Engelli Kadınlarda Doğum Öncesi Bakım

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 2, 166 - 181, 30.08.2021

Mizgin Cebe , Hilmiye Aksu

Öz

Doğum öncesi bakım annenin sağlığını koruyarak sağlıklı bir bebek dünyaya getirmek için düzenli aralıklarla yapılan gebelik takibidir. Engelli kadın, bir ya da birden fazla engeli bulunan, toplumda kadın ve engeli olmasından kaynaklı sorun yaşayan olarak tanımlanabilmektedir. Ülkemizde doğum öncesi bakım alma oranlarına baktığımızda kadınların %96’sı doğum öncesi bakımı bir sağlık görevlisinden almıştır (doktor, hemşire veya ebe). Kadınların sadece %4’ü doğum öncesi bakım almamıştır (TNSA, 2018). Engelli kadınlarla ilgili özel bir doğum öncesi bakım verileri bulunmamakta ancak literatüre göre, engelli kadınların engelli olmayan kadınlara göre yetersiz doğum öncesi bakım alma olasılığı 2 kat daha fazla olduğu gösterilmiştir. Engelli kadınlar, engelli ve kadın olarak yaşadıkları dezavantajın yanı sıra gebe kaldıkları zaman karşılaştıkları sorunlar boyut değiştirebilmektedir. Bunlar sadece sağlık sorunları olarak ele alınmamalı, toplumsal açıdan da sorunlar ortaya çıkabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.
Engelli kadınların gebelikleri boyunca daha sık doğum öncesi bakım almaları gerekebilir. Hemşireler bu kontrollerde, kadının engeli ile ilgili sorunları ve gebeliğe bağlı değişiklikleri, fetüsün sağlık durumunu, engelliliği nedeniyle kullandığı ilaçlarla ilgili bilgileri değerlendirmelidir. Bu derlemede engeli kadınlarda doğum öncesi bakımın önemi, doğum öncesi dönemde engelli kadınların gereksinimlerinin neler olduğu ve engelli kadınlarında sağlık hizmetlerinden yararlanması gerekliliği tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Engelli, Kadın, Prenatal Bakım

Destekleyen Kurum

YOK

Proje Numarası

YOK

Kaynakça

• Addabbo T., Sartı E., Sciulli D. (2014). Disabilitiy and life Satisfaction in İtaly.Working Paper Series. 14(1),02-11.
• Başgöl Ş., Oskay Ü., (2015). Fiziksel Engelliliğin Gebelik ve Annelik Üzerine Etkisi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi.23(1), 88-95.
• Boylu İ., Durmaz A. (2020). Sağlık Alanında Güncel Bakım ve Yaklaşımlar. Eraydın C. İksad Publications, Ankara.3-33.
• Bilge A., Genç R., Nişli İ.(2005). Toplumsal Bir Sorun Olan Engellilik ve Hemşirelik Yaklaşımı, Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 21(2):181-190.
• Castel E., Kroese SB. (2016). Midwives׳ Experiences Of Caring For Women With Learning Disabilities – A Qualitative Study. Midwifery. 36(2), 35–42.
• Carty E. Mc., Conine TA., Hall L.(1998). Comprehensıve Health Promotıon For The Pregnant Woman Who is Dısabled. Journal of Nurse-Midwifery. 35(3).
• Çiçek Y., Şen S., Bolsoy N., Akay EN., Ayvat Z., Aydın B., Sak Y., Karakaya A., Karateke E., Güneş E., Oğşarım M., Emre B. (2016).3. Uluslararası&7. Ulusal Ebelik Öğrencileri Kongresi. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/egehemsire/issue/49330/630111
• De Vries McClintock., H. F. Barg., F. K. Katz., S. P. Stineman., M. G. Krueger A. Colletti.,P. M. Bogner., H. R. (2016).Health care experiences and percepitons among people with and without disabilities. Disability and Health Journal.9(1):74-82.
• DÖB. (2018). Doğum Öncesi Bakım Yönetim Rehperi. Erişim Adresi: www.khgmsaglikhizmetleridb.sağlık.gov.tr.
• Freedman V., Stafford F., Schawrz N., Conrad F., Cornman J. (2012) Disability Participations and Subjective Wellbeing Among Older Couples. Social Science and Medicine. 74(4),588-596. Ghidini A., Healey A., Andreani M., Simonson M. R. (2008) Pregnancy and Women With Spinal Cord İnjuries.Acta Obstetricia Et Gynecologica Scandinavica. 87(10), 1006-1010.
• Gibson., B.E., & Mykitiuk R. (2012). Health Care Access and Support For Disabled Women İn Canada: Falling Short Pf Un Convention On The Rights Of Persons With Disabilities : A Qualitative Study. Women Health İssues. 22 (1): 111-118.
• Guastaferro K., Benka- Coker ML., Lutzker JR.(2016). Zihinsel ve Gelişimsel Engelli Annelerin Hikayesi: Zihinsel ve Gelişimsel Engelli Kişilere Kötü Muamele. Amerikan Fikri ve Gelişimsel Engelliler Derneği. Erişim Adresi:https ://dergipark.org.tr/tr/pub/eku/issue/28997/310222
• Hall J., HundleyV., Collins B., Ireland J. (2018). Dignity and Respect During Pregnancy and Childbirth: a Survey of the Experience of Disabled Women. BMC Pregnancy and Childbirth. 18(1), 328.
• Hoglund B., Lindgren P., Larsson M. (2012). Pregnancy and Birth Outcomes of Women With İntellectual Disability in Sweden: A National Register Study. Obstet Gynecology Journal. 91 (12): 1381–1387.
• Horner-Johnson W., Biel FM., Darney BG., Caughey AB. (2017). Time Trends in Births and Cesarean Deliveries Among Women With Disabilities. Disability and Health Journal. 10(3): 376–381.
• Höglund B., Lindgren P., Larsson M. (2013). Midwives' Knowledge of, Attitudes Towards And Experiences of Caring For Women With İntellectual Disability During Pregnancy And Childbirth: A Cross-Sectional Study in Sweden. Midwifery .29(8):950-5.
• Johson W., Biel F. (2019). Differences in Prenatal Care By Presence and Type of Maternal Disability. American Journal of Preventive Medicine . 56(3),376-382.
• Karataş K., Çifçi GE. (2010). Türkiye’de Engelli Kadın Olmak: Deneyimler ve Çözüm Önerileri. The Journal of International Social Research. 3(13), 148-152.
• Kapan B., Boyacıoğlu N.(2019). Engelli Gebelerin Karşılaştıkları Zorluklar ve Ebelik Yaklaşımı, Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi.8(2),64-71.
• Kaplan C. (2006).Special İssues İn Contraception: Caring For Women With Disabilities. Journal of Midwifery & Women’s Health.51(6):450-6.
• Keleş M., Taşpınar A., Altınkaya S. (2020). Özel Durumlara Sahip Ebeveynlerin Doğum Sonu Döneme Uyumları ve Ebelerin Sorumlulukları, KSÜ Tıp Fakültesi Dergisi.15(2):94-100.
• Jamal, A., Phillips E., Gentzke A. S., Homa D. M., Babb S. D., King B. A., Neff L. J.(2018). Current Cigarette Smoking Among Adults United States, 2016. Morbidity and Mortality Weekly Report . 67(2), 53.
• Jesse D. E., Dolbier C. L., Blanchard A.(2008). Barriers to Seeking Help and Treatment Suggestions for Prenatal Depressive Symptoms: Focus Groups With Rural Low-İncome Women. Issues in mental health nursing . 29(1), 3-19.
• Lipson J. G., Rogers J. G.(2000). Pregnancy, Birth, and Disability: Women’s Health Care Experiences. Health Care for Women International . 21: 11-26.
• Lim N., G Lee., J Park., J O Lee., J Oh. (2015). Pregnancy Prenatal Care and Delivery of Mothers with Disabilities in Korea. J Korean Med Sciences. 30:127-132.
• Malouf R, Redshaw M, Kurinczuk JJ, Gray R. (2014) Systematic Review Of Heath Care İnterventions To İmprove Outcomes For Women With Disability And Their Family During Pregnancy, Birth And Postnatal Period. BMC Pregnancy and Childbirth.10.1186/1471-2393-14-58.
• McCabe, J., & Holmes, D., (2013). Nursing, Sexual Health and Youth With Disabilities: A Critical Ethnography. J Adv Nurs. 30: 1-10.
• McConnell D., Mayes R., Llewellyn G. (2008). Women With İntellectual Disability at Risk of Adverse Pregnancy an Birth Outcomes. Journal of İntellectual Disability Research .33 (2): 177-83.
• Mitra M., Smith DL., Smeltzer CS., Long-Bellil ML., Moring SN., Iezzoni IL. (2017).Barriers To Providing Maternity Care To Women With Physical Disabilities: Perspectives From Health Care Practitioners. Disability and Health Journal.10(3): 445–450.
• Nosek M., A Hughes., B Swedlund., N Taylor., H Swank. (2003). Self-Esteem And Women With Disabilities. Social Science and Medicine. 56: 1737-1747.
• O'Hearn A. (2006). Deaf Women's Experiences and Satisfaction With Prenatal Care: A Comparative Study. Family Medicine 38(10):712-6.
• Okuyan., Y.Ç. ve ark. (2018). 5. Uluslararası & 9. Ulusal Ebelik Öğrenci Kongresi. Erişim Adresi: https://sbf.amasya.edu.tr/5-uluslararasi-9-ulusal-ebelik-ogrencileri-kongresi-duzenlendi.
• Orhan S., Özkan E. (2020). Engelli Kadın Olmak.Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 22,1,1-19.
• Özata M., Karip S. (2017). Engelli Bireylerin Sağlık Hizmetleri Kullanımında Yaşadıkları Sorunlar: Konya Örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi .20(4):409-427.
• Öztürk M. Türkiye’de Engelli Gerçeği. MÜSİAD Cep Kitapları 2011, 30 ISBN: 978-605-4383-07-8.
• Royal College of Nursing Pregnancy and disability:RCN guide for midwife and nurses. 2007. Erişim Adresi: https://www.rcn.org.uk/ _ _ data/assest/pdf_file/0010/78733/003113.pdf
• Satılmış İ. (2020).Engelli Kadınlarda Üreme Sağlığı,Kadın Sağlığı ve Hastalıkları,Kızılkaya Beji N (Ed.),(s:172),(Genişletilmiş 3.baskı),Nobel Tıp Kitapevi,Ankara.
• Smeltzer S., C. Sharts-Hopko., C., Ott B., B Zimmerman., V Duffin J. (2007).Perspectives of Women with Disabilities on Reaching Those Who are Hard to Reach. Journal of Neuroscience Nursing. 39(3), 163-171.
• Sönmez Y. (2007). Doğum Öncesi Bakım Hizmetleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Dergisi. 16,1(9).
• Signore C., Spong CY., Krotoski D., Shinowara NL., Blackwell SC.(2011). Pregnancy in Women With Physical Disabilities, Obstetrics and Gynecology .7(4):935-47.
• T. C. Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü.(2008). Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi Bedensel Engelli Bireyler Destek Eğitim Programı. Erişim Adresi: https://orgm.meb.gov.tr/bedenselengellibireylerdestekeitimiprogram.
• Timur S., Ege E., Bakış E. (2006). Engelli Kadınların Üreme Sağlığı Sorunları ve Etkileyen Faktörler. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 10(1): 51-58.
• TNSA. (2018). Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Erişim Adresi: www.hips.hacettepe.edu.tr.
• Walsh-Gallagher D., Sinclair M., McConkey R. (2012). The Ambiguity Of Disabled Women’s Experiences Of Pregnancy, Childbirth And Motherhood: A Phenomenological Understanding. Midwifery. 28(2), 156–162.
• Yanıkkerem E., Esmeray N. (2017). İşitme ve Konuşma Engelli Kadınların Yaşadıkları Güçlükler.İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi .6 (2): 38-46.