Comparative Works in the Field Germanistic in Turkey

Yıl 2021, - Özel Sayı: Türkiye’de Karşılaştırmalı Edebiyat, 195 - 213, 31.07.2021

İnci Aras , Funda Kızıler Emer

https://doi.org/10.38060/kare.933681

Öz

Comparison method, which is used to determine the value of literary works from antiquity to the Renaissance, has gained importance today when studies that do not extend beyond national philologies have lost their popularity and focused on cultural studies by moving away from Eurocentricity. This situation has also moved away from the intimacy of the national philology departments and prepared the ground for supranational studies. As a result of the necessity of getting to know the other's world, which has become indispensable in today's global age, the competitive position in the academic community was achieved for the first time in 1996 at Istanbul Bilgi University and then at Eskişehir Osmangazi University, Selçuk University, Dokuz Eylül University and Mersin University. It was not limited to the work of these chairs, but also found a place in the field of national philology.
In this study that deals with the historical development of Comparative Literature in the world and in Turkey, its scope, representatives and theoretical basis, comparative literature studies completed in the graduate programs of Germanistic departments of Turkish Universities from the last two decades to the present day were scanned in order to determine the place of comparative literature in the field of Germanistics. This screening of postgraduate theses registered in the Higher Education Council Thesis Center has concluded that comparative literature limited to İstanbul Bilgi University, Eskişehir Osmangazi University, Selçuk University, Dokuz Eylül University and Mersin University in Turkey has become widespread in the field of German philology, which tends to become supranationalized since the last two decades and has begun to evolve into "National and Comparative Literature" that synthesizes the national with non-national even getting rid of the role of "General and Comparative Literature Science. This study, which presents a chronological bibliography of the comparative studies completed in master's and doctoral programs within Turkish Germanism, reveals the development of comparative literature in the field of Germanistics between 2000-2021 and will serve as a basis for further studies on the determination of the place and importance of comparative literature in the field of Germanistics between 2000-2020 and in national philologies

Anahtar Kelimeler

comparative literatüre, Germanistic, comparative studies, supranational, millennium

Türkiye’de Germanistik Alanında Yürütülen Karşılaştırmalı Çalışmalar

Öz

Antik dönemden Rönesans’a kadar edebi eserlerin değerini belirlemek amacıyla başvurulan karşılaştırma yöntemi, ulusal filolojilerin ötesine uzanmayan çalışmaların popülerliğini yitirdiği günümüzde önem kazanmıştır ve Avrupa-merkezlilikten uzaklaşarak kültürel çalışmalara odaklanmıştır. Bu durum ulusal filoloji bölümlerinin de kendi içlerini kapalılıklarından uzaklaşıp ulusalüstü çalışmalarına zemin hazırlamıştır. Nitekim günümüz küresel çağında elzem hale gelen ötekinin dünyasını tanıma zorunluluğunun bir sonucu olarak akademik camiadaki kürsüsünü geç de olsa ilk kez 1996 yılında İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde, ardından sırasıyla Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Selçuk Üniversitesi, Dokuz Eylül Üniversitesi ve Mersin Üniversitesinde elde eden komparatistik, sadece bu kürsülerin çalışmalarına sınırlı kalmamış, ulusal filolojilerin çalışma alanında da kendine yer bulmuştur.
Bu çalışmada, komparatistiğin dünyada ve Türkiye’de tarihsel gelişimini, kapsamını, temsilcilerini, kuramsal temelini ele alan bu çalışmada komparatistiğin Germanistik alanındaki yerini tespit etmek amacıyla milenyuma girdiğimiz son yirmi bir yıldan günümüze kadar Türk Üniversiteleri bünyesindeki Germanistik bölümlerinin lisansüstü programlarında tamamlanan karşılaştırmalı edebiyat çalışmaları taranmıştır. Yükseköğretim Kurulu Tez Merkezi’nde kayıtlı lisansüstü tezlere ilişkin gerçekleştirilen bu tarama sonucunda dünyadaki hızlı gelişimine rağmen Türkiye’de sadece İstanbul Bilgi Üniversitesi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Selçuk Üniversitesi, Dokuz Eylül Üniversitesi ve Mersin Üniversitesi ile sınırlı kalan komparatistiğin, son yirmi yıldan itibaren ulusalüstüleşmeye meyleden Alman filolojisi alanında yaygınlık kazandığı, hatta Germanistiğin ulusalı ulusal olmayanla sentezleyen “Ulusal ve Karşılaştırmalı Edebiyat” olmaya doğru evrilmeye başladığı sonucuna ulaşılmıştır. Türk Germanistiği bünyesindeki yüksek lisans ve doktora programlarda tamamlanan karşılaştırmalı çalışmalara ilişkin bir kronolojik bir bibliyografya sunan bu çalışma, 2000-2020 yılları arasında komparatistiğin Germanistik alanındaki gelişimini gözler önüne sermesi nedeniyle komparatistiğin ulusal filolojilerdeki yeri ve öneminin tespitine ilişkin ileride yapılacak başka çalışmalara temel oluşturacak niteliktedir.

Anahtar Kelimeler

komparatistik, Germanistik, karşılaştırmalı çalışmalar, ulusalüstü, milenyum

Kaynakça

• Arak, H. Karşılaştırmalı Edebiyatbilimi. Komparatistin Elkitabı. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 2012.
• Aydın, E. “Edebiyat Sosyolojisi ve Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimlerinin Görev ve Özellikleri” Edebiyat Sosyolojisi içinde, Editör: Köksal Alver, 151-163. Ankara: Hece Yayınları, 2004.
• Aytaç, G. Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi. İstanbul: Say Yayınları, 2003.
• Aytaç, Ö. ve İlhan, S. “Yeni Kapitalizmin Kaotik Evreni: Belirsizlik, Sömürü ve Ahlaki Kriz”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10/1, (2008): 182-210.
• Auerbach, E. “Philologie der Weltliteratur.” Weltliteratur. Festgabe für Fritz Strich içinde, ed. Walter Muschg ve Emil Staiger, 39-50. Bern: A. Francke Ver., 1952.
• Barnard M. F. Herder on Nationality, Humanity and History. Montreal-Kingston: McGill-Queens University Press, 2003.
• Bernheimer, C. Comparative Literature in the Age of Multiculturalism. London: The Johns Hopkins University Press, 1995.
• Corbineau-Hoffmann, A. Einführung in die Komparatistik. Berlin: Erich Schmidt Verlag, 2000.
• Cuma A. “Genel ve Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi’nin (Komparatistik) Ulusal ve Dünya Edebiyatları Ekseninde Kuramsal Açılımı” SEFAD, 39, (2018): 1-26.
• Donbay, A. “Karşılaştırmalı Edebiyat Araştırmalarının Yeni Türk Edebiyatındaki Gelişme Çizgisi”, Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 8/8, (2013), 491-550.
• Dyserinck, H. Komparatistik Eine Einführung. Bonn: Bouvier Verlag Herbert Grundmann, 1981.
• Goethe, J. W. von. Goethes Gespräch mit Eckermann, (1. Band), Leipzig: Insel Verlag, 1908.
• Göbenli, M. “Der Begriff der ‘Weltliteratur’ im Kontext der Komparatistik” Studien zur Deutschen Sprache und Literatur, 20, (2008), 25-34.
• Rückert F. Gesammelte Poetische Werke in XII Bde. (Frankfurt/Main: Sauerlaender Verlag, 1882), Çeviren: İlyas Öztürk, “Friedrich Rückert’in ‘Freimund’ Adı Altında Yazdığı Gazellerdeki Doğu Edebiyatı Unsurları”. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul, 1984.
• Herder, J. G. “Letters for the advancement of humanity: excerpt on patriotism”, Herder: Philosophical Writings içinde, Çeviren ve Editör: M. N. Forster, 374-379. New York: Cambridge, 2004.
• Kefeli, E. Karşılaştırmalı Edebiyat İncelemeleri. İstanbul: Kitabevi Yayınları, 2000.
• Kefeli, E. “Karşılaştırmalı Edebiyat: Tanım, Yöntem ve İncelemeler”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi Cilt: 4, Sayı: 8, (2006): 331-350.
• Kızıler-Emer, F. “Die Imagologie Als Arbeitsbereich der Komparatistik, Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:3, Sayı: 8, (2012): 1-17.
• Kızıler-Emer, F. “Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimine Genel Bir Bakış” Proceedings Book of 2nd International Scientific Researches Congress on Humanities and Social Sciences (IBAD-2017) içinde, Editör: Hayrullah Kahya, İstanbul: 2017.
• Krauss, W. “Nationale und Vergleichende Literaturgeschichte” Grundprobleme der Literaturwissenschaft. Zur Interpretation literarischer Werke içinde, Editör: W. Krauss. Hamburg: Reinbek 1968, 105-118.
• Leibniz, G. W. Opuscules et fragments inédits, Editör: L. Couturat. Paris, 1903.
• Marx, K. ve Engels, F. Manifest der Kommunistischen Partei. Berlin: Dietz Verlag, 1952.
• Neis, C. Anthropologie im Sprachdenken des 18. Jahrhunderts. Berlin: de Gruyter, 2003.
• Puchner, M. „Dünyanın Bütün Okurları Birleşin!“ Notos Öykü 77: (Ağustos-Eylül 2019): 46-51.
• Rousséau, M. A. ve Pichois, C. Karşılaştırmalı Edebiyat. Çeviren: M. Yazgan. İstanbul: M.E.B., 1994.
• Sakallı, C. “Karşılaştırmalı Yazınbilim Kuramları ve Yöntem Sorunu” Karşılaştırmalı Edebiyat Araştırmaları içinde, Editör: Ali Osman Öztürk, 17-44. Konya: Selçuk Üniversitesi Vakfı Yayınları, 1998.
• Sakallı, C. Karşılaştırmalı Yazınbilim ve Yazınlararasılık/Sanatlararasılık Üzerine. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2006.
• Schimmel, A. Weltpoesie ist Weltversöhnung. Schweinfurt: Förderkreis der Rückertgesellschaft e.V, 1967.
• Schimmel, A. Börsenblatt für den deutschen Buchhandel. Heft 83, Frankfurt/Main, 1995.
• Spivak, G. C. Death of a Discipline. New York: Columbia University Press, 2003.
• Wellek, R. “Mukayeseli Edebiyat Krizi”, Çeviren: Sıddık Yüksel. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi VII (2007): 247-258.
• YÖK Yayın ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı Ulusal Tez Merkezi, https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Zemanek, E. ve Nebrig, A. Komparatistik. Berlin: Akademie Verlag, 2012.
• Zemanek E. “Was ist Komparatistik?” Komparatistik içinde, Editörler: Evi Zemanek ve Alexander Nebrig. Berlin: Akademie Verlag, 2012.
• Zymner, R. ve Hölter, A. Handbuch Komparatistik. Stuttgart: J.B. Metzler, 2013.