Labor Force Participation of Women with Children between 0-3 Years in Turkey

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 2, 177 - 214, 31.12.2024

Atiye Seda Intepe , Yasemin Öztürk

Öz

Women's labour force participation rate in Turkey ranks at the bottom of the list, well below the OECD average. Traditional gender roles that consider childcare as the duty of mothers and insufficient parental leave and early childhood care options are listed as the main reasons for women's low labour force participation rates. Following the literature review on the subject, the survey conducted with 580 women with children measured the opinions, perceptions and experiences of women with children on the effects of childcare options on their labour market entry/exit decisions and the difficulties they experience in this context, as well as their attitudes towards childcare needs and proposed policies. According to the results of the study, most of the participant mothers think that legal maternity leave is insufficient and that policies should be developed to ensure that fathers also share childcare responsibilities. Increasing parental leave, increasing the quality and quantity of childcare facilities, providing incentives to both parents and employers in order to reduce the economic burden that parents bear to receive care services and to eliminate the reluctance of employers to hire mothers are the main recommendations put forward within the scope of the study.

Anahtar Kelimeler

Labour Force Participation of Women, Childcare Responsibilities, Parental Leave

Türkiye'de 0-3 Yaş Arası Çocuğu Olan Kadınların İşgücüne Katılımı

Öz

Türkiye'de kadınların işgücüne katılım oranı, OECD ortalamasının oldukça altında kalarak listenin son sıralarında yer almaktadır. Çocuk bakımını annelerin görevi olarak kabul eden geleneksel toplumsal cinsiyet rolleri ile yeterli olmayan ebeveyn izni ve erken çocukluk dönemi bakım seçenekleri, kadınların işgücüne katılım oranlarının düşük olmasının başlıca nedenleri olarak sıralanmaktadır. Araştırma ile konu hakkında literatür taramasının ardından çocuk sahibi 580 kadınla yapılan anket çalışması ile çocuk sahibi olan kadınların işgücü piyasasına giriş/çıkış kararlarına etkileri ve çocuk bakım seçenekleri ve bu kapsamda yaşadıkları zorluklarla ilgili görüş, algı ve deneyimleri ile çocuk bakımı konusundaki ihtiyaçları ve önerilen politikalara ilişkin tutumları ölçülmüştür. Çalışma sonuçlarına göre, katılımcı annelerin büyük bir kısmı yasal analık izinlerini yetersiz bulmakta olduğunu ve babaların da çocuk bakım sorumluluğunu paylaşmasını sağlayacak politikalar geliştirilmesi gerektiğini düşünmektedir. Ebeveyn izninin artırılması, çocuk bakım tesislerinin nitelik ve niceliğinin artırılması, ebeveynlerin bakım hizmeti almak için katlandıkları ekonomik yükü azaltmak ve işverenlerin anneleri işe alma konusundaki isteksizliğini ortadan kaldırmak için hem ebeveynlere hem de işverenlere teşvikler verilmesi çalışma kapsamında ortaya konan temel önerilerdir.

Anahtar Kelimeler

Kadınların İşgücüne Katılımı, Çocuk Bakım Sorumlulukları, Ebeveyn İzni

Kaynakça

• Akgeyik, T. (2016). Türkiye’de Kadınların İşgücü Piyasasına Katılımını Etkileyen Faktörler: TÜİK Verileri Üzerine Bir Analiz. Sosyal Siyaset Konferansları, Sayı: 70, 31-53.
• Aksoy, N., Felek, Ş., Yayla, N. & Çeviş, İ. (2019). Türkiye’de Kadın İstihdamı ve Etkileyen Faktörler. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 17 (3): 146-163.
• Avrupa Komisyonu (2022). Thematic Factsheet on Labour Force Participation of Women. https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/european-semester_thematic-factsheet_labour-force-participation-women_en.pdf
• Çakır, A. (2022). Türkiye'de Çalışan Kadınların İş-Yaşam Dengesini Sağlamaya Yönelik Aile Dostu Politikaların Değerlendirilmesi, [Yüksek lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü].
• Çatalbaş, G.K. (2015). Kadınların İşgücüne Katılımını Belirleyen Faktörlerin Belirlenmesi: Panel Veri Yaklaşımı. Kafkas Üniversitesi, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(10), 249-280.
• Dayıoğlu, M. & Kırdar, M. G. (2010). Determining Factors and Trends in Female Labour Force Participation in Türkiye. Devlet Planlama Teşkilatı ve Dünya Bankası, Refah ve Sosyal Politika Analitik Çalışma Programı, Çalışma Raporu No: 5.
• De Ravindranath, H., Singh. J., Thilageswary, A. & Kularajasingam, J. (2021). Exploring The Challenges Faced By Working Mothers and The Perceived Factors To Retain Them in The Private Education Sector. International Journal of Human Resource Studies. 11. 17.
• Dedeoğlu, S., Şahankaya Adar, A. & Sırali, Y. (2021). Kurumlar Arası İş Birlikleri İle Kadın İstihdamını Desteklemek: Erken Çocukluk Bakımı ve Eğitimi Uygulamaları. Uluslararası Çalışma Örgütü, Türkiye.
• Dur, V. (2019). Social Policies Towards Women and Family in Türkiye and Their Effects in The Framework of Welfare State Typologies, [Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü].
• Glass, C. & Fodor, É. (2011). Public Maternalism Goes to Market: Recruitment, Hiring and Promotion in Postsocialist Hungary. Gender and Society, 25(1), 5–26.
• Güneş, C., Üçdoğruk Birecikli, Ş. & Yıldırım, Z. (2017). Çalışan Kadının Çocuk Bakım Tercihi: Havuzlanmış Verilerle Kesikli Tercih Modellerinin Karşılaştırılması. Sosyal Güvenlik Dergisi, 7 (1):123-144.
• Hüseyinli, N. & Hüseyinli, T. (2016). Çocuk Bakımının Kadın İşgücü Üzerinde Etkileri ve Hukuki Düzenlemeler. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, (34):108-137.
• International Labour Organization /Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), (2018). Care Work and Care Jobs for The Future of Decent Work. https://www.ilo.org/publications/major-publications/care-work-and-care-jobs-future-decent-work
• International Labour Organization / Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), (2017a). World Employment and Social Outlook: Trends for Women 2017, International Labour Office – Geneva International Labour Organization / Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), (2017b) Economic Impacts of Reducing The Gender Gap, What Works, Research Brief No.10. https://www.ilo.org/media/422531/download
• İlkkaracan, İ. (2012). “Why So Few Women in The Labour Market in Türkiye?”, Feminist Economics, 18:11-37.
• İlkkaracan, İ., Kim, K., & Kaya, T. (2015). The Impact of Public Investment in Social Care Services on Employment, Gender Equality and Poverty: The Turkish Case. İstanbul Teknik Ünıversıtesi, Bilim, Mühendislik ve Teknolojide Kadın Araştırmaları ve Uygulamaları Merkezi, Levy Ekonomi Enstitüsü - Bard College, ILO, UNDP Türkiye ve UN Women Avrupa ve Orta Asya Bölge Ofisleri işbirliği ile Araştırma Projesi Raporu.
• Kılıç, D. & Öztürk, S. (2014). “Türkiye’de Kadınların İşgücüne Katılımı Önündeki Engeller ve Çözüm Yolları: Bir Ampirik Uygulama”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt.47, Sayı. 1, 107-130.
• Kızılgöl, Ö. A. (2012). Determinants of Women's Labor Force Participation: An Econometric Analysis. Doğuş University Journal, 13(1), 91. Koslowski, A., Blum, S., Dobrotić, I., Kaufman, G. & Moss, P. (2022) 18th International Review of Leave Policies And Related Research 2022. https://www.leavenetwork.org/fileadmin/user_upload/k_leavenetwork/annual_reviews/2022/Koslowski_et_al_Leave_Policies_2022.pdf
• Metin, B. (2017). İş ve Aile Yaşamının Uyumlaştırılmasına Yönelik Politikalar ve Kadın İstihdamı: İsveç, Almanya ve Birleşik Krallık Örnekleri. TİSK Akademi, 2017/1, 18-48.
• OECD, (2023a). OECD Social Expenditure Database (SOCX). https://www.oecd.org/els/soc/expenditure.htm OECD, (2023b). OECD Family Database. Family Benefit System. https://www.oecd.org/els/soc/PF2_1_Parental_leave_systems.pdf
• OECD, (2022). Education at a Glance 2022: OECD Indicators, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/3197152b-en
• OECD, (2021). OECD Family Database. https://web-archive.oecd.org/temp/2024-06-21/69263-database.htm
• OECD, (2019). Women at Work in G20 Countries: Progress and Policy Action. https://www.oecd.org/g20/summits/osaka/G20-Women-at-Work.pdf
• OECD, (2017). Connecting People with Jobs: Key Issues for Raising Labour Market Participation in Australia, OECD Publishing, Paris.
• Özdemir, M. Ç. (2003). Türkiye’de Zaman Kullanımının Analizi. Journal of Political Economy, 111, 535, sf.9.
• Öztürk, S. & Başar, D. (2018). “Türkiye’de Kadınların İşgücü Piyasasına Yönelik Tercihleri: Kayıt Dışı Sektör Özelinde Bir Analiz”. Sosyal Güvenlik Dergisi, Cilt.8, Sayı.2, 41-58.
• Rauhala, P.L. (2009). “Child Care as an Issue of Equality and Equity: The Example of The Nordic Countries.” Scheiwe, K., Willekens, H. (Eds.) Childcare and Preschool Development in Europe, Palgrave Macmillan, London. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), (2022a), Analık ve Ebeveyn Yardımları; Türkiye ve Seçili AB Ülke Örnekleri. Kurumsal Çocuk Bakım Hizmetleri Yoluyla Kayıtlı Kadın İstihdamının Desteklenmesi Projesi, II. Araştırma Raporu, Ankara.
• Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), (2022b), Kayıtlı Kadın İstihdamının Artırılması Bağlamında Çocuk Bakımı Modellerinin İncelenmesi ve Türkiye için Model Önerisi. Eğitimli Çocuk Bakıcılarının Teşviki Yoluyla Kayıtlı Kadın İstihdamının Desteklenmesi Projesi (EDU-CARE) Araştırma Raporu, Ankara.
• Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), (2022c), Etki analizi raporu. Eğitimli Çocuk Bakıcılarının Teşviki Yoluyla Kayıtlı Kadın İstihdamının Desteklenmesi Projesi (EDU-CARE), Ankara.
• Susanlı, Z. B. (2014). Allocation of Parents’ Time to Child Care Among Turkish Families: Evidence From Time-Use Survey. International Journal of Social Sciences and Humanity Studies, 6(1), 129-138.
• Taşseven, Ö., Altaş, D. & Ün, T. (2016). The Determinants of Female Labor Force Participation for OECD Countries. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2 (2): 27-38.
• Tiryaki, D. (2018). Türkiye’de Kadın İstihdamında Karşılaşılan Sorunları Gidermeye Yönelik Politikalar [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]. The World Bank / Dünya Bankası, Gender Data Portal. https://genderdata.worldbank.org/data-stories/flfp-data-story.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), (2023), İşgücü İstatistikleri, http://www.tuik.gov.tr
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), (2023a) İstatistiklerle Çocuk, 2023 Haber Bülteni, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Cocuk-2023-53679
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), (2023b). İstatistiklerle Kadın, 2023 Haber Bülteni. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Kadin-2023-53675
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), (2018), İş ve Aile Yaşamının Uyumu Anketi, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=27859
• Uğur, Z. B., Yıldız, E., & Yüksel Doğan, R. (2023). Türkiye’de Çalışan Kadınların Küçük Çocuklarına Kim Bakıyor?. Journal of Social Policy Studies/Sosyal Politika Çalismalari Dergisi, 23(58).
• Uğur, Z. B. (2018). The Wearing of the Headscarf & Labor Market Outcomes for Women in Turkey. KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi, 4(1), 51-75.
• UN Women, (2018). Turning Promises into Action. Gender Equality in the 2030 Raporu, https://www.unwomen.org/en/digital-library/publications/2018/2/gender-equality-in-the-2030-agenda-for-sustainable-development-2018
• Ustabaş, A., & Gülsoy, T. Y. (2020). The Relationships Between The Female Labor Force Participation Rate and Economic Development: A Correlation Analysis for Turkey. International Conference on Eurasian Economies, 104-113.
• Üstün, K. T. (2020). Kadının Ücretsiz Bakım Emeğinin Azaltılması Kapsamında Kurumsal Çocuk Bakım Hizmetlerine Erişim (kreş) hakkı. Çalışma ve Toplum, 3 (66): 1559-1592.
• Verick, S. (2014). Female Labour Force Participation in Developing Countries. IZA World of Labour.
• Yolcu, H. (2019). Erken Çocukluk Döneminde Ailelerin Evde Ücretli Bakım Hizmetlerine Yönelik Talepleri. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 3 (2): 228-257.
• Zengin, B., & Koçoğlu, Ş. (2018). Türkiye’de Kadın İstihdamı ve İstihdam Artışına Yönelik Politika Önerileri. İş ve Hayat, 4(8), 166-188.