakın Kültürel Miras Zarar Gördü. 25 Mayıs 2022 tarihinde https://www.cnnturk.com/dunya/zelenski-rusyanin-saldirilarinda-200e-yakin-kulturel miras-zarar-gordu adresinden erişildi.
• Csapó, J. (2012). The Role and Importance of Cultural Tourism in Modern Tourism Industry. M. Kasimoglu (Ed.). Strategies for Tourism Industry - Micro and Macro Perspectives (201-232). InTech.
• Cyprus Tourism Organization (2008). Cyprus Island of Saints, Religious Tour. Nicosia.
• Çağlar, Z. (2018). Unesco Dünya Miras Listelerinin Turizme Etkisi: Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri Örneği (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Batman: Batman Üniversitesi. Çakırca, D. (2015). Savaşın Savunmasız Düşmanı-Kültürel Miras. Munzur Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(6), 16-35.
• Çam, O. ve Çelik, C. (2021). İnanç Turizmi Etkinlikleri Kapsamında Bir Değerlendirme: Cadılar Bayramı. Tourism and Recreation, 3(2), 118-131. Çatalbaş, F. ve Ecemiş Kılıç, S. (2021). Farklı Kentsel Paydaşların Kültürel Mirasın Korunması ve Kültür Turizmine İlişkin Görüşlerinin Üst Ölçekli Planlar Çerçevesinde Değerlendirilmesi: İzmir Örneği. Ege Coğrafya Dergisi, 30(1), 167-186. Çelik, S. (2022). 2022 Rusya’nın Ukrayna’yı İşgali: AB Entegrasyonu İçin Yeni Dönem. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 521-533.
• Çılgınoğlu, H. (2020). İnanç Turizmi Kapsamında Helal Turizminin Benzer ve Farklı Yönlerine Dair İncelemeler. S. Öztürk (Ed.). Sosyal ve Beşeri Bilimlerde Teori ve Araştırmalar II (161-172). Ankara: Gece Kitaplığı.
• Çılgınoğlu, H. ve Helveci, Ü. (2022). İnanç Turizminde Merkezler ve Bölge İnsanının Bu Merkezlerle Etkileşimi: Kastamonu Örneği. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 11(3), 1515-1542.
• Değirmenci, T. ve Köşklük Kaya, N. (2020). Somut ve Somut Olmayan Değerler ve Bir Yerin Miras Niteliğine Katkısı: UNESCO Dünya Miras Alan Örnekleri. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (6), 20-34.
• Deniz, Y. S. (2023). UNESCO’nun Anma ve Kutlama Faaliyetlerinin Kültür ve İnanç Turizminin Geliştirilmesine Etkisi: 2021 Hacı Bektaş-ı Veli, Ahi Evran-ı Veli ve Yunus Emre Anma Yılı Örneği (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Kastamonu: Kastamonu Üniversitesi.
• Deniz, Y. S. ve Avcı, M. (2023). Unesco Anma ve Kutlama Programlarının Kültürel Miras Farkındalığına Etkisi. AHBVÜ Turizm Fakültesi Dergisi, 26(1), 123-148.
• Durmaz, E. (2019). Savaşların Kültürel Miras Üzerindeki Etkisi: Suriye Örneği (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi.
• Durmuş, E. N. İ., Tanrısever, C. ve Pamukçu, H. (2020). UNESCO Adayı Mahmutbey Cami’ne Gelen Ziyaretçilerin Camiye ve Şehre Yönelik Algı ve Memnuniyetleri. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 11(2), 348-369.
• Edirne Yenigün (2020). Edirne, UNESCO değerleriyle ziyaretçi çekiyor. 17 Ekim 2023 tarihinde http://www.edirneyenigun.com/haber/28688/edirne-unesco-degerleriyle-ziyaretci-cekiyor.html adresinden erişildi.
• Euronews (2022). Rusya’nın Ukrayna’daki Ayrılıkçı Bölgeleri Tanıması Ne Anlama Geliyor? 25 Mayıs 2022 tarihinde https://tr.euronews.com/2022/02/21/rusya-n-n-ukrayna-daki-ayr-l-kc bolgeleri-tan-mas-ne-anlama-geliyor adresinden erişildi.
• Gülcan, B., Şenol, F. ve Aytbaeva, A. A. (2014). Kırgızistan’da Din Ve Kültür Turizminin Geliştirilmesi Açısından Süleyman Dağı’nın Önemi: SWOT Analizi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(4), 63-80.
• Gürbüz, G. (2023). Dünyada ve Ülkemizde Somut Olmayan Kültürel Miras Örnekleri (Rapor). T.C. Mevlana Kalkınma Ajansı, 09.12.2023 tarihinde https://www.mevka.org.tr/assets/upload/dosyalar/DsyVgGDNb121202121409PM.pdf adresinden erişildi.
• Hoggart, R. (1978). An İdea and its Servants: UNESCO from within. Transaction Publishers.
• Italian National Tourist Board North America (2011). Religious Places. 15 Mart 2011 tarihinde http://www.italiantourism.com/religiousplaces.html#Venice adresinden erişildi.
• Kaçmaz, N. (2023). Kültürel Miras Unsurlarının ve Doğal Çekiciliklerin Turizm Pazarlaması Kapsamında Değerlendirilmesi: Gevaş Örneği (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Batman: Batman Üniversitesi.
• Konya Ticaret Odası (2008). Turizm Sektör Raporu: Sektörel Çalışma-7. Konya: Etüd Araştırma Servisi.
• Küçük, M. A. (2019). Türkiye’nin Turistik Dini Mekânlarına Bir Örnek: “Süryani Dinî Merkezleri”. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(33), 476-520.
• Lopez Guzman, T. ve Santa Cruz, F. G. (2016). International Tourism and the UNESCO Category of Intangible Cultural Heritage. International Journal of Culture, Tourism and Hospitality Research, 10(3), 310-322.
• Maç, N. (2006). Alternatif Turizm Potansiyeli ve Konya. Konya Ticaret Odası Etüd-Araştırma Servisi Bilgi Raporu. Konya.
• Meskell, L. ve Brumann, C. (2015). UNESCO and New World Orders. Political Science.
• Pingel, F. (2010). UNESCO Guidebook on Textbook Research and Textbook Revision. UNESCO.
• Polat, K. (2007). Orta Asya’da Dağ Kültü ve Kırgızistan-Oş Süleyman Dağı. I. Uluslararası Ağrı Dağı ve Nuh’un Gemisi Sempozyumu (579-588) (İlk Basım). 7-11 Eylül 2005. Ağrı: Doğubayazıt Kaymakamlığı Kültür Yayınları No:2.
• Santa Cruz, F. G. ve López Guzmán, T. (2017). Culture, Tourism and World Heritage Sites. Tourism Management Perspectives, 24, 111-116.
• Tapur, T. (2009). Konya İlinde Kültür ve İnanç Turizmi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(9), 473-492.
• Taş, S. (2018). İnanç Turizminin Gözdesi: St. Pierre Kilisesi. Anadolu Ajansı, 07 Aralık 2023 tarihinde https://www.aa.com.tr/tr/turkiyenin-kultur-hazineleri/inanc-turizminin-gozdesi-st-pierre-kilisesi/1238804 adresinden erişildi.
• The German National Tourist Board (2009). Travel Tipps. 15 Mart 2011 tarihinde http://www.germany-tourism.de/pdf/Travel_Tipps_13_2009_engl.pdf adresinden erişildi.
• Topbaş, A. (2023). UNESCO’nun Kamu Diplomasisinde Bir Araç Olarak Kullanılması: Türkiye Örneği (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Karabük: Karabük Üniversitesi.
• Tuna, M. Aydın, S. ve Djumanazarovna, D. F. (2023). Özbekistan’da İnanç Turizmi (Rapor). Ankara: Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi. İnceleme-Araştırma Dizisi. Yayın No: 10. ISBN: 978.625.8329-10-0.
• Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (2011). Tayland. 15 Mart 2011 tarihinde http://www.tursab.org.tr/dosya/985/u7_985_6499909.pdf adresinden erişildi.
• UNESCO Türkiye Milli Komisyonu (2023a). UNESCO Dünya Mirası Listesi. 06 Aralık 2023 tarihinde https://www.unesco.org.tr/Pages/125/122/UNESCO-D%C3%BCnya-Miras%C4%B1-Listesi adresinden erişildi.
• UNESCO Türkiye Milli Komisyonu (2023b). Tehlike Altındaki Dünya Mirasları. 06 Aralık 2023 tarihinde https://www.unesco.org.tr/Pages/177/18 adresinden erişildi.
• UNESCO World Heritage Convention (2023a). Heritage of Religious Interest. UNESCO Initiative on Heritage of Religious Interest. 06 Aralık 2023 tarihinde https://whc.unesco.org/en/religious-sacred-heritage/ adresinden erişildi.
• UNESCO World Heritage Convention (2023b). India. 07 Aralık 2023 tarihinde https://whc.unesco.org/en/statesparties/in adresinden erişildi.
• UNESCO World Heritage Convention (2023c). Türkiye. https://whc.unesco.org/en/statesparties/tr, Erişim Tarihi: 10.12.2023.
• UNESCO World Heritage Convention (2023d). Tentative Lists. 23 Ekim 2023 tarihinde https://whc.unesco.org/en/tentativelists/?action=listtentative&state=tr&order=states adresinden erişildi.
• Varnavas, A. P., Rodosthenous, N. ve Vogazianos, P. (2018). Religious Tourism as a Tool for Sustainability: the Case of Cyprus. The Journal of Social Sciences Research, 4(11), 285-293.
• Varol, F. (2017). Kültürel Miras Yönetiminde Sürdürülebilirlik: Konya Turizm Paydaşlarına Yönelik Bir Araştırma (Basılmamış Doktora Tezi). Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Woodward, S. C. ve Cooke, L. (2023). World Heritage Sites: Concepts, Management and Conservation. Routledge, Taylor & Francis Group.
• Yıldız, S. B. (2014). Hatay İlinin İnanç Turizmi Potansiyeli ve Yerel Halkın İnanç Turizmine Bakışı. Coğrafyacılar Derneği Uluslararası Kongresi Bildiriler Kitabı, 4-6 Haziran 2014, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla, 69-78.
• Yüksel, Y. F. ve Baykal, F. (2022). An Overview of Religious Tourism and Analytical Approaches for İzmir. Eastern Geographical Review, 27(48), 1-18.
• Zaki, G. (2019). Abu Simbel: The Story of an Extraordinary Rescue. World Heritage, 90, 22-30.
• Zorlu, B. (2015). Suriye’nin Savaşta Yok Olan Kültür Mirası. Bianet, 14 Mart 2015 tarihinde https://m.bianet.org/biamag/toplum/163014-suriye-nin-savasta-yok-olan-kulturel-mirasi adresinden erişildi.