Beyoğlu Anadolu İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinde İnternet ve Sosyal Medya Bağımlılık Düzeyi, Başarı ile İlişkisi ve Bağımlılık Üzerine Etkili Faktörler

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 8, 301 - 331, 28.12.2019

Handan Ankaralı

Öz

Amaç: Beyoğlu Anadolu İmam Hatip Lisesi (BAİHL) öğrencilerinde internet bağımlılık düzeyi ve sosyal medya bağımlılık düzeyini incelemek, bu düzeyin başarı notu ile ilişkisini değerlendirmek ve bağımlılık düzeyinin sosyo-demografik yapı ile ilişkisini tespit etmektir.
Materyal ve Metot: Araştırma kesitsel tipte tanımlayıcı anket araştırmasıdır. Beyoğlu Anadolu İmam Hatip Lisesinde okuyan, yaşları 14-18 arasında değişen 150 öğrenci çalışmanın evrenini oluşturmaktadır. Çalışmaya gönüllü 108 öğrenci katılmış ve araştırma 6 aylık periyotta tamamlanmıştır. Uygulanan ankette internet ve sosyal medya bağımlılığını ölçen iki ölçek ve ilişkili olabileceği düşünülen sosyo-demografik özellikler yer almaktadır.
Bulgular: Çalışmada kullanılan internet ve sosyal medya bağımlılığı ölçeklerinin iç tutarlılığı yüksek, güvenilir ve geçerli sonuçlar ürettiği belirlendi. Ayrıca yapısal geçerli bulundu. İnternet bağımlılığı ölçeğine ait toplam puan ortalaması 22.9±8.1, sosyal medya bağımlılık ölçeğine ait toplam puan ortalaması 31.8±11.6 olarak hesaplandı. İnternet ve sosyal medya bağımlılık puanları ile öğrencilerin birinci dönem not ortalaması arasında anlamlı bir ilişki bulunamadı. Ayrıca sosyal medya bağımlılık puanının Facebook ve Instagram kullandığını söyleyenlerde anlamlı düzeyde daha yüksek, sosyal medyayı eğlence amaçlı kullananlarda hem internet bağımlılığı hem de sosyal medya bağımlılığının diğerlerine göre anlamlı derecede fazla olduğu, ibadete bağımlılığı az veya orta düzeyde olanların internet ve sosyal medya bağımlılığının anlamlı düzeyde fazla olduğu ve sürekli spor yapanlarda internet bağımlılığının anlamlı derecede daha düşük düzeyde olduğu görüldü.
Sonuç ve Öneriler: Başarılı eğitim veren okullarda ve başarılı öğrencilerde internet ve sosyal medya bağımlılığının daha düşük olduğu söylenebilir. Ayrıca dini inancının gereklerini yerine getirmeye daha çok gayret eden öğrencilerde internet/sosyal medya bağımlılığının söz konusu olmadığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Beyoğlu Anadolu İmam Hatip Lisesi öğrencileri, internet, sosyal medya bağımlılık düzeyi, Başarı

Internet and Social Media Dependency in Beyoğlu Anadolu İmam Hatip High School Students, Relationship with Success and Factors Affecting Dependency

Öz

Objective: To evaluate the level of internet and social media
dependency level of students at Beyoğlu Anadolu İmam Hatip Lisesi (BAİHL), to
investigate the relationship between dependency level and achievement and
socio-demographic characteristics.

Material and Method: This is a cross-sectional descriptive survey study.
Totally 150 students, the ages between 14-18, in the Beyoğlu Anadolu Imam Hatip
High School constitute the population of the study. Voluntary 108 students
participated in the study and was completed in 6 months. The survey includes
two scales measuring Internet and social media dependency, and the
socio-demographic characteristics that are thought to be related.

Results: The internet and social media dependency scales used in the study were
found to have high internal consistency, reliable and valid results. Also found
structural valid. The mean total score of Internet dependeny was 22.9 ± 8.1 and
the mean total score for social media dependeny was 31.8 ± 11.6. There was no
significant relation between internet and social media dependeny scores and
first grade point average of students. In addition, social media dependeny
score is significantly higher in those who used Facebook and Instagram. Those
who use social media for entertainment purposes and those sparse worshipers
have significantly higher internet and social media dependeny than others. Also
the internet addiction was significantly lower in those who did continuous
sports.

Conclusions and Suggestions: It can be said that internet and
social media dependency is lower in successful schools and successful students.
In addition, it can be said that there is no internet / social media dependency
in students who try to fulfill the requirements of religious belief.

Anahtar Kelimeler

Beyoğlu Anadolu İmam Hatip High School Students, Internet, Social Media Dependency

Kaynakça

• 1. Güçdemir Y. Bilgisayar Ağları İnternetin Gelişimi ve Bilgi Kirlenmesi. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Hakemli Dergisi 2003; 17: 371-378.
• 2. İskender M, Akin A. Social Self-efficacy, Academic Locus of Control, and Internet Addiction. Computers & Education 2010; 54(4):1101-1106.
• 3. Young SK. Internet Addiction. Am Behav Sci 2004; 48(4):402-415.
• 4. Kalaitzaki AE, Birtchnell J. The Impact of Early Parenting Bonding on Young Adults' Internet Addiction, Through the Mediation Effects of Negative Relating to Others and Sadness. Addict Behav 2014; 39(3):733-736.
• 5. Özdemir Y, Kuzucu Y, Ak Ş. Depression, Loneliness and Internet Addiction: How Important is Low Self-control? Comput Human Behav 2014; 34: 284-290.
• 6. Kardefelt-Winther DA. Conceptual and Methodological Critique of Internet Addiction Research: Towards a Model of Compensatory Internet Use. Computers in Human Behavior 2014; 31: 351-354.
• 7. Durualp E, Çiçekoğlu P. “Yetiştirme Yurdunda Kalan Ergenlerin Yalnızlık Düzeylerinin İnternet Bağımlılığı ve Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2012; 15(1):29-46.
• 8. Liu QX, Fang XY, Yan N, Zhou ZK, Yuan XJ, Lan J, et al. Multi-family Group Therapy for Adolescent Internet Addiction: Exploring the Underlying Mechanisms. Addict Behav 2014; 42: 1-8.
• 9. Yellowlees PM, Marks S. Problematic Internet Use or Internet Addiction? Comput Human Behav 2007; 23(3):1447-1453.
• 10. Chak K, Leung L. Shyness and Locus of Control as Predictors of Internet Addiction and Internet Use. CyberPsychology & Behavior 2004; 7(5): 559-570.
• 11. Kutlu M, Savcı M, Demir Y, Aysan F. “Young İnternet Bağımlılığı Testi Kısa Formunun Türkçe Uyarlaması: Üniversite Öğrencileri ve Ergenlerde Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması.” Anadolu Psikiyatri Derg., 2016; 17 (Ek.1):69-76.
• 12. Tutgun-Ünal A, Deniz L. “Development of the Social Media Addiction Scale.” Online Academic Journal of Information Technology, 2015; 6(21): 51-70.