KÜRESELLEŞEN SAĞLIK VE KADIN SAĞLIĞI HEMŞİRELİĞİ

Yıl 2015, Cilt: 2 Sayı: 2, 46 - 57, 01.07.2016

Hediye Arslan Özkan Şefika Özbek Ayşe Gül Bursa

Öz

Küreselleşme, dünyanın herhangi bir yerinde meydana gelen olayların, başka noktalardaki olayları etkilemesiyle toplumsal ilişkilerin dünya ölçeğinde yoğunlaşmasıdır. Ekonomik, siyasi/güvenlik (uluslararası terörizm, silahsızlanma, organize suçlar, uyuşturucu ticareti), teknolojik/iletişimsel, çevresel/demografik, kültürel etkileşim boyutlarına sahip olan küreselleşme, tüm diğer meslekleri etkilediği gibi hemşireliği ve hemşirelik eğitimini de etkilemiştir. Küreselleşme ile birlikte özellikle kadın ve çocuklar; savaşlar, göçler, işsizlik ve yoksulluktan çok daha fazla etkilenmektedir, bu nedenle kadın ve çocuk sağlığı hemşirelerine oldukça fazla roller düşmektedir. Sağlık sorunlarındaki bu değişimlere önlem olarak tüm dünyada ve Türkiye’de, kadın sağlığının iyileştirilmesine ve her yaştaki kadınların, sağlık ekibi tarafından bakım almalarına yönelik politikalar ve stratejik eylem planları oluşturulmuştur. Kadın ve çocuk sağlığında meydana gelen değişimler ve oluşturulan eylem planları, kadın sağlığı hemşireliği eğitiminin ve çalışma alanlarının daha aktif olacak şekilde geliştirilmesini gerektirmektedir. Küreselleşme, toplum sağlığını, kadın ve çocuk sağlığını, hemşirelik uygulamalarını ve hemşirelik eğitimini sosyal, politik, ekonomik, çevresel, kültürel yönlerden olumlu ve olumsuz olarak etkilemektedir. Bu açıdan baktığımızda kadın sağlığı hemşireliği kapsamında infertilite, ürojinokoloji, jinekoloji ve jinekolojik onkoloji, cinsel sağlık, perinatoloji ve menopoz gibi özel alanlarda, göçler ve savaşlar sonrası ortaya çıkan küresel sağlık sorunlarıyla mücadele edebilecek hemşireler için lisans ve lisansüstü eğitimlere, sertifika programlarına gereksinim duyulmaktadır. Bu makale küreselleşen sağlığın, kadın sağlığı hemşireliği ve eğitimine, kadın sağlığı hemşirelerinin rollerine etkilerini irdelemek amacıyla hazırlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik eğitimi, kadın sağlığı, küreselleşme, küreselleşen sağlık

Globalization of Health and Women's Health Nursing

Öz

Globaization is the intensification of social relations in a global scale through the events that occur in one part of the world having direct or indirect effects on the other events happening in the other parts of the world. Furthermore, globalization -which has economic, political/security (international terrorism, disarmament, organized crimes, drug trafficking) technological/communicational, environmental and demographical, cultural interactive dimensions- has influenced the field of nursing and nursing education as much as the other working areas. Because of globalization, especially children and women are much more affected today by wars, migrations, unemployment and poverty. That is why the roles and responsibilities of the nurses in children and women’s health sections have been gaining more and more importance day by day. As a precaution for the changes in the health problems, in Turkey and all around the world, there have been policies and strategic action plans specifically made for the enhancement of women’s health and provision of health services for women at any age by the medical teams. The changes in the children and women’s health and actions plans for these necessitate the advancement of women’s health nursing education and its working areas actively. Globalization affects both positively and negatively the community health, children and women’s health, nursing practices and nursing education in some aspects: socially, politically, economically, environmentally and culturally. In this regard, we are in need of undergraduate and master studies, and certification programmes for the nurses who could handle global health problems resulting from war and migration and could also concentrate on some specific areas: infertility, urogynecology, gynecology and gynecological oncology, sexual health, perinatology and menopause. This review conducted to investigate of the globalazition health impact on women’s health nursing education and roles of women’s health nurses.

Anahtar Kelimeler

Nursing education, women’s health, globalization, globalazation of health

Kaynakça

• American Society for Reproductive Medicine (2014). Nurse Certifi cate Course in Reproductive Endocrinology and Infertility, https://www.asrm.org/euclid/detail.aspx?id=3848&sessionaltcd=N URCC001&WRP=CourseInformation.htm (14.12.2014).
• ANA (American Nurses Assosiation), Nursing World www.nursingworldorg/FunctionalMenuCategories/AboutANA (09.06.2015).
• Association of Women’s Health, Obstetric and Neonatal Nurses & National Association of Nurse Practitioners in Women’s Health (2000). The women’s health nurse practitioner: Guidelines for practice and education. Washington DC.
• Arslan Özkan H.(2014) Hemşirelikte Bilim, Felsefe ve Bakımın Temelleri, Akademi Basın ve Yayıncılık, İstanbul, 46-66. Arslan Özkan H, Akduran F.(2014) Hemşirelikte paradigmaların önemi, Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 11(2):3-5.
• Arslan H, Çıtak N, Potur Coşkuner D.(2004) Dünyada Hemşirelik Doktora Programlarına Genel Bakış. Hemşirelik Dergisi, XIII:53-57.
• AWHONN (Assosiation Of Women’s Health, Obstetric And Neonatal Nurses) https://www.awhonn.org/awhonn/content.do?name=10_AboutUs/10A_MissionVisionValues. htm (09.06.2015) https://www.awhonn.org/awhonn/content.do?name=10_AboutUs/10_AboutUs_landing.htm (09.06.2015)
• Bayık Temel A.(2011).. Küreselleşme ve Hemşirelik Eğitiminde Uluslararasılaşma. DEUHYO ED 2011, 4 (3), 144-150.
• Curran, L. (2002). The Women’s Health Nurse Practitioner. Evolution of a Powerful Role. AWHONN Lifelines, 6(4): 332–337. Çeken, H., Öken, Ş., Ateşoğlu, L. (2008). Eşitsizliği derinleştiren bir süreç olarak küreselleşme ve yoksulluk. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 9(2), 79-95.
• Davidson P M, Meleis A, Daly J, Marilyn Douglas M. Globalisation as we enter the 21st century: Reflections and directions for nursing education, science, research and clinical practice. Journal of Transcultural Nursing 2003; 15(3): 162- 74.
• Duffy, M., Farmer, S., Ravert, P., Huittinen, L. (2003). Institutional issues in the implementation of an international student exchange program. Journal of Nursing Education 42(9), 399-405.
• Eroğlu, K., & Koç, G. (2012). Dünden Bugüne Sağlık Mevzuatında Kadın Sağlığı Kapsamında Ana Çocuk Sağlığı Hemşirelik Hizmetleri. Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences, 15(2).
• Ersin ve Bahar (2013). Küreselleşmenin Hemşireliğe Etkisi. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi (Journal of Harran University Medical Faculty) Cilt 11. Sayı 3, 2014, 280-288.
• Hemşirelik Yönetmeliği: 19 Nisan 2011 (2011). http://www.turkhemsirelerdernegi.org.tr/hemsirelik-yonetmeligi. aspx (02.03.2015).
• Herdman, E. A.(2011) 20. Yüzyıl Eğitimini Kullanarak 21. Yüzyılın Zorluklarıyla Yüzleşmek: Hemşirelik Örneği. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 8 (3): 3-7.
• Güngör İ., Rathfisch G., Kızılkaya Beji N.(2013). Kadın Sağlığı Hemşirelerinin Rol Yetki ve Sorumluluklarının Uluslararası Düzeyde İrdelenmesi. F.N. Hem. Derg (2013) Cilt 21 - Sayı 1: 49-56.
• Kahraman, A., & Bolışık, B. (2014). Küreselleşmenin Çocuk Sağlığına Etkileri. Pediatric Research, 1(3), 108-12.
• Kaya H.(2010). Küresel Sağlığı Geliştirmede Hemşirelik Eğitimi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Cilt:7 Sayı:1 S:361-365.
• Kurjak A, Di Renzo GC, Stanojevic M. (2010) Globalization and perinatal medcine-How do we respond? The Journal of Maternal-Fetal and Neonatal medicine,April 23(4):286-296.
• National Association of Nurse Practitioners in Women’s Health (2014b). Special Expertise in Women’s Health. http://www.npwh. org/i4a/pages/index.cfm?pageid=3282 (01.11.2014)
• Ökdem, S., Abbasoğlu, A., Doğan, N. (2000). Hemşirelik Tarihi, Eğitimi ve Gelişimi. Ankara
• Üniversitesi Dikimevi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, 1(1): 5-11. ÖSYS-Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi (2014). Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi 2014, Ankara,
• http://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2014/OSYS/2012OSYSKONTKILAVUZ.pdf (02.04.2015).
• Partovi Meran E, Hotun Şahin N (2014). Kadın sağlığı alanında uzman hemşirelik eğitimi ve uzman hemşirelik rolleri: Amerika Birleşik Devletleri örneği. KASHED, 2014, 1(1):1-14.
• Temel Bayık A (2011). Küreselleşme ve Hemşirelik Eğitiminde Uluslararasılaşma. DEUHYO ED 2011, 4 (3), 144-150.
• Topuksak B, Kubilay G.(2010). Florence Nightingale’den Günümüze Hemşirelik Eğitiminde Neler Değişti? Avrupa ve Türkiye’de Modern Hemşirelik Eğitimi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, Sempozyum Özel Sayısı,298-305.
• Ulutaş Ç. (2011). Sağlıkta Dönüşümün Kadın Sağlık Çalışanlarına Temel Yansımaları. I. Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Sempozyumu, Sağlıkta Kadın Emeği Sempozyum Kitabı, Türk Tabipleri Birliği Yayınları, 22-26.
• Yıldız, H., Turan, M. (2010) Küreselleşme ve Sağlık. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 36 (1) 39-41, 2010.