ÇEVRE KİRLİLİĞİ VE ÇEVREYİ KİRLETENİN HUKUKİ SORUMLULUĞUNUN ŞARTLARI

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 2, 71 - 92, 29.07.2023

Sarp Şahankaya , Arda Şahankaya

Öz

Günümüzde gelişen endüstri, sanayi faaliyetleri ve nüfus artışı sonucunda çevre kirliliği önemli boyutlara ulaşmış ve dünyamız önü alınamayan bir tüketim sonucu yaşanılamayacak bir yer haline gelmeye başlamıştır.
Çevre sorunları ve çevre kirliliği, başta uluslararası örgütler olmak üzere birçok devlet tarafından da önde gelen bir sorun haline gelmiştir. Bu sebeple temiz ve sağlıklı bir çevreyi elde etmek ve onun doğal dengesini koruyabilmek için hukuki tedbirler hazırlanmış ve uygulamaya konulmuştur.
Bu çalışmanın birinci bölümünde çevre hakkı ve çevre hukuku ile ilgili temel kavramlardan bahsedilip temel çevre sorunları, uluslararası düzenlemeler ve Anayasamızın hükümleri incelenecektir. İkinci bölümde ise çevreyi kirletenin hukuki sorumluluğu ve bu sorumluluğun hukuki niteliği ve şartları ele alınacaktır.
Çevreyi kirletenin hukuki sorumluluğu ve bunun şartları ele alınırken borçlar hukuku kuralları ve ilkeleri de ön planda tutulacak ve bu şekilde değerlendirme yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

çevre hukuku, çevre kirliliği, çevreyi kirletenin hukuki sorumluluğu, kusursuz sorumluluk

Kaynakça

• Akıncı, Müslüm, Oluşum ve Yargılaman Sürecinde Türk Çevre Hukuku, Kocaeli Kitap Kulübü Yayınları, İzmit 1996.
• Badur, Emel, “Çevre Hukuku Sempozyumu”, Türkiye Adalet Akademisi Yayınları, Ankara 2006.
• Başar, Didem, “Çevreyi Kirletenin Sorumluluğunun Hukuki Niteliği ve Çevre Sorumluluk Hukukunda Sorumluluk Sebeplerinin Yarışması”. TAAD, Yıl: 12, Sayı: 46, Nisan 2021, s.145-170.
• Çakırca, Seda İrem, “Çevreyi Kirletenin Hukuki Sorumluluğu”, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi No: 47, Ekim 2012.
• Demir, Hasan, Çevreyi Kirletenin Hukuki Sorumluluğu, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2011.
• Dinç, Güney, “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine Göre Çevre ve İnsan”, Türkiye Barolar Birliği Yayınları: 143 Ankara 2008.
• Eren, Fikret., Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 26.Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2021.
• Erişgin, Nuri, Çevreyi Kirletenin Hukuki Sorumluluğunda İlliyet Bağı, İmaj Yayınevi, Ankara 2005.
• Ertan, Birol/ Ertan, Kıvılcım Akkoyunlu, “Çevre Hukukunda Sorumluluk”, Amme İdare Dergisi Cilt 38 Sayı 3, Eylül 2005, s.1-18.
• Ertan, Birol/ Keleş, Ruşen, Çevre Hukukuna Giriş, İmge Kitabevi, Ankara 2002.
• Ertaş, Şeref, Çevre Hukuku, DEÜHF Döner Sermaye İşletmeleri Yayınları No:78 İzmir 1997.
• Göksel, Neslihan, Çevre Kanunu’na Göre Çevreyi Kirletenin Hukuki Sorumluluğu, Ankara 2004.
• Gökyayla, K. Emre, “2872 Sayılı Çevre Kanunu’na Göre Kirletenin Hukuki Sorumluluğu”,Prof. Dr. Selahattin Sulhi Tekinay’ın Hatırasına Armağan, İstanbul 1999, s.281-311.
• Güdük, Zeynep, Çevreyi Kirletenin Hukuki Sorumluluğu, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2017.
• Güneş, Ahmet, Çevre Hukuku, On İki Levha Yayınları, İstanbul 2015.
• Güneş, Yusuf, Çevre Hukuku, Kazancı Hukuk Yayınları, İstanbul 2004.
• Gürseller, Güneş; “Türkiye’de Çevre Hukuku”, TBB Dergisi 1999/3.Metin, Y. “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin Yaşamın ve Sağlığın Korunması ile İlgili Olarak Taraf Devletlere Yüklediği Pozitif Yükümlülükler”, Uluslararası İlişkiler, Cilt 7, Sayı 27 (Güz 2010), s.811-830.
• Kılıçoğlu, Ahmet, Borçlar Hukuku Genel Hükümler. 26.Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara 2022.
• Oğuzman, Kemal/ ÖZ, Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt 2, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2012.
• Parlar, Ali/ Hatipoğlu, Muzaffer, Cezai ve Hukuki Sorumluluk Boyutlarıyla Çevre Hukuku, Adalet Yayınevi, Ankara 2010.
• Turgut, Nükhet, Çevre Politikası ve Hukuku, İmaj Yayınevi, Ankara 2009.
• Ulusan, İlhan. Medeni Hukukta Fedakârlığın Denkleştirilmesi İlkesi ve Uygulama Alanı, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2012.
• Yüce, M. Bilgin “Çevrenin Kirletilmesinden Doğan Hukuki Sorumluluk”, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.7 S: 2, 2010, s.137-166.