Futbol Hakemlerinde Empatik Eğilim Düzeyleri İle Karar Verme Stilleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 2, 28 - 41, 07.07.2023

Eyüp Acar , İbrahim Dalbudak , Sihmehmet Yıgıt , Ufuk Dilekçi

Öz

Amaç: Futbol hakemlerinde empatik eğilim düzeyleri ile karar verme stillerinin bazı değişkenlere göre değişiklik gösterip/göstermediği ve empatik eğilim ile karar verme stilleri arasındaki ilişkileri incelemektir.
Yöntem: Araştırma grubunu Türkiye’de Ege bölgesinde faal olarak futbol hakemliği yapan 141 aday hakem, 149 il hakemi, 100 bölgesel hakem olmak üzere toplamda 390 hakem oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama araçları kişisel bilgiler formu, empatik eğilim ölçeği, karar verme ölçeği olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. Araştırmaya katılan hakemlerin empatik eğilim düzeylerini belirlemek için Dökmen (1988) tarafından hazırlanan “Empatik Eğilim Ölçeği” kullanılmıştır. Karar vermede özsaygı ve karar verme stillerini belirlemek için Türk kültürüne uyarlama çalışmaları Deniz (2004) tarafından yapılan “Melbourne Karar Verme Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistik, t-testi, tek yönlü varyans analizi ve korelasyon teknikleri kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılan hakemlerin empatik eğilim düzeyleri yaş ve medeni durum değişkenine göre farklılık gösterirken, eğitim durumu ve klasman değişkenine göre farklılaşmamaktadır. Karar verme stilleri yaş medeni durum klasman değişkenine göre farklılık gösterirken, eğitim durumu değişkenine göre farklılaşmamaktadır. Hakemlerin Karar vermede özsaygı düzeyleri ise yaş, medeni durum, eğitim durumu ve klasman değişkenine göre farklılaşmamaktadır. Empatik eğilimler ile karar vermede özsaygı, dikkatli karar verme arasında pozitif anlamlı bir ilişki görülürken kaçıngan, erteleyici, panik karar verme stilleri arasında negatif yönde anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir.
Sonuç: Sonuç olarak, empatik eğilimler arttıkça karar vermede özsaygı ile dikkatli karar verme artarken, kaçıngan, erteleyici, panik karar verme düşmektedir.

Anahtar Kelimeler

Futbol, Hakem, Empatik eğilim, Karar Verme.

Examination of the Relationships Between Empathic Tendency Levels and Decision Making Styles in Football Referees

Öz

Purpose: The aim of study is to examine whether empathic tendency levels and decision-making styles vary according to some variables in football referees and the relationships between empathic tendency and decision-making styles.
Method: The research group consists of a total of 390 referees, including 141 candidate referees, 149 provincial referees and 100 regional referees who are active football referees in the Aegean region of Turkey. Data collection tools in the research consist of three parts: personal information form, empathic tendency scale, decision making scale. The "Empathic Tendency Scale" prepared by Dökmen (1988) was used to determine the empathic tendency levels of the referees participating in the research. In order to determine self-esteem in decision making and decision-making styles, the "Melbourne Decision Making Scale" made by Deniz (2004) was used in adaptation studies to Turkish culture. In the analysis of the data, descriptive statistics, t-test, one-way analysis of variance and correlation techniques were used.
Results: While the empathic tendency levels of the referees participating in the study vary according to age and marital status variable, they do not differ according to education status and classification variable. While decision-making styles differ according to age marital status classification variable, they do not differ according to education status variable. The self-esteem in decising making levels of the referees do not differ according to age, marital status, education status and classification variable. While a positive significant relationship was seen between empathic tendencies with self-esteem in decising making and careful decision-making, negative significant relationships were found between avoidant, postponing and panic decision-making styles.
Conclusion: As a result, as empathic tendencies increase, self-esteem in decision making with careful decision-making increase, while avoidant, procrastinating, panic decision-making decreases.

Anahtar Kelimeler

Football, Referee, Empathic tendency, Decision making.

Kaynakça

• Aksu, A., & Arslan, C. (2020). Farklı klasmandaki futbol hakemlerinin karar verme stillerinin incelenmesi. Spor Eğitim Dergisi, 4(1), 56-70.
• Almak, M. N., & Çebi, M. (2020). Ulusal voleybol hakemlerinin empatik eğilimlerinin belirlenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(69), 1445-1452. DOI:http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2020.4055.
• Atılgan, D., & Tükel, Y. (2019). Hakemlerin karar verme stillerinin incelenmesi. Sport Sciences, 14(2), 22-32. DOI: 10.12739/NWSA.2019.14.2.2B0119.
• Beyaz, Ö., Solmaz, D. Y., & Miçooğulları, B. O. (2020). Öğretmen adaylarının empatik eğilim ve empatik beceri düzeylerinin incelenmesi: Anadolu üniversitesi örneği. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18(2), 178-190. DOI:10.33689/spormetre.621508.
• Certel, Z., Bahadır, Z., & Sönmez, G. T. (2013). Investigation of empathy and self-esteem in decision making and decision making styles among those who played team sports. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(1), 16-27.
• Deniz, M. E. (2004). Investigation of the relation between decision making self-esteem, decision making style and problem solving skills of university students. Eurasian Journal of Educational Research, 15, 23-25.
• Dökmen, Ü. (1988). Empatinin yeni bir modele dayanılarak ölçülmesi ve psikodrama ile geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 21(1), 155-190.
• Dökmen, Ü. (2003). İletişim çatışmaları ve empati. İstanbul: Sistem.
• Dönmez, K., & Özgül, F. (2020). Hentbol hakemlerinin bazı değişkenlere göre karar verme stillerinin incelenmesi. International Journal of Contemporary Educational Studies, 6(1), 30-47.
• Ekmekçi, R. (2011). İyi bir hakemin özellikleri. Pamukkale Üniversitesi Spor Bilimleri Dergis,. 2(1), 1-5.
• Esentaş, M., Çelik, E., Dinçer. N., & Işıkgöz, E. (2017). Erkek güreş hakemlerinin öfke ve kızgınlık düzeyleri ile empatik eğilim gösterme düzeyleri arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Ulusal Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 20-28.
• Göksel, A. G., Pala, A., & Caz, Ç. (2016). Futbol hakemlerinin boş zamanlarını değerlendirme tercihleri ile iletişim becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi (UHIVE), 11, 15-28.
• Güngör, N. B., & Esentürk, O. K. (2020). The effect of sports high school students’ emphatic tendency level on cognitive flexibility: a structuralequality model. International Journal of Education Technology and Scientific Researches. 5(11), 131-159.
• Julian, R., Kristiyanto, A., & Purnama, S. K. (2019). Mental skill tennis referee: study on tennis referee asian games and asian para games Indonesia 2018. Journal of Education, Health and Sport, 9(4), 210-219. DOI:http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.2631063.
• Karademir, T., & Türkçapar, Ü. (2017). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin empatik eğilim düzeylerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 233-245.
• Kıratlı, E., & İkizler, H. C. (2021). Tenis hakemlerinin empatik eğilim düzeyleri ve karar verme stillerinin incelenmesi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(2), 102-111.
• Kırımoğlu, H., Zorba, E., Zorba, H. N., & Dikkaya, S. (2017). Türkiye basketbol federasyonu klasman hakemlerinin karar verme stillerinin incelenmesi. International Journal of Human Sciences, 14(3), 2788-2796. DOI:10.14687/jhs.v14i3.4627.
• Mann, L., Radford, M., Burnett, P., Ford, S., Band, M., Leung, K., Nakamura, H., Vaughan, G. & Yang, K. S., (1998). Cross cultural differences in self-reported decision making style and confidence. International Journal of Psychology. 33(5), 325-335.
• Mutlu, T. O., Şentürk, E., & Zorba, E. (2014). Empathic tendency of university students in tennis and communication skills. International Journal of Science Culture and Sport, 2(5), 129-137.
• Özbek, F. (2002). İşyeri içerisindeki sorunların çözümünde empatik anlayış geliştirmek (Doktora Tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Özcan, H. (2012). Hemşirelerin empatik eğilim ve empatik becerileri: Gümüşhane örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(2), 60-68. DOI:10.31680/gaunjss.776473.
• Pala, A. (2008). Öğretmen adaylarının empati kurma düzeyleri üzerine bir araştırma, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (23), 13-23.
• Sánchez, A. C. J., Calvo, A. L., Buñuel, P. S. L., & Godoy, S. J. I. (2009). Decision-making of spanish female basketball team players while they are competing. Revista de Psicología del Deporte, 18(3), 369-373.
• Sarıdede, Ç. (2018). Voleybol hakemlerinin öz yeterlik düzeyleri ve karar verme becerilerinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Gelişim Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Serter, K., Biçer, T, Kara, K.E., & Şentuna, M. (2019). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin empatik eğilim düzeylerinin belirlenmesi. Herkes İçin Spor ve Rekreasyon Dergisi, 2(1), 1-9.
• Şenol, S., Öztürk Can, H., & Pektaş, İ. (2012). Decision making and problem solving skills of midwifery students in Turkey. HealtMed, 6(2), 560-567.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics. (6. Bs.). Boston: Pearson.
• Uzunoğlu, Ö. U., Şahin, M., & Fişekçioğlu, İ.B. (2009). Türk futbol hakemlerinin karar verme stillerinin klasmanlarına ve bazı değişkenlere göre incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 11(1), 32-36.
• Üngüren, E. (2011). Psikobiyolojik kişilik kuramı ekseninde yöneticilerin kişilik özellikleri, karar verme stilleri ve örgütsel sonuçlara yansımaları (Doktora tezi). Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Anabilim Dalı, Antalya.