Değerler Eğitimi Perspektifinden Dünyalı Kimliği

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 20, 387 - 402, 28.07.2023

Osman Kamil Çorbacı

https://doi.org/10.17050/kafkasilahiyat.1248355

Öz

Bu çalışmada, “Değerler eğitiminin yeni hedeflerinden biri olması gereken dünyalı kimliğini anlatırken ana ilkeler ne olmalıdır?” sorusuna cevap aranmış kültürel, tarihsel ve toplumsal bir varlık olan insan, bir bütün olarak değerlendirilmeye çalışılmıştır. Dini değerlerin belirlendiği DKAB dersleri özelinde dünyevi kimliğin nasıl okunması gerektiği sorusu çalışmanın temel problemini oluşturmaktadır. Çalışmada, kimlik oluşumlarının toplumlarda meydana getirdiği değişimleri, bu değişimlerin ülkemiz gerçekleriyle ne kadar örtüştüğü, değişim süreçlerinin Türk halkındaki karşılıkları, objektif bir şekilde değerlendirimeye çalışılmıştır. Küreselleşen dünyada, dünyalı kimliği ve vatandaşlığı oluşturulurken eğitim kurumlarına yüklenen görevler ve geleneksel değer yargılarımızın günümüz sorunlarına çözüm üretip üretemediği üzerinde durulmuştur. Küreselleşmeyle gelen yeni değerlerin eğitim reformlarını ve okula yönelik paradigmaları da değişikliğe uğrattığı, okul dönemlerinin dünya vatandaşlığına yönelik tutum, bilgi ve beceri kazanılmasında önemli bir dönem olduğu, bu dönemlerde eğitim programlarında geniş bir evrensel vatandaş modeli çizilmesi gerektiği ve bu vatandaşlık modelinin, milli vatandaşlığa bir alternatif olmaması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden betimsel analiz tekniğinin benimsendiği çalışmada ayrıca küreselleşen dünyada dünyevi kimlik ve vatandaşlık oluşumunda mevcut eğitim sisteminin genel olarak yetersiz kaldığı sonucuna ulaşılmıştır. Değerler eğitimi alanındaki bu özgün çalışmanın pratik uygulama önerilerinin bilim dünyasına katkı sunacağı ve sonraki yayınlara kaynak teşkil edeceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi, Değerler Eğitimi, Dünyalı Kimliği, Küreselleşme, Vatandaşlık Bilinci.

Kaynakça

• Aydın, Muhammed Şevki- Osmanoğlu, Cemil. Kültürlerarası Din Eğitimi. İstanbul: Nobel Yayınları, 2016.
• Aydın, Mustafa. Moderniteye Dışardan Bakmak. İstanbul: Açılım Yayınları, 2014.
• Bayrakdar, Mehmet. İslâm Bilim Adamları. İstanbul: İnkılap Yayınları, 2012.
• Çelebi, Nurhayat. Küreselleşme ve Eğitime Yansımaları. Ankara: Nobel Akademi Yayınları, 2016.
• Doğan, Hıfzı. Eğitimde Program ve Eğitim Tasarımı. Ankara: Önder Yayınları, 1997.
• Erdem, H. Haluk. "Edgar Morin’de İnsanlık Durumu ve Geleceğin Eğitimi Düşüncesi”. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi 13 (2012 Bahar), 75-88.
• Ertürk, Ramazan. "Modern ve Postmodern Düşüncelerde Bilim". Felsefe Dünyası Dergisi 40 (2004), 65-76.
• Falk, Richard. Yırtıcı Küreselleşme Üzerine Bir Eleştiri. çev. Ali Çaksu. İstanbul: Küre Yayınları, 2002.
• Gültekin, Mehmet. "Eğitim ve Gelecek Zaman". Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES) 23 (2019), 775-782.
• Güngör, Sabri. “Eğitim ve Eğitim Yönetiminde Paradigmalar”. Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi 1/3 (Aralık 2014), 91-107.
• Kan, Çiğdem. "Değişen Değerler ve Küresel Vatandaşlık Eğitimi". Kastamonu Eğitim Dergisi 17/3 (Eylül 2009), 895-904.
• Kan, Çiğdem. "Sosyal Bilgiler Dersi ve Değerler Eğitimi", Milli Eğitim Dergisi 40/187 (2010), 138-145.
• Kan, Çiğdem. "Sosyal Bilgiler Eğitiminde Küresel Vatandaşlık", Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 26 (2009), 25-30.
• Karakuş, Mehmet. “Öğretmen Yetiştirmede Felsefenin Yeri ve Önemi”. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 1/31 (2006), 79-85.
• Karip, Emin. Eğitim Bilimine Giriş. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2017.
• Korkmaz, Fahrettin. "Küreselleşmenin Eğitim Programlarına Etkileri". Millî Eğitim Bakanlığı Uluslararası Eğitim Bilimleri Kongresi (2017), 168-184.
• METK, Milli Eğitim Temel Kanunu (Kanun No. 1739). Resmî Gazete 14574 (24 Haziran 1973). Erişim 4 Kasım 2022.
• Morin, Edgar. Geleceğin Eğitimi İçin Gerekli Yedi Bilgi. çev. Hüsnü Dilli. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2013.
• Özcan, Mesut- Şenel, Muzaffer. Modernite ve Dünya Gelenekleri. İstanbul: Klasik Yayınları, 2011.
• Özkan, Hakan. Din Eğitimi Açısından Kuran-ı Kerim’de İtaat Kavramı. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2022.
• Polat, Mizrap. "Küreselleşen Dünyada Değerler ve Eğitim Arasındaki Bağ: Değerler Eğitiminin Heterojenleşen Toplumda Birlikte Yaşamaya Etkisi". Marife 10/1 (2010), 143-155.
• Pultar, Gönül. Türk Bilim Adamlarının Bakışından İslâm ve Modernite. İstanbul: Remzi Kitapevi, 2007.
• Taslaman, Caner. Bir Müslüman Evrimci Olabilir mi? İstanbul: Destek Yayınları, 2017.
• Taslaman, Caner. Küreselleşme Sürecinde Türkiye’de İslâm. İstanbul: İstanbul Yayınevi, 2011.
• Tokalak, İsmail. İslâm Ülkeleri Neden Geri Kaldı. İstanbul: GülerBoy Yayınları, 2016.
• Topal, Yakup. "Değerler Eğitimi ve On Kök Değer". Mavi Atlas 7/1 (2019), 245-254. Ulusoy, Kadir. "Değer Eğitimi: Davranışçı ve Yapılandırmacı Yaklaşıma Göre Hazırlanan Tarih Programlarında Değer Aktarımı". Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 12 (2010), 32-51.
• Yavaş Kıncal, Remzi. Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Ankara: Nobel Akademik Yayınları, 2004.