I. DÜNYA SAVAŞI YILLARINDA MACAR BASININDA KAFKASYA CEPHESİ (Vasárnapi Ujság Örneği)

Yıl 2020, Cilt: 17 Sayı: 66, 333 - 346, 15.06.2020

Sezgin Topal Mızrak

Öz

Macaristan’da 1854-1921 yılları arasında yayımlanan ve önemli bir yayın organı olan “Vasárnapi Ujság” gazetesi yayınlandığı süre zarfında Türklerle ilgili gelişmeleri yansıtmaktan geri durmamıştır. I. Dünya Savaşı ve savaşın gidişatı konusundaki gelişmeler hakkında “Háború Napjai” (Savaş Günleri) adı altında okuyucusunu günü gününe bilgilendirmiş, Macar bakış açısı ile olayları değerlendirmiştir. Vasárnapi Ujság’ın büyük bir heyecanla okuyucusuna aktardığı ve ilgi ile takip edilen bölge Kafkaslar ve Kafkasya’da açılan cephedir. Vasárnapi Ujság, I. Dünya Savaşı’nda Kafkas cephesi ile ilgili haberleri yansıtırken hem Macarların bakış açısını hem de savaş sırasındaki Türk- Macar dostluğunu yansıtması açısından son derece önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı, yazılı ve görsel anlatımı kullanmada önemli bir kaynak olan ve Budapeşte’de Széchényi Kütüphanesi Gazete Arşivi’nde (Országos Széchényi Könyvtár Hírlaptára) bulunan bu gazeteyi ve dönem ile ilgili diğer kaynakları kullanarak, Kafkas cephesindeki gelişmelerin ve Türk- Macar dostluğunun günü gününe basında yer aldığı, bu haberlerin Türk-Macar ilişkilerini siyasî, askerî, sosyal ve kültürel açıdan değerlendirebilmek için önemli veriler oluşturduğu şeklinde ifade edilebilecek muhtemel bulguları, Kafkas cephesinin seyri bağlamında ortaya koyarak değerlendirmeye tabi tutmaktır.

Anahtar Kelimeler

I.Dünya Savaşı, Kafkasya, Kafkasya Cephesi, Macar Basını, Vasárnapi Ujság.

Kaynakça

• ARMAOĞLU, F. (2010). 19. Yüzyıl Siyasî Tarihi (1789–1914). İstanbul: Alkım Yayınevi.
• ÇOLAK, M. (2011). “Macar Kaynaklarına Göre Gyula Andrássy ve Osmanlı-Macar İlişkileri (1875-1878)”. Tarih İncelemeleri Dergisi. XXVI/1: 51-65.
• ÇOLAK, M. (2000). “Atatürk Döneminde Kültürel, Siyasi ve Ekonomik Bakımdan Türk- Macar İlişkileri (1919-1938)”. Muğla Üniversitesi SBE Dergisi. I/2: 61-71.
• ÇOLAK, M. (2009). 1956 Macar İhtilali ve Türkiye. İstanbul: Nehir Yayınları. KARAL, E. Z. (1988). Osmanlı Tarihi. C. VIII, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• NAMAL, Y. (2009),. Türk-Macar İlişkileri. İstanbul: İskenderiye Yayınları.