GİRESUN EYNESİL AĞZINDAN DERLEME SÖZLÜĞÜ'NE KATKILAR

Yıl 2018, Cilt: 15 Sayı: 59, 291 - 296, 15.09.2018

Erol Topal

Öz

Günümüzde teknolojinin hızla yayılması, köyden kente olan göçler ağızlardaki kelimelerin unutulmasına sebep olmaktadır. Dil çalışmala- rının önemli bir alanı da ağız araştırmalarıdır. Türkiye’deki ağız araş- tırmalarının kökeni 19.yüzyıla kadar uzanır. Bu alanda daha önce ya- pılmış olan derleme sözlüğünde eksiklikler ve hatalar vardır. Bu ek- sikliklerin giderilmesi için de derlemeler yapılması ve bu derlemele- rin işlenmesi gerekmektedir. Bu çalışma Giresun ili, Eynesil ilçesinden Derleme Sözlüğü’ne katkı sağlamak amacıyla yapılmıştır. Çalışmada Eynesil’in farklı yerlerinden derlenen kelimelerin bazılarının Derleme Sözlüğü’nde olmadığı, bazılarının da farklı anlamlandırıldığı belirlen- miştir. Bazılarının ise Giresun ağzı içinde gösterilmediği tespit edil- miştir. Bu eksikliği gidermek için de mevcut çalışma yapılmıştır. Der- lemeler ilçenin değişik yerlerinden yapılmıştır. Derleme yapılırken daha çok orta yaşın üstünde okuma yazma bilmeyen kadınlar tercih edilmiştir. Çalışma sonunda derleme sözlüğünde olmayan 82 farklı kelime ve deyim tespit edilmiş ve anlamlandırılmıştır. Tespit edilen kelime ve deyimler derleme sözlüğünde olup olmamasına, farklı an- lamlandırlmış olmasına ve Giresun ağzında gösterilip gösterilmeme- sine göre sınıflandırılmıştır. Çalışmanın sonuna sonuç bölümü ve fay- dalanılan kaynaklardan oluşan küçük bir kaynakça eklenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ağız Araştırmaları, Derleme, Derleme Sözlüğü, Eynesil Ağzı.

Kaynakça

• DEMİR Necati, Özkan Aydoğdu (2009). Giresun İli ve Yöresi Ağızları, Giresun: Giresun Valiliği Yayınları.
• Derleme Sözlüğü (1963-1982). C. I- XII, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. GÜLENSOY Tuncer, Ercan Alkaya (2003). Türkiye Türkçesi Ağızları Bibliyograf- yası, Ankara: Akçağ Yayınları.
• KARAHAN Leyla (1996). Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• KOCA Sinan (2015). Görele ve Yöresi Ağızları, Giresun Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Giresun (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• TEKİN Feridun, Samet Cantürk (2014). "Giresun ve Yöresi Ağızlarından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar", Diyalektolog- Ulusal Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, Kış, 9: 33-46
• Türkçe Sözlük (2011). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.