PRENATAL VE POSTNATAL DÖNEMDE DİJİTAL MEDYANIN KULLANIMI

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 1, 29 - 43, 26.07.2020

Leman Kocademir , Emine Gerçek

Öz

Prenatal ve postnatal dönem; kadının üreme
sağlığıyla birlikte fizyolojik ve psikososyal yönden en çok etkilendiği
dönemlerdir. Gebeler ve postpartum dönemdeki kadınlar bu fizyolojik ve
psikososyal değişimlere uyum sağlamak için sürekli bilgi arayışı içindedirler. Son
yıllarda internet tabanlı dijital medya, teknoloji kullanımının
yaygınlaşmasıyla ve erişim kolaylığı açısından gebeler ve ebeveynler için
popüler bir sağlık bilgisi kaynağı haline gelmiştir. Teknoloji kültürümüzde
giderek daha belirgin hale geldiği için birey ve toplum üzerindeki etkisini
anlamak önemlidir. Bu makalenin amacı; yeni neslin özellikle gebelik ve doğum
sonu dönemde dijital medyada hangi bilgileri, hangi düzeyde elde etmeye
çalıştıklarını incelemektir.

 Literatüre
göre, kadınların gebelik ve postpartum dönemde dijital medya kullanımının
önemli olan özellikleri arasında, bilgiye ulaşma kolaylığı, bilginin düzenli
bir şekilde aktarılması, detaylı bilgi verebilmesi, gebelik deneyimlerini
eğlenceli hale getirmesi, kişiye göre özelleştirilmiş bilgi içermesi, pratik ve
kolay olması, profesyonel kişilerle etkileşime geçebilme şansı, güven
verici ve tarafsız olması şeklinde belirtilmiştir. Kadınların dijital
medyayı, genellikle bilgi gereksinimini karşılamak, destek almak ve destek
vermek, keyifli zaman geçirmek ve diğer ebeveynlerle iletişime geçmek için
kullandığı görülmüştür. Gebelik ve postpartum dönemde dijital medya
kullanımının genel olarak kadınlara olumlu etkileri olduğu saptanmıştır.  

 Kadınların
dijital medyadan doğru ve güvenilir sağlık bilgilerine ulaşması önemlidir. Gebe kadınlara ve annelere en güvenilir ve
güncel kanıta dayalı bilgilere ulaşması için yol gösterilmelidir. Kadın sağlığı
hemşirelerinin,, ebelerin ve kadın doğum hekimlerinin, kadınların ziyaret
ettiği ortak gebelik ve doğum sitelerini, sağlık uygulamalarını bilmesi,
internet üzerindeki kaynakları tanımak için dijital medyaya hakim olmaları iyi
bir danışmanlık yapabilmeleri için önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

dijital medya, internet, gebelik, postpartum, bilgi gereksinimi

Kaynakça

• Alianmoghaddam, N., Phibbs, S., Benn, C. (2019). “ I did a lot of Googling ”: A qualitative study of exclusive breastfeeding support through social media. Women and Birth, 32(2), 147-156. Asiodu, I.V., Waters, C.M., Dailey, D.E., Lee, K.A., Lyndon, A. (2015). Breastfeeding and use of social media among first-time African American mothers. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs, 44(2), 268-78. Atar, Gürel, S., Gürel, H., Balcan, E. (2006). Doğum öncesi bakım esnasında gebelik, doğum ve doğum sonrası döneme ilişkin bilgi edinme durumu. Perinatoloji Dergisi, 14(2), 90-95.Atrash, H., Jack, B.W., Johnson, K. (2008). Preconception care: a 2008 update. Current Opinion in Obstetrics and Gynecology, 20(6), 581-589.Baker, B., & Yang, I. (2018). Social media as social support in pregnancy and the postpartum. Sexual and Reproductive Healthcare, 17, 31-34. Baker, S., Sanders, M.R., Morawska, A. (2017). Who uses online parenting support ? A cross-sectional survey exploring Australian Parent’s internet use for parenting. Journal of Child and Family Studies, 26(3), 916-927. Bartholomew, M.K., Schoppe-Sullivan, S.J., Glassman, M., Kamp, Dush, CM., Sullivan, J.M. (2012). New parents Facebook use at the transition to parenthood. Family Relations, 61(3), 455-469. Bert, F., Gualano, M.R., Brusaferro, S., De Vito, E., De Waure, C., La Torre, G., Manzoli, L., Messina, G., Todros, T., Torregrossa, O.G., Siliguini, R. (2013). Pregnancy E-health: A multicenter Italian cross-sectional study on Internet use and decision-making among pregnant women. J Epidemiol Community Health, 67(12), 1013-8.Bjelke, M., Martinsson, A., Lendahls, L., Oscarsson, M. (2016). Using the Internet as a source of information during pregnancy: A descriptive cross-sectional study in Sweden. Midwifery, 40, 187-191. Buultjens, M., Robinson, P., Milgrom, J. (2012). Online resources for new mothers: opportunities and challenges for perinatal health professionals. The Journal of Perinatal Education, 21(2), 99-111.Chan, KL., & Chen, M. (2019). Effects of social media and mobile health apps on pregnancy care: Meta-analysis. JMIR Mhealth Uhealth, 7(1).Coleman, P.K., & Karraker, K.H. (1998). Self-efficacy and parenting quality: Findings and future applications. Developmental Review, 85(18), 47-85. Connor, H.O., & Madge, C. (2010). ’My mum’ s thirty years out of date’. Journal Community, Work & Family, 7(3), 351-369. Demirtaş, Z.G., & Çelik, R. (2017). Emziren annelerin emzirme bilgilerinin kaynaklarının incelenmesi: İnstagram örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(9), 389-403.Dennis, C.L., & Chung-lee, L. (2006). Postpartum depression help-seeking barriers and maternal treatment preferences: A qualitative systematic review. Birth, 33(4), 323-31.Dinç, H., Yılmaz, T., Günaydın, S., Yazıcı, S. (2014). Gebe eğitimi. HSP, 1(1), 68-76. Duggan, M., Lenhart, A., Lampe, C., B., Ellıson, N. (2015). Parents and social media. Pew Research Center; Internet & Technology.Fielden, J.M., & Gallagher, L.M. (2008). Building social capital in first-time parents through a group-parenting program: A questionnaire survey. International Journal of Nursing Studies, 45(3), 406-417Gao, L., Larsson, M., Luo, S. (2013). Internet use by Chinese women seeking pregnancy-related information. Midwifery, 29(7), 730-735. Grimes, H.A., Forster, D.A., Newton, M.S. (2014). Sources of information used by women during pregnancy to meet their information needs. Midwifery, 30(1), 26-33. Harpel, T. (2018). Pregnant women sharing pregnancy-related information on Facebook: Web-based survey study. J Med Internet Res, 20(3), 115.Huberty, J., Dinkel, D., Beets, M., Coleman, J. (2013). Describing the use of the internet for health, physical activity and nutrition information in pregnant women. Maternal and Child Health Journal, 17(8), 1363-1372.Jaks, R., Baumann, I., Juvalta, S., Dratva, J. (2019). Parental digital health information seeking behavior in Switzerland: A cross-sectional study. BMC Public Health, 19(1), 225. Javanmardi, M., Noroozi, M., Mostafavi, F., Ashrafi-rizi, H. (2018). Internet usage among pregnant women for seeking health information: A review article. Iran J Nurs Midwifery Res, 23(2), 79-86. Jin, S.V., Phua, J., Lee, K.M. (2015). Telling stories about breastfeeding through Facebook: The impact of user-generated content (UGC) on pro-breastfeeding attitudes. Computers in Human Behavior, 46(5), 6-17.Johnson, S.A. (2014). “Maternal Devices”, Social media and the self-management of pregnancy, mothering and child health. Societies, 4(2), 330-350. Kavlak, O., Atan, Ş.Ü., Güleç, D., Öztürk, R., Atay, N. (2012). Pregnant women’s use of the internet in relation to their pregnancy in Izmir, Turkey. Inform Health Soc Care, 37(4), 253-63. Kazdin, A.E., & Whitley, M.K. (2003). Treatment of parental stress to enhance therapeutic change among children referred for aggressive and antisocial behavior. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 71(3), 504-515.Kraschnewski, J.L., Chuang, C.H., Poole, E.S., Peyton, T., Blubaugh, I., Pauli, J., Feher, A., Reddy, M. (2014). Paging “Dr. Google”: Does technology fill the gap created by the prenatal care visit structure? Qualitative focus group study with pregnant women. J Med Internet Res, 16(6), 147. Lagan, B.M., Sinclair, M., Kernohan, W.G. (2010). Internet use in pregnancy ınforms women’s decision making: A web‐based survey. Birth Issues in Perinatal Care, 37(2), 106-15.Lagan, B.M., Sinclair, M., Kernohan, W.G. (2011). What is the impact of the internet on decision-making in pregnancy? A global study. Birth, 38(4), 336-345.Larsson, M. (2009). A descriptive study of the use of the Internet by women seeking pregnancy-related information. Midwifery, 25(1), 14-20. Lupton, D. (2016). The use and value of digital media for information about pregnancy and early motherhood: A focus group study. BMC Pregnancy and Childbirth, 16, 171.Madge, C., & Connor, H.O. (2006). Parenting gone wired: Empowerment of new mothers on the internet? Parenting gone wired: empowerment of new mothers on the internet? Social & Cultural Geography, 7(2).Marcon, A.R., Bieber, M., Azad, M.B. (2019). Protecting, promoting, and supporting breastfeeding on Instagram. Matern Child Nutr, 15. Mitchell, L.M. (2001). Baby's first picture: Ultrasound and the politics of fetal subjects. Canadian Journal of Sociology Online: University of Toronto Press, 258.Overdijkink, S.B., Velu, A.V., Rosman, A.N., Beukering, M.D., Kok, M., Steegers-Theunissen, R.P. (2018). The usability and effectiveness of mobile health technology-based lifestyle and medical ıntervention apps supporting health care during pregnancy: Systematic review. JMIR Mhealth Uhealth, 6(4), 109.Pistrang, N., Journal, S., May, N. (1984). Women’s work involvement and experience of new motherhood. Journal of Marriage and Family, 46(2), 433-447.Plantin, L., & Daneback, K. (2009). Parenthood, information and support on the internet. A literature review of research on parents and professionals online. BMC Family Practice, 10, 34.Romano, A.M. (2007). A changing landscape: Implications of pregnant women's ınternet use for childbirth educators. J Perinat Educ, 16(4), 18-24.Santis, M., Luca, C., Quattrocchi, T., Visconti, D., Cesari, E., Mappa, I., … Caruso, A. (2010). Use of the Internet by women seeking information about potentially teratogenic agents. European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology, 151(2), 154-157.Sarkadi, A., & Bremberg, S. (2005). Socially unbiased parenting support on the Internet: A cross-sectional study of users of a large Swedish parenting website. Care, Health & Development, 31(1), 43-52.Sayakhot, P., & Carolan-Olah, M. (2016). Internet use by pregnant women seeking pregnancy-related information: A systematic review. BMC Pregnancy and Childbirth, 16, 65. Slomian, J., Emonts, P., Vigneron, L., Acconcia, A., Glowacz, F., Reginster, J.Y., … Bruyère, O. (2017). Identifying maternal needs following childbirth: A qualitative study among mothers, fathers and professionals. BMC Pregnancy and Childbirth, 17, 223. Taşkın, L. (2016). Ebeveynliğe Hazırlanma ve Doğum Öncesi Bakım, Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği, L.Taşkın (Ed.), (s:157), (Genişletilmiş 15.baskı), Akademisyen Tıp Kitabevi, Ankara.Tomfohrde, O.J., & Reinke, J.S. (2016). Breastfeeding mothers use of technology while breastfeeding. Computers in Human Behavior, 64, 556-561. Türkiye Küresel Dijital Rapor 2019. Erişim adresi: https://www.motionb.com/blog/2019-turkiye-kuresel-dijital-raporu (Erişim tarihi: 20.05.2019).Ugarriza, D.N. (2002). Postpartum depressed women’s explanation of depression. J Nurs Scholarsh, 34(3), 227-33.Wagg, A.J., Callanan, M.M., Hassett, A. (2019). Online social support group use by breastfeeding mothers: A content analysis. Heliyon, 5(3).