II. DÜNYA SAVAŞI’NDA YUGOSLAVYA (1939-1945): “HIRVAT USTAŞALAR, SIRP ÇETNİKLER VE KOMÜNİST PARTİZANLAR”

Yıl 2017, Cilt: 14 Sayı: 55, 147 - 168, 15.10.2017

Hakan Demir

Öz

Bu makalede II. Dünya Savaşı’nda Yugoslavya’da kendi ulusal planla- rını gerçekleştirmek için harekete geçen faşist Hırvat Ustaşa ve Sırp Çetnik hareketleriyle birlikte Yugoslavya Komünist Partisi’nin dene- timindeki Partizan hareketi incelenecektir. 1918-1941 yılları arasında siyasal varlığını devam ettirmiş olan Yugoslavya Krallığı’nda devletin siyasi yapısı konusunda Yugoslav ulusları arasında yaşanan anlaşmaz- lık çözülememiş ve devletin federalist bir biçimde düzenlenmesini ta- lep eden Hırvatlar ile merkeziyetçi bir devlet yapısını savunan Sırplar arasında siyasi bir çatışma yaşanmıştır. Sırplar merkeziyetçi devlet yapısıyla birlikte Büyük Sırbistan projesinin hayata geçirilmesi için uğraşırken Hırvatlar kendi federe yönetimlerini elde etmek amacıyla mücadele etmişlerdir. Yaşanan bu siyasal çatışma devletin meşruiye- tini zayıflatmıştır. II. Dünya Savaşı’nın başlamasıyla birlikte kendi ulu- sal programlarını gerçekleştirmek amacıyla Hırvatlar faşist Ustaşa ha- reketini Sırplar da Büyük Sırbistan idealini gerçekleştirmeye çalışan Çetnik hareketini desteklemişlerdir. Bu hareketlerin dışında Yugos- lavya Komünist Partisi denetimindeki Partizanlar da siyasi yapı bakı- mından federalizme dayanan bir devlet kurmak için mücadele etmiş- lerdir.

Anahtar Kelimeler

Yugoslavya, Hırvat Ustaşalar, Sırp Çetnikler, Komunist Partizanlar, İkinci Dünya Savaşı

Kaynakça

• BADOVINAC, Tomislav (2008), “Hrvatska u Drugome Svjetskom Ratu”, Tito- va Doba – Hrvatska Prije, za Vrijeme i Poslije, Edt. Tomislav Badovinac, Savez Društva “Josip Broz Tito” Hrvatske, Zagreb, s. 53 – 71.
• BARIĆ, Nikica (2005), Srpska Pobuna u Hrvatskoj, Golden Marketing – Teh- nička Knjiga, Zagreb.
• BARIĆ, Nikica (2009), “Domobranstvo Nezavisne Države Hrvatske 1941. – 1945.”, Nezavisna Država Hrvatska 1941. – 1945., Edt. Sabrina P. Ramet, Alinea, Zagreb, s. 67 – 86.
• BIONDICH, Mark (2009), “Kontroverze u Vezi s Katoličkom Crkvom u Hrvatskoj u Vrijeme Rata 1941. – 1945.”, Nezavisna Država Hrvatska 1941. – 1945., Edt. Sabrina P. Ramet, Alinea, Zagreb, s. 131. – 166.
• DŽAJA, Matko Srećko (2004), Politička Realnost Jugoslavenstva 1918 – 1991, Svjetlo Rijeci, Sarajevo – Zagreb.
• DEMİR, Hakan (2017), “Yugoslavya Krallığı Siyasal Yaşamında Hırvat Soru- nu (1929 – 1941)”, Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi, Cilt 6, Sayı 1, s. 57 – 77.
• DIZDAR, Zdravko (2009), “Četnički Pokret Na Području Hrvatske i Bosne i Hercegovine (1941. – 1945.)”, Nezavisna Država Hrvatska 1941. – 1945., Edt. Sabrina P. Ramet, Alinea, Zagreb, s. 43 – 66.
• GOLDSTEIN, Ivo (2003), Hrvatska Povijest, Novi Liber, Zagreb.