Determination and Accounting of Costs in Dairy Enterprises

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 24 - 57, 31.07.2022

Hasan Abdioğlu

Öz

Turkey is a country suitable for milk production with its current geographical structure and climatic characteristics. Products such as yogurt, ayran, drinking milk, milk powder, butter and cheese types can be obtained from raw milk. In this study, it will be explained what are the expenses that make up the production cost in dairy enterprises. In addition, the calculation methods and accounting procedures regarding the addition of cost expenses to the production cost will be included. In the study, the basic application of cost calculation and accounting transactions is explained with a hypothetical (hypothetical) case as a case study. According to the results of the study, the existence of an effective accounting information system that will ensure the correct creation of the product mix based on cost and profit analysis is important for dairy enterprises.

Anahtar Kelimeler

Dairy Business, Cost, Cost Accounting

Süt İşletmelerinde Maliyetlerin Tespiti ve Muhasebeleştirilmesi

Öz

Türkiye mevcut coğrafi yapısı ve iklimsel özellikleri itibariyle ile süt üretimine elverişli bir ülkedir. Çiğ sütten; yoğurt, ayran, içimlik süt, süt tozu, yağ ve peynir çeşitleri gibi ürünler elde edilebilmektedir. Bu çalışmada süt işletmelerinde üretim maliyetini oluşturan giderlerin neler olduğu açıklanacaktır. Ayrıca maliyet giderlerinin üretim maliyetine katılmasına ilişkin hesaplama yöntemleri ile muhasebe işlemlerine yer verilecektir. Çalışmada maliyet hesaplama ve muhasebe işlemlerine esas uygulama, örnek olay niteliğinde ve hipotetik (varsayımsal) bir vaka ile açıklanmıştır. Çalışma sonucuna göre maliyet ve kar analizine dayalı ürün karmasının doğru bir şekilde oluşturulmasını sağlayacak etkin bir muhasebe bilgi sisteminin varlığı süt işletmeleri için önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Süt İşletmeciliği, Maliyet, Maliyet Muhasebesi.

Kaynakça

• Abdioğlu, H. (2016), Maliyet Muhasebesi ve Uygulamaları, Dora Yayıncılık, Bursa.
• Akar, Ş. (2017), Besicilik İşletmelerinde Maliyet Muhasebesi Uygulaması, T.C. İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muhasebe ve Denetim Anabilim Dalı, İstanbul
• Akça, G. (2010), Süt İşletmelerinde Maliyet Sistemi Seçimi ve Birleşik Maliyet Sistemi Uygulaması, T.C. Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Manisa.
• Akkaya, Ş., Araslı, Z. S, Cingöz, A. ve Genç, Ö. (2018), Erzincan İli Süt İşleme Tesisi Fizibilite Etüdü, Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş., Teknoloji, Araştırma ve İş Geliştirme Daire Başkanlığı Mayıs 2018, Ankara
• Ankara Ticaret ve Sanayi Odası, Alfabetik Sırayla Fire ve Zayiat Oranları, https://www.atso.org.tr/yukleme/dosya/4c188031d65a13b5faaa7c3e599c34be.pdf, 04.06.2020
• Dalğar, H., Öğünç, H. ve Kocaman, G. (2019), Süt Ürünleri Üreten İşletmelerde Hedef Maliyetleme Yönteminin Uygulanması, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 12 (2), 377-396.
• Dünya ve Türkiye’de Süt Sektör İstatistikleri, 2018 Süt Raporu, https://ulusalsutkonseyi.org.tr/2018-sut-raporu-2618/ (Erişim Tarihi: 19.05.2020)
• Erdoğan, N. (2002), Maliyet Muhasebesi: Tek Düzen Muhasebe Sistemine Göre Giderlerin Maliyete Dönüşümü, Fakülteler Kitabevi, Barış Yayınları, 2. Baskı, İzmir.
• Gelegen, G. (2017), Planlı Dönemde Kırsal Kalkınma Bağlamında Bir Girişim: Türkiye Süt Endüstrisi Kurumu (1963-1995), Marmara İktisat Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 1, ss.37-59
• Hacıhasanoğlu, T. (2013), Hayvancılık Sektöründe Birleşik Maliyetleme: Yüz Başlık Süt İnekçiliği Tesisinde Bir Uygulama, Uludağ Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt XXXII, Sayı 2, ss. 199-224
• Hekimoğlu, B. ve Altındeğer, M. (2008), Ülkemizde ve Samsun İlinde; Süt Hayvancılığı ve Süt Sektöründeki Mevcut Durum, Sorunlar ve Öneriler. Samsun İl Tarım Müdürlüğü. Mert, H. (2012), Hastane İşletmelerinde Maliyet Hesaplamaları ve Muhasebesi, Türkmen Kitabevi, İstanbul.
• Özçelik, H. (2000), Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Sistemi ve Süt İşletmelerinde Uygulaması, T.C Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Isparta.
• Özçetin, N. (2017), Süt Üretim İşletmelerinde Risk Yönetimi ve İç Kontrol: Bir Araştırma, T.C. Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Muhasebe Bilim Dalı, Kayseri.
• Özkol, A.E. (2018), Değişken Maliyetleme Yöntemi ve Bir Süt Mamulleri Tesisinde Uygulama, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi , Cilt:7, Sayı:1, ss. 1-37.
• Sağlam, T. (2015), Süt ve Süt Ürünleri Sektöründe Maliyet Muhasebesi ve Bir Uygulama, T.C. Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sürmen, Y. (2018), Muhasebe-1, Celepler Matbaacılık, Trabzon.
• Süt Raporu (2018), TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, http://zmo.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=31590&tipi=38&sube=0 (Erişim Tarihi: 02.06.2020)
• Süt Sektör Politika Belgesi (2018-2022), Tarım ve Orman Bakanlığı. Ankara.
• V. Beş Yıllık Kalkınma Planı Süt ve Mamulleri Özel İhtisas Komisyonu Üretim Alt Komisyonu Raporu, DPT, 1982
• 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu , 213 sayılı Vergi Usul Kanunu
• 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu