Öz
Baltık’dan Karadeniz’e uzanan sahada,XIV. yüzyıldan itibaren kuvvet- le varlığını hissettiren, Lehistan, Altınordu’nun batı kanadının miras- çısı olarak Doğu Avrupa tarihinde büyük bir rol oynamıştır.Lehistan ile Osmanlılar arasında özellikle Ukrayna ve Eflak – Boğdan sınırla- rında hâkimiyet kurma amaçlarında ciddi bir rekabet yaşanmıştır. İki taraf birbirleriyle genellikle doğrudan savaşı değil, dolaylı araçları kullanmışlardır. Bu bakımdan, Lehistan’ın Osmanlı politikasında Ka- zaklar, Osmanlı’nın Lehistan politikasında ise Kırım Hanlığı temel un- surlar olarak yer aldılar. Osmanlılar ile Lehistan arasında bu siyasi re- kabetin yanı sıra, her türden ticaret ve teknik işbirliği de gerçekleş- miştir. Bu işbirliği, iki ülkenin jeopolitiğinin ortaya çıkardığı zorunlu- luk idi. Osmanlı’ya tabi Eflak – Boğdan prenslikleri ile bunlara sınır konumundaki sancaklar, Lehistan’ın Osmanlı ile ticaretinde büyük bir yer tutmuşlardır. Lehistan ilk dönemlerden beri bu bölgelerden her türlü emtiayı ithal ediyor ve karşılığında kendi kıymetli taşlarını ihraç ediyordu. Sedef bunlar arasında idi. Lehistan ile Osmanlı arasındaki ticaret, antlaşmalarla kurallara bağlanmıştı. Bu kurallar, arşiv kayıtla- rından ayrıntılarıyla takip edilebilmektedir. Arşiv kayıtlarında Leh tüccarlarının faaliyet gösterdiği şehirler, ticarete konu olan ürünler hakkında bilgiler edinilebilmektedir. Bu ticaretin hangi kurallara da- yandığını da yine arşiv kayıtlarından öğrenebiliyoruz. Araştırmamız- da Osmanlı – Lehistan ilişkilerinin siyasi - askerî niteliğine kısaca de- ğindikten sonra bu arşiv kayıtlarına dayanarak Osmanlı ile Lehistan arasındaki ticari ilişkilerin boyutlarını değerlendirmeyi amaçlamak- tayız.
Anahtar Kelimeler
Osmanlı Lehistan Kırım Litvanya Karadeniz Ticaret Eflak Boğdan Doğu Avrupa. ABSTRACT
Kaynakça
- AKIN, Hicran (1987). “XV. Yüzyıl Latince Macar Kroniği Chronica Hungaro- rum’un Türk Tarihi Bakımından Değeri”, TTK Belleten, Sayı: LI/200: 694-698.
- BERINDEI, Mihnea (Tarihsiz). “Le problémedes “cosaques” dans la secon- demoitiédu XVI. siécle a propos de la révolteIoan Voda, voiévode de Moldavie”, Chaiers du Monde Russe et Sovietique, Sayı: XIII, MCMCXXII,3. Cahier, Moutonand Co. Ayrı basım.
- BRAUDEL, Fernand (1989). Akdeniz ve Akdeniz Dünyası, Çev: Mehmet Ali Kılıçbay, Cilt 1, İstanbul.
- BULUNUR, K. İlker (2007). “Osmanlı Dönemi Karadeniz Ticaret Tarihine Katkı: Akkirman Gümrüğü (1505)”, Omeljan Pritsak Armağanı - A tri- bute to Omeljan Pritsak, Nşr: Mehmet Alpargu, Yücel Öztürk, Sakarya: Sakarya Üniversitesi Yayınları: 525–583.
- DELETANT, Dennis (1986). “Moldavia between Hungary and Poland, 1347- 1412”, The Slavonic and East European Review, Sayı: 64, No: 2: 189 - 211.
- FROST, Robert (1993). I. After The Deluge: Poland–Lithuania and the Se- cond Northern War 1655–1660, Cambridge.
- GENÇ, Mehmet (2002).Osmanlı İmparatorluğu’nda Devlet ve Ekonomi, İs- tanbul.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Ekim 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Cilt: 14 Sayı: 55 |
