An Economic-Political Approach To The Eastern Mediterranean Energy Resources

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 5, 69 - 86, 31.12.2019

Deniz İstikbal , Haci Mehmet Boyraz

Öz

Energy security for economic stability is one of the
priorities of each state today. It is observed that new natural gas reserves
discovered in the eastern Mediterranean reveal new areas of struggle in this
context. The natural gas and oil resources discovered in the disputed exclusive
economic zones of Egypt, Greek Cypriot administration, Lebanon and Israel have
brought the region’s energy resources sharing and consumer transportation
problems to the agenda again. In terms of the security and diversity of energy
sources, the energy sources which are newly discovered by non-regional actors
in addition to the countries of the region have different meanings. Considering
the positions of regional actors and the Cyprus issue, it is observed that the
importance of eastern Mediterranean energy sources and relations among the
countries of the region are becoming more prominent. Today, the eastern
Mediterranean energy sources, which are prominent in these aspects,
necessitated new energy agreements, while some countries of the region to
cooperate more. In this study, the strategies of Egypt, Israel, Lebanon, Greek
Cypriot administration and Turkey towards the newly discovered eastern
Mediterranean energy sources are evaluated with an economic political
perspective.

Anahtar Kelimeler

Cyprus, Eastern Mediterranean

Doğu Akdeniz Enerji Kaynaklarına Ekonomi-Politik Bir Yaklaşım

Öz

Ekonomik
istikrar için enerji güvenliğinin sağlanması günümüzde her devletin öncelikli
hedefleri arasında yer almaktadır. Doğu Akdeniz’de keşfedilen yeni doğalgaz ve
petrol rezervleri de bu bağlamda bölgede yeni bir mücadele alanı ortaya çıkarmaktadır.
GKRY, İsrail, Lübnan ve Mısır’ın tartışmalı münhasır ekonomik bölge sahalarında
keşfedilen doğalgaz ve petrol kaynakları, bu kaynakların paylaşımını ve tüketiciye
ulaştırılmasını yeniden gündeme taşımıştır. Bu noktada bölge ülkelerinin konumu
ve Kıbrıs meselesi göz önüne alındığında doğu Akdeniz enerji kaynaklarının
önemi ve bölge ülkeleriyle ilişkiler daha fazla ön plana çıkmaktadır. Son
dönemde bu yönleriyle gündeme gelen doğu Akdeniz enerji kaynakları bir taraftan
yeni enerji antlaşmalarını zorunlu kılarken, diğer taraftan bölge ülkelerinin
daha fazla iş birliği yapmasına yol açmaktadır. Bu çalışmada GKRY, İsrail,
Lübnan, Mısır ve Türkiye’nin doğu Akdeniz enerji kaynaklarına yönelik
stratejileri ekonomi-politik bir bakış açısı ile analiz edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Enerji Güvenliği, Doğu Akdeniz, Enerji Ekonomi Politiği, BM Deniz Hukuku Sözleşmesi, kıbrıs

Kaynakça

• Akdeniz'deki Sondaja ‘Fatih’ ile Birlikte ‘Deepsea Metro I’ Adlı Gemi de Katılacak. Haber Akdeniz. 26 Ekim 2018. Akdeniz'de Gaz Düellosu. Hürriyet. 22 Şubat 2018.
• Aksoy, Merve. Doğu Akdeniz'de Enerji Rekabeti. İNSAMER, 2016.
• Anadolu Ajansı. Doğu Akdeniz'de Neler Oluyor. 12 Temmuz 2019.
• Apprioual, Antoine. Lebanon's Political Stalemate: The Failure of the Secretarian Regime. Sabancı Üniversitesi Pomeas Policy Brief, No:11, 2016.
• Bayraklı, Enes. Türkiye'nin Kıbrıs Politikası 2018; içinde (eds. Burhanettin Duran, Kemal İnat ve Mustafa Caner) SETA Türk Dış Politikası Yıllığı 2018, SETA Yayınları, Mart 2019.
• Doğu Akdeniz Enerji Kaynaklarının Kıbrıs Sorununa Muhtemel Etkileri. Vakanüvis Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, Güz 2017: Sayı: 2.
• BBC. Yunanistan-İsrail-Güney Kıbrıs Üçlüsü Doğu Akdeniz’de İşbirliğini Artırıyor. 8 Mayıs 2018.
• Beyaz Gazete. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Akdeniz’de Sismik Araştırma Gemisini Taciz Eden Yunan Firkateynini Engelledi. 18 Ekim 2018.
• Breen, Amanda. A New Energy for Egypt. BP. www.bp.com/egypt-new-energy-era. Erişim: 20 Temmuz 2019.
• Brennan, David. Democracy in Egypt: Five Years after the Military Coup, Opposition has been Silenced. Newsweek, 7 Temmuz 2018.
• Daily Sabah. Turkey SlamsIsraeli, Egyptian Ambassadors over Support for Unilateral Cyprus Gas Exploration. 30 Temmuz 2018.
• Duman, Selçuk. Doğu Akdeniz'de Emperyal Girişimler ve Türkiye. Karadeniz Araştırmaları, 2019: Cilt: 16 Sayı: 62.
• Dünya. Güney Kıbrıs ile Mısır Arasında Doğalgaz Boru Hattı İçin Anlaşma İmzalandı. 19 Eylül 2018.
• Ece, Nur Jale. Doğu Akdeniz’de Münhasır Ekonomik Bölge: Sınırlandırma Anlaşmaları, Paydaşlar ve Stratejiler. Journal of ETA Maritime Science, 5(1), 2017.
• Energy Security in the Eastern Mediterranean. Middle East Policy Council. 20 Temmuz 2019. https://www.mepc.org/journal/energy-security-eastern-mediterranean.
• GDP Growth (Annual %). Dünya Bankası. https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.KD.ZG?locations=LB . Erişim: 20 Temmuz 2019.
• GKRY'nin Doğu Akadeniz'deki Hidrokarbon Faaliyetleri Hk., No:43. Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. 11 Şubat 2018, http://www.mfa.gov.tr/no_-43_-gkrynin-dogu-akdenizdeki-hidrokarbon-faaliyetleri-hk.tr.mfa. Erişim: 20 Temmuz 2019.
• İsrail Gazında Türkiye Rotası Daha Ekonomik. Anadolu Ajansı. 25 Aralık 2016, www.aa.com.tr/tr/dunya/israil-gazinda-turkiye-rotasi-daha-ekonomik/713666. Erişim: 20 Temmuz 2019.
• İsrail'in Dillendirilmeyen Planı. TESPAM. https://www.tespam.org/israilin-dillendirilmeyen-plani/?v=ebe021079e5a. Erişim: 20 Temmuz 2019.
• Işıksal, Hüseyin, ve Ozan Örmeci. Türkiye-Güney Kıbrıs Rum Yönetimi İlişkileri: Geçmişin Prangaları Arasında Gelecek Arayışları. Mavi Elma: Türkiye-Avrupa İlişkileri içinde. Gazi Yayınevi, 2016.
• Karagöl, Erdal Tanas. Enerjide Dışa Bağımlılığı Azaltmak İçin Neler Yapılmalı? Yeni Şafak, 15 Mart 2018.
• Karagöl, Erdal Tanas. Türkiye’nin Enerji Ticaret Merkezi Olmasında Doğru Akdeniz’in Rolü. SETA Rapor, No: 92, 2017.
• Kötek, Sabiha. Yüzyılın Enerji Havzası: Akdeniz. Derin Ekonomi, Eylül 2018.
• Kütükçü, Mehmet Akif, ve İslam Safa Kaya. Uluslararası Deniz Hukuku Kapsamında Doğu Akdeniz’deki Petrol ve Doğalgaz Kaynakları ile Türkiye’nin Hukuki Durumu. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 2016: Cilt: 6 Sayı: 2.
• Lebanese Gas Won't Stop the Next War but it could Contain the Damage. https://www.energy-reporters.com/opinion/lebanese-gas-wont-stop-the-next-war/. Erişim: 20 Temmuz 2019.
• Lebanon Overview. Uluslararası Enerji Ajansı. https://www.eia.gov/beta/international/country.php?iso=LBN. Erişim: 20 Temmuz 2019.
• LNRG Technology. Annual Overview of Electricity Production in Israel 2017. 31 Ağustos 2017.
• Milliyet. Kahire'de 3'lü Enerji İttifakı. 9 Kasım 2014.
• Orhun, Fatma. Doğu Akdeniz Enerji Kaynaklarının Kıbrıs Sorununa Muhtemel Etkileri. Vakanüvis Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, Güz 2017: Sayı: 2.
• Rachidi, Soukaina. Eastern Mediterranean Gas Forum: A Harbinger of a New Era in Middle Eastern Geopolitics? Inside Arabia, 12 Mart 2019.
• Reed, John. Israel Signs Pipeline Deal in Push to Export Gas to Europe. Financial Times, 3 Nisan 2017.
• Sputnik. Mısır ve Lübnan Arasında Mutabakat Zaptı İmzalandı. 4 Mayıs 2019.
• Şahin, İsmail. Doğu Akdeniz'de Enerji Çatışması ve İşbirliği, Ortadoğu Araştırmaları Merkezi, 2019.
• Tagliapietra, Simone. Enerji Doğu Akdeniz’de İstikrarı Şekillendirici Bir Faktör Olabilir Mi? İstanbul: İyi Düşün Yayınları (Çev. Özcan, Feyzi), 2017.
• Telci, İsmail Numan. Krizlerin Gölgesinde Mısır Dış Politikası. Ortadoğu Araştırmaları Merkezi, 2018.
• The Daily Star. Lebanon will Mark Maritime Border with UN Supervision: Berri. 23 Nisan 2019.
• The Maritime Border Dispute Between Lebanon and Israil Explained. Middle East Strategic Perspectives. https://www.mesp.me/2018/03/05/maritime-border-dispute-lebanon-israel-explained/. Erişim: 20 Temmuz 2019.
• Tiryakioğlu, Muhsin Barış. Türkiye ‘Güzelyurt Restleşmesi’ ile Akdeniz’deki Duruşunu Pekiştirdi. Anadolu Ajansı, 19 Ekim 2018.
• Yorulmaz, Recep. Sıcak Gündem: Doğu Akdeniz. Ortadoğu Analiz Dergisi, Temmuz-Ağustos 2019, Cilt: 10, Sayı: 88.