Çankırılı Kore Savaşı Gazisi Mustafa Kurt’la Röportaj

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 1, 47 - 64, 30.04.2020

Mehmet Şah Özcan , İsmet Üzen , Nezire Yıldız

Öz

İkinci Dünya Savaşı dünya güçler dengesinde büyük değişimlere sebep oldu. Savaş sonunda gücünü muhafaza ederek ayakta kalabilen devletlerden Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyetler Birliği, güçler dengesi yeniden kurulurken oluşan Batı ve Doğu bloklarının lideri konumundaydı. Dünya iki kutba ayrılmış halde Soğuk Savaş evresinden geçerken, blokları birbiriyle fiilen karşı karşıya getiren hadise 1950 senesinde patlak veren Kore Savaşı’ydı ve Türkiye de bu savaşa dâhil olacaktı. İkinci Dünya Savaşı sonrasında Sovyet işgali tehdidi altında kalan Türkiye’nin o dönemdeki askeri ve ekonomik gücü Sovyetler Birliği gibi bir süper güce karşı koyamayacak durumdaydı. Sovyet tehdidini önlemenin en etkili yolu Batı dünyasının korumasını elde etmekti ve bu ABD öncülüğündeki Batı ülkelerinin Sovyet yayılmacılığına karşı 1949’da kurdukları Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütüne (NATO) katılarak mümkün olabilirdi. İkinci Dünya Savaşı öncesinde Batı dünyasıyla ilişkilerini güçlendirme yoluna giden Türkiye, savaş boyunca tarafsızlık politikasıyla hareket etmiş ve bu politikanın bir yansıması olarak savaş sonrasında bir süre yalnızlık çekmişti. 1945 yılında San Francisco Konferansına katılarak, Sovyet Birliği önderliğindeki komünist bloğun karşısındaki demokrasi bloğunda yer alan Türkiye, aynı yıl Birleşmiş Milletlere de üye olmuştu. Resmi bir ittifakla Batı Bloğuna bağlanmayı amaçlayan Türkiye, gerek Cumhuriyet Halk Partisi gerekse Demokrat Parti idaresi altında NATO’ya üye olabilmek adına birçok teşebbüste bulunmuşsa da olumlu bir sonuç elde edememişti. 1950 yılında patlat veren ve Batı ile Doğu Blokları arasında bir güç denemesi olan Kore Savaşı, Türkiye adına NATO üyeliği için kaçırılmayacak bir fırsat olarak belirmişti. Türkiye, bu fırsatı değerlendirmek amacıyla, Birleşmiş Milletlerin çağrısı ile Kore'ye asker gönderdi. Kore Savaşı'na gönderilen Türk askerleri büyük zorluklarla karşılaştılar, en zor savaşlarda yer aldılar ve ellerinden gelenin en iyisini yaptılar. Destansı kahramanlıkları dost ülkelerin takdirini kazandı. Savaştan sonra Türk gaziler, savaşta neler yaşadıklarını anlattılar. Bu sözlü tarih çalışmasında, Çankırılı Kore Savaşı Gazisi Mustafa Kurt'un yaşam serüveni ve Kore Savaşına dair anıları ortaya konulmaya çalışıldı.

Anahtar Kelimeler

Kore Savaşı, , Gazi, Çankırı, Mustafa Kurt, Anı

Kaynakça

• AHMAD, Feroz ve Bedia Turgay, Türkiye’de Çok Partili Politikanın Açıklamalı Kronolojisi 1945-1971, Bilgi Yayınevi, Ankara 1976. AKTAŞ, Melih, 1950-1960 Demokrat Parti Dönemi Türk-Sovyet İlişkilerinde Amerikan Faktörü, Şema Yayınevi, İstanbul 2006. ARMAOĞLU, Fahir, 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1980), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara 1988. ÇAVDAR, Tevfik, Türkiye’nin Demokrasi Tarihi (1950’den Günümüze), İmge Yayınevi, Ankara 2013. Kore Harbinde Türk Silahlı Kuvvetlerinin Muharebeleri (1950-1953), Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Resmi Yayınları Seri No:7, Gnkur. Basımevi, Ankara 1975. ÜNLÜ, Ahmet, Çankırılı Şehitler ve Gaziler, Çankırı Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü Yayını, Çankırı 2011. ERKAN, Mehmet Sedat, “Kore Savaşı ve Kore’de Türk Tugayı (25 Haziran 1950 - 6 Temmuz 1953)”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, S.203, Nisan 2013, ss.45-76. HAYTOĞLU, Ercan, “Kore Savaşı ve Denizli Kore Şehitleri İle Gazileri”, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Yıl:2002 (1), Sayı:11, ss.76-115. TÜRKMAN, Sayim, “Kore Savaşı ve Türkiye’nin Nato’ya Girişi”, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, XIV/2, Kış 2014, ss.131-148. YAMAN, Ahmet Emin, “Kore Savaşı’nın Türk Kamuoyuna Yansıması”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, S.37-38, Mayıs-Kasım 2005, ss.231-245. İmaret, Mart 2014, S.5. Pazar Postası, 05.06.2011. Hüseyin Eroğlu ile 19 Ocak 2016 tarihinde yapılan görüşme. Kore Savaşı Gazisi Mustafa Kurt İle 20 Nisan 2015 ve 16 Ocak 2016 tarihlerinde yapılan görüşmeler. http://ahmetdursun374.blogcu.com/kore-savasi-abd-bizi-kore- savasinda-satmis/2582928. (Erişim tarihi: 15.1.2016) http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.569b74c753e079.86237469.(Erişim tarihi: 17.1.2016)