FİCHTE’DE ÖZGÜRLÜK

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 220 - 244

Fırat Tanas

Öz

Özgürlük kavramının ve düşüncesinin ne olduğu üzerine yıllardan bu yana birçok araştırma yapılmıştır. İnsanın gerçekten özgür olup-olmayacağı, özgürlüğünün sınırlı olup- olmayacağı, bütün insanların aynı oranda ve sınırda özgür olup-olmadığı, devletin özgürlük anlayışı, devlet ne gibi özgürlükler sağlamaktadır, gibi soru ve sorunlar özgürlük düşüncesinin ne kadar çok boyutu olduğunu göstermesi açısından manidardır.
Çalışmamızda Fichte’nin özgürlük anlayışı ele alınmıştır. Bu amaçla Fichte’nin düşüncesinin temelinde yer alan temel kavramlar ortaya konularak özgürlük düşüncesi ortaya koyulmuştur. Fichte Ben’den hareketle özgürlük sistemini oluşturur. Fichte’nin vurguladığı bireysel özgürlük ve eylemdir. Çünkü bireyin temel özelliği eylemdir. Özgürlükte eylemle gerçekleşir. Özgürlük ahlak dünyasını inşa eder. Devlet ve hukuk içerisinde özgürlük gelişir sonuca ulaşılır. Çalışmamızın yöntemi filozofun eserleri, hakkında yazılan eserler, makaleler ve tezler incelenmiştir. Yapılanan çalışmalar analiz edilerek çalışmamız ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ben, eylem, özgürlük, ahlak, devlet

Kaynakça

• Abadan, Y. (1959). Devlet Felsefesi-Seçilmiş Parçalar. Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
• Ata, B. (2009). Fichte’nin Eğitim Üzerine Düşünceleri ve Türkiye’ye Yansımaları, Pagem Yayınları, Ankara.
• Ateşoğlu, G. (2006). Fichte’nin Yaşamı ve Felsefesi. Alman İdealizmi I Fichte, (Haz. Kılıçaslan, E. A. - Ateşoğlu, G.). Doğu Batı Yayınları.
• Brezaele D. (2001). Johann Gottlieb Fichte, Stanfort Eneycloppedia of Philosopy. http://palto. stanfort. edu/entries/Johann-Fichte.
• Cevizci, A. (2000). Felsefe Sözlüğü. Paradigma Yayınları, İstanbul.
• Ceylan, Y. (2002). Fichte’de Bilgi ve Değer, (Editör: Şahabettin Yalçın). Bilgi ve Değer Sempozyumu Bildirileri, Vadi Yayınları, 169-175
• Copleston, F. (1990). Felsefe Tarihi: Çağdaş Felsefe Fichte’den Nietzsche’ye, C.7, İdea Yayınları.
• Çüçen, A. (2000). Felsefeye Giriş, Asa Yayınevi, Bursa.
• Diemer, A. (1955). Einleitung, Reden an die Deutsche Nation, Felix Meiner Verlag, Hamburg. Kılıç, Tükel, Yeşim S. (2008). Alman Ulusçuluğunun Dil Merkezli İnşası: Düşünsel Bir Model Olarak Alman Ulusçuluğuna Dışarıdan Bir Bakış, (Yayınlanmış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dirlikyapan Özata J. (2006). Bilim İnsanın Belirlenimi Üzerine Bazı Dersler. Alman İdealizmi I: Fichte, (Haz. Kılıçaslan, E. A. - Ateşoğlu, G.). Doğu-Batı Yayınları-16, Felsefe Dizisi: 3, Ankara.
• Dumont, L. (1992). German Identity: Herder’s Volkand Fichte’s Nation. Essays on Individualism: Modern Ideology in Anthropological Perspective. The University of Chicago Press.
• Fichte, Beitrag Zur Berichtigung Der Urteile Des Publikums Überdie Französiche Revolution, Hrsg. Von R. Schottsky, Hamburg 1973, s. XLIX, (Akt. Arslan Topakkaya), Fichte, Say Yayınları, İstanbul 2011.
• Fichte, Early Philosophical Writings, (Haz. D. Breazeale), İthaca: Cornell University Pres 1988, s. 133-135, (Akt. K. H. Öktem), Alman İdealizmi I: Fichte (Haz. Kılıçaslan, E. A. - Ateşoğlu, G.). Doğu-Batı Yayınları-16, Felsefe Dizisi: 3, Ankara, 2006.
• Fichte, J. G. (1796/99-2006). Transendental Felsefenin Temelleri (Wissenschaftslehre) Nova Methodo. Alman İdealizmi I: Fichte, (Haz. Kılıçaslan, E. A. - Ateşoğlu, G.). Doğu-Batı Yayınları-16, Felsefe Dizisi: 3, Ankara.
• Fichte, J. G. (1798/2006). Evrenin Tanrısal Yönetimine İnancımızın Temeli Üzerine. Alman İdealizmi I: Fichte, (Haz. Kılıçaslan, E. A. - Ateşoğlu, G.). Doğu-Batı Yayınları-16, Felsefe Dizisi: 3, Ankara.
• Fichte, Sammliche Werke, (Haz. İ. H. Fichte), (Çev. Kaan H. Öktem), Berlin de Gruyter 1970, Alman İdealizmi I: Fichte (Haz. Kılıçaslan, E. A. - Ateşoğlu, G.). Doğu-Batı Yayınları-16, Felsefe Dizisi: 3, Ankara, 2006.
• Frommann, F. (1962/2005). Fichte, Gesamtaugabe der Bayerischen Akademi der Wissenschhaften, (Haz. R. Lauth-H. Glliwitz), Stutgard Bad Constadt 1962, Cilt: 9, s. 241. (Bu eser iki farklı kaynaktan alınmıştır. Osman Nevras Unaner, Fichte’nin Devlet Kuramı İçinde, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Frommann, F. (1962-2). J. G. Fichte, Beitragzur Berichtigung der Urtheiledes Pulbikums Überdie Franzözichte Revolution. Cilt: 1, s. 298-315.
• Gökberk, M. (1996). Felsefe Tarihi. Remzi Yayınları.
• Gündoğan, A. O. (2010). Felsefeye Giriş. Dem Yayınları.
• Habermas, J. (2009). İdeoloji Olarak Teknik ve Bilim, (Çev. Mustafa Tüzel). Cogito, Yapı Kredi Kültür Sanat Yayınları.
• Hançerlioğlu, O. (1996). Felsefe Sözlüğü. Remzi Yayınları, Ankara.
• Kılıçaslan, E. A. (2006). Fichte (Felsefe Tarihi Üzerine Dersler). Alman İdealizmi I: Fichte, (Haz. Kılıçaslan, E. A. - Ateşoğlu, G.). Doğu-Batı Yayınları-16, Felsefe Dizisi: 3, Ankara.
• Marcel, G. (2009). J.G. Fichte. Erişim Tarihi: 03.06.2009.
• Odabaşı, F. (2005). Sivil Toplum. Leyla ile Mecnun Yayıncılık.
• Öktem, K. H. (2006). Siyasal Tarih ile Felsefenin Kesişim Noktası: Fichte’nin Alman Ulusuna Söylevler. Alman İdealizmi I Fichte, (Haz. Kılıçaslan, E. A. - Ateşoğlu, G.), Doğu-Batı Yayınları.
• Özkan, K. (2006). Fichte’nin Hukuk ve Etik Felsefesi. Alman İdealizmi I: Fichte, (Haz. Kılıçaslan, E. A. - Ateşoğlu, G.). Doğu-Batı Yayınları-16, Felsefe Dizisi: 3, Ankara.
• Özlem, D. (1996). Tarih Felsefesi, Anahtar Kitaplar.
• Saydut, A. (2009). ‘Seçenek mi Seçebilmek mi? Özgürlük Nedir?’, Erişim Tarihi: 30.10.2009. [e-mail]
• Sena C. (1974). Filozoflar Ansiklopedisi, Remzi Yayınları, Ankara.
• Tokatlı, A. (1980). Tarih Boyunca Politika, Hür Yayınları.
• Toku, N. (2005). Siyaset Felsefesine Giriş. Kaktüs Yayınları.
• Topakkaya, A. (2011). Fichte. Say Yayınevi.
• Unaner, O. N. (2005). J. G. Fichte’nin Devlet Kuramı, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Warburton N. (2010). Freedom, Routledge, London 2001, s. 29, (Akt. Emin Saydut, Seçenekli mi Seçilmek mi? Özgürlük nedir?, Erişim Tarih: 13. 08. 2010. [e-mail]
• Weischedel, W. (2001). Felsefenin Arka Merdivenleri, (Çev. Umran, Sedat), İz Yayınları.