BEDİÜZZAMAN SAİD NURSİ VE FIKIH GELENEĞİ

Yıl 2018, Sayı: 6, 97 - 120, 03.12.2018

Ali Bakkal

Öz

Bu
makalede son asrın önde gelen âlimlerinden Bediüzzaman Said Nursi’nin İslam
fıkıh geleneği açısından bazı konularla ilgili görüşleri incelenecektir. Said
Nursi, ictihad kapısının kapalı olmadığını belirtmekle birlikte oraya girmek
için bazı maniler bulunduğunu açıklamış; aynı konuda birden fazla görüşün ortaya
çıkması karşısında bütün görüşlerin doğru olacağını savunan Musavvibe
mezhebinin görüşünü benimsemiş; İslam’ın gelmesiyle birlikte farklı şeriatlara
son verildiğini, ancak İslam şeriatı içinde farklı görüş ve mezheplerin
olmasının son derece normal ve hatta gerekli olduğunu beyan etmiş; sosyal
yapının farklılaşmadan kurtulup tek bir yapı haline geldiği zaman birden fazla
mezhebe ihtiyaç duyulmayacağını, fakat sosyal yapının tek bir yapı haline
gelmesinin oldukça çok zor olduğunu da ifade etmiştir.

Anahtar Kelimeler

Nursi, ictihad, ictihad kapısı, mezhep, illet, hikmet

Kaynakça

• Âmidî, Seyfüddîn Ali b. Ebî Ali. el-İḥkâm fî Uṣûli’l-Aḥkâm. 2 cilt. (Kâhire: 1968). Apaydın, H. Yunus. “İctihad”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 21: 432-445. İstanbul: TDV Yayınları, 2000. Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmail (ö.256/870). Ṣaḥîḥu’l-Buḫârî (el-Câmiʻu’s-saḥîḥ). 5 cilt. (İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981). Ceylan, Hasan Hüseyin. Cumhuriyet Dönemi Din-Devlet İlişkileri. 3 cilt. Risale Yayınları, 1989. Dârimî, Ebû Muhammed Abdullah b. Abdurrahman. es-Sünen. 2 cilt. (İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981). Dönmez, İbrahim Kâfi. “Maslahat”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 23: 81. İstanbul: TDV Yayınları, 2001. Eşref Edip. Kara Kitap. (İstanbul: Beyan Yayınları, 2013). İbn Mâce, Muhammed b. Yusuf el-Kazvînî. es-Sünen. thk. M. Fuad Abdülbâkī. 2 cilt. (İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981). İbnü’l-Hümâm, Ke¬mâlüddîn Muhammed. et-Taḥrîr fî’l-Uṣûl. (Beyrut: 1983). Karaman, Hayreddin. İslâm Hukukunda İctihad. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 1975. Karaman, Hayreddin. İslâm Hukuk Tarihi. İstanbul: İz Yayıncılık, 2015. Müslim, Ebü’l-Huseyn Muhammed b. Haccâc. el-Camiʻu’s-Ṣaḥîḥ. tah. M. Fuad Abdulbakî 8 cilt. (İstanbul: Çağırı Yayınları, 1981). Nursî, Bediüzzaman Said. Emirdağ Lâhikası. İstanbul: Sözler Neşriyat, Haziran 2011). Nursî, Bediüzzaman Said. Eski Said Dönemi Eserleri (Münazarât). İstanbul: Yeni Asya Neşriyat, 2012. Nursî, Bediüzzaman Said. İşârâtü’l-İ’câz. İstanbul: Sözler Neşriyat, Haziran 2009). Nursî, Bediüzzaman Said. Mesnevî-i Nûriye, İstanbul: Sözler Neşriyat, Haziran 2009. Nursî, Bediüzzaman Said. Sözler, İstanbul: Sözler Neşriyat, Ocak 2012. Nursî, Bediüzzaman Said. Tarihçe-i Hayatı. İstanbul: Sözler Neşriyat, Haziran 2011. Suyutî, Celâlüddîn Abdurrahman. Kitâbü’r-Redd ʻalâ men Aḫlede ilâ’l-arẑ. (Beyrut, 1983). Şevkânî, Muhammed b. Ali. İrşâdü'l-Füḥûl. (Beyrut: ts). Tirmizî, Ebû İsâ Muhammed b. İsâ (ö.279/892), es-Sünen, 5 cilt. (İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981). Zekiyüddin Şaʻban. İslâm Hukuk İlminin Esasları. Trc. İ. Kâfi Dönmez. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1990.