Adölesan Sporcularda Vücut Kompozisyonu İle Sürat Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 3, 14 - 23, 28.10.2023

Selim Asan

Öz

Amaç: Sporcunun fiziksel ve fizyolojik yapısı branşı için uygun değilse istenilen sportif performans tam olarak elde edilemez. Ancak fiziksel yapı, yüksek düzeyde performans için gerekli olan özelliklerden sadece biridir. Kuvvet, sürat, dayanıklılık, esneklik ve çabukluk gibi psikomotor öğeleri ile birleştirildiğinde performansı pozitif yönde etkileyebilmektedir. Bu bilgiler doğrultusunda çalışmanın amacı; adölesan sporcularda vücut kompozisyonu ile sürat arasındaki ilişkinin incelenmesidir.
Yöntem: Çalışmaya yaş ortalaması 14.52±.575, vücut ağırlık ortalaması 64.16±8.19 kg., boy uzunluğu ortalaması 1.74±.064 cm. ve BKİ (Beden Kitle İndeksi) ortalaması 21.06±2.25 kg.m−2 olan 53 erkek sporcu dahil edilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Kişisel Bilgi Formu,” “60 Metre Sürat Testi,” “Vücut Kompozisyon Ölçümü” kullanılmıştır. Çalışma verileri tanımlayıcı istatistiklerden Pearson Korelasyon Testi ile analiz edilmiştir.
Bulgular: Çalışmadan elde edilen verilere göre; kilo ile boy ve BKİ arasında pozitif yönlü anlamlı (p<.05) ilişki tespit edilmiştir. Vücut kompozisyonu ile sürat arasında anlamlı ilişki tespit edilememiştir.
Sonuç: Adolesan sporcuların vücut kompozisyonu sürat performansında belirleyici bir rol oynamamıştır. Ancak literatürdeki çalışma bulguları doğrultusunda BKİ değerlerindeki artışlar, bireysel vücut ağırlığındaki artışlarla doğru orantılıdır. Bu durumun sürat, çeviklik ve ivmelenme gibi koşu temelli biyomotorsal becerileri olumsuz etkileyebilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Adölesan sporcu, Sürat, Vücut kompozisyonu

Teşekkür

Araştırmada yer alan sporculara ve ölçümlerin yapılmasına yardımcı olan beden eğitimi öğretmeni arkadaşlara teşekkür ederim.

Investigation of The Relationship Between Body Composition and Speed in Adolescent Athletes

Öz

Purpose: Athletes can achieve the desired sportive performance only if their physical and physiological structure suits their branch. But physical form is only one of the characteristics required for a high level of performance. Combined with motoric elements such as strength, speed, endurance, flexibility and quickness, it can positively affect performance. This research aimed to investigate the relationship between body composition and speed in adolescent athletes.
Method: 53 male athletes with an average age of 14.52±.575 years, an average body weight of 64.16±8.19 kg, an average height of 1.74±.064 cm, and an average BMI of 21.06±2.25 kg.m-2 were taken into the study. "Personal Information Form," "60 Meter Sprint Test," and "Body Composition Measurement" were used as data collection tools in the research. The study data were analyzed with Pearson Correlation Test among descriptive statistics.
Results: According to the data obtained from the study, a significant positive relationship (p<.05) was found between weight and height and BMI. No significant association was found between body composition and speed.
Conclusion: The body composition of adolescent athletes did not play a determining role in sprint performance. However, in line with the findings of the studies in the literature, increases in BMI values are directly proportional to increases in individual body weight. This may negatively affect running-based biomotor skills such as speed, agility and acceleration.

Anahtar Kelimeler

Adolescent athlete, Speed, Body composition

Kaynakça

• Acar, S. (2019). 10-25 Yaş arası sivas ili sporcularının antropometrik ve motorik özelliklerinin belirlenmesi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Açıkada C., Ergen E. (1990). Bilim ve spor. Ankara: Büro-Tek Matbaacılık.
• Aktaş, H. N., Aslan, C. S. (2018). Amatör futbolcularda vücut kompozisyonu ile sürat arasındaki ilişkinin incelenmesi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 17-25.
• Almuzaini, K. S. (2007). Muscle function in Saudi children and adolescents: relationship to anthropometric characteristics during growth. Pediatric Exercise Science, 19(3), 319-333.
• Aslan, C. S., Büyükdere, C., Köklü, Y., Özkan, A., Şahin Özdemir, N. F. (2011). Elit altı sporcularda vücut kompozisyonu, anaerobik performans ve sırt kuvveti arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 1612-1628.
• Brooks G.A., Fahey T.D. & White T.G. (1985). Exercise physiology. macmillan puls. Co. New York.
• Bulduk, S., Şanlıer, N., Demircioğlu, Y. (2000). Ankarada yaz spor okuluna devam eden adölasanların beslenme durumlarının saptanması. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Kongresi Bildiriler, 26, 27.
• Canlı, U. (2020). Adölesan dönem öncesi futbolcularda vücut kompozisyonu ile fiziksel uygunluk parametreleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Spor Eğitim Dergisi, 4(3), 33-42.
• Crawford, S.M. (1996). Anthropometry. ın measurement in pediatric exercise science. Docherty, D. (Ed.) Champaing, IL: Human Kinetics.
• Daly, R.M., Bass, S.L., Finch, C.F. (2001). Balancing the risk of ınjury to gymnasts: how effective are counter measures? British Journal of Sports Medicine, 35(8), 19-20.
• Drozd, M., Krzysztofik, M., Nawrocka, M., Krawczyk, M., Kotuła, K., Langer, A., Maszczyk, A. (2017). Analysis of the 30-m running speed test results in soccer players in third soccer leagues. Turk J Kinesiol, 3(1), 1-5.
• Düzgün, İ., Baltacı, G. (2009). Düzenli spor yapan ve yapmayan adolesanlarda esneklik test sonuçlarının yaş ve cinsiyete bağlı değişimi. Fizyoter Rehabil, 20(3), 184-189.
• Engels, H. J., Currie, J. S., Lueck, C. C., Wirth, J. C. (2002). Bench/step training with and without extremity loading: Effect on muscular fitness, body composition profile, and psychological affect. Journal of sports medicine and physical fitness, 42(1), 71.
• Erikoğlu, Ö. (2015). 15-17 Yaş arası futbolcularda çeviklik ile vücut kompozisyonu ve rast arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Aksaray Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Aksaray.
• Gökhan, İ., Aktaş, Y., Aysan, H. A. (2015). Amatör futbolcuların bacak kuvveti ile sürat değerleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. International Journal of Science Culture and Sport (IntJSCS), 3(4), 47-54.
• Güder, F., Canbolat, B., Günay, M. (2022). 12-14 Yaş taekwondocularda vücut kompoziyonu kuvvet ve esneklik ilişkisinin incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 5(1), 166-175.
• Günay M., Yüce A. İ.(2008). Futbol antrenmanının bilimsel temelleri, 3.Baskı Gazi Kitapevi, Ankara.
• Hazır, T., Mahir, Ö.F., Açıkada, C. (2010). Genç futbolcularda çeviklik ile vücut kompozisyonu ve anaerobik güç arasındaki ilişki. Spor Bilimleri Dergisi, 21(4), 146-153.
• Kalyon T.A. (1990). Spor hekimliği, sporcu sağlığı ve spor sakatlıkları. GATA Basımevi, Ankara.
• Kara, İ. (2018). Spor okullarındaki çocukların beden kitle indeksi ile sürat ilişkisinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul
• Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar ilkeler teknikler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. Laffranchi, B. (2005). Planejamento, Aplicação E Controle Da Preparação Técnica Da Ginástica Rítmica Análise Do Rendimento Técnico Alcançado Nas Temporadas De Competição, Porto.
• Malina, R. M. (2007). Physical fitness of children and adolescents in the United States: status and secular change. Pediatric Fitness, 50, 67-90.
• Massidda, M., Toselli, S., Brasili, P., M Calo, C. (2013). Somatotype of elite Italian gymnasts. Collegium antropologicum, 37(3), 853-857.
• Ostojic, S. M., Mazic, S., Dikic, N. (2006). Profiling in basketball: Physical and physiological characteristics of elite players. The Journal of Strength & Conditioning Research, 20(4), 740-744.
• Ölmez, C., Ayan, V., Yüksek, S., Öztaş, M., Civil, T. (2019). 11-13 yaş erkek taekwondo sporcularının somatotip yapıları ve performans özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ulusal Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), DOI: 10.30769/usbd.534672.
• Özer, D.S., Özer, M.K. (2000). Çocuklarda motor gelişim. İstanbul: Kazancı Kitap Ticaret.
• Özer, Ö., Kılınç F. (2012). Elit ferdi ve takım sporcuların kuvvet, sürat ve esneklik performanslarının karşılaştırılması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 9:1.
• Savaş, S., Uğraş, A. (2004). Sekiz haftalık sezon öncesi antrenman programının üniversiteli erkek boks, taekwondo ve karate sporcularının fiziksel ve fizyolojik özellikleri üzerine etkileri. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 257-274.
• Sheppard, J.M., Young, W.B. (2006). Agility literature review: Classifications, training and testing. Journal of sports sciences, 24(9), 919-932.
• Silvestre, R., West, C., Maresh, C.M., Kraemer, W.J. (2006). Body Composition And Physical Performance In Men's Soccer: Astudy Of A National Collegiate Athletic Association Division Iteam. The Journal of Strength & Conditioning Research, 20(1), 177-183.
• Tabachnick, B.G., Fidell, L.S. (2007). Using multivariate statistics. Pearson Education.
• Tamer, K. (2000). Sporda Fiziksel-fizyolojik Performansın Ölçülmesi ve Değerlendirilmesi. Ankara: Bağırgan Yayınevi.
• Turan, M., Mavibaş, M., Savaş, B.Ç. (2022). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin sporda mental dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi. Kafkas Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 52-70.
• Zorba, E., Göral, K., Göral, Ş. (2014). Elit hentbolcularda bazı fiziksel uygunluk parametreleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. International Journal of Sports Culture and Science, 2(Special Issue 1), 68-76.