Markov Zinciri Modeli Kullanılarak Kahramanmaraş İli için Gelecekteki Hidrolojik Kuraklık Olasılıklarının Belirlenmesi

Yıl 2016, Cilt: 16 Sayı: 1, 0 - 0, 02.06.2016

Hurem Dutal , Mahmut Reis

https://doi.org/10.17475/kujff.54900

Öz

ÖZET

Kuraklık, çok sinsi ilerleyen ve etkileri bakımından diğer afetlerle karşılaştırıldığında daha ciddi zararlara neden olan doğal bir olgudur. Bu nedenle kuraklığın sürekli olarak takip edilmesi gerekmektedir. Türkiye’ nin de taraf olduğu uluslararası sözleşmelerde kuraklığın sürekli olarak izlenilmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Bu çalışmada, Markov Zinciri Modeli kullanılarak Kahramanmaraş ili için geleceğe yönelik hidrolojik kuraklık olasılıkları belirlenmiştir. Kuraklık indeksi olarak hem hesaplanmasındaki kolaylık hem de kuraklık olgusunu etkileyen en önemli parametreler olan sıcaklık ve yağışı göz önünde bulundurmasından dolayı “De Martonne” yöntemi seçilmiştir. Kahramanmaraş Meteoroloji İstasyonu’ na ait 1970-2013 yıllarını kapsayan 44 yıllık yağış ve sıcaklık verileri kullanılarak her bir yıla ait kuraklık indeks değeri belirlenmiştir. Ardından, kuraklık analizi sonucu elde edilen verilere Markov Zincirleri Yaklaşımı uygulanmıştır. Modelin tahmin kabiliyetinin ortaya konulması amacıyla 2014 yılına ait kuraklık indeksi sınıfı ile 2014 yılı için tahmin edilen her bir kuraklık indeks sınıfının gerçekleşme olasılığı karşılaştırılmıştır. De Martonne kuraklık indeksine göre, Kahramanmaraş’ ın 2014 yılı için kuraklık indeks değeri 21’ dir ve bu değer De Martonne indeksinde “kabul edilebilir sulaklık” sınıfına girmektedir. Modelin 2014 yılı için tahmin ettiği her bir kuraklık sınıfının gerçekleşme olasılıkları ise %14 “kabul edilebilir kuraklık”, %79 “kabul edilebilir sulaklık” ve %7 “şiddetli sulaklık” şeklindedir. Model 2015, 2016, 2017, 2018, 2019 ve 2020 yılları için çalıştırıldığında gerçekleşme olasılığı en yüksek olan sınıf, altı yıl için de %79 gerçekleşme olasılığı ile “kabul edilebilir sulaklık” sınıfı olmuştur.