Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR GELİR EŞİTSİZLİĞİNİ ARTIRIR MI? TÜRKİYE EKONOMİSİNDEN AMPİRİK BİR KANIT

Yıl 2017, Cilt: 8 Sayı: 15, 101 - 128, 08.07.2017

Serap Barış , Nagehan Karanfil

Öz

Dünyada
gerek gelişmiş gerekse gelişmekte olan ülkelerde gelir eşitsizliğindeki artış
dikkat çekicidir. Artan gelir eşitsizliğinin nedenlerini sorgulamak son dönemde
iktisat literatürünün üzerinde durduğu en önemli konulardan birisidir. Gelir
eşitsizliğini etkilediği düşünülen değişkenlerden birisi de doğrudan yabancı
yatırımlardır. Bu bağlamda çalışmanın amacı Türkiye’de gelir eşitsizliği ile
doğrudan yabancı yatırımlar arasındaki ilişkiyi analiz etmektir. Değişkenler
arasındaki ilişkinin belirlenmesinde eşbütünleşme ve VAR analiz yöntemlerinden
yararlanılmıştır. Çalışmanın en önemli bulgusu doğrudan yabancı yatırımların
gelir eşitsizliği üzerinde uzun dönemde herhangi bir etkisi olmadığı ancak kısa
dönemde negatif ve oldukça düşük düzeyde (önemsenmeyecek derecede) etkisinin
olduğu şeklindedir.

Anahtar Kelimeler

Doğrudan yabancı yatırımlar gelir eşitsizliği Türkiye

Kaynakça

  • Akçoraoğlu, A. (2015). Gelir dağılımı ve iktisadi büyüme: Post-Keynesyen modeller ve politika analizi. Ekonomik Yaklaşım, 26(96), 91-126.
  • Asterıou, D., & Hall, S. G. (2007). Apllied econometrics. Palgrave Macmillan: New York.
  • Basu, P., & Guarıglia, A. (2007). Foreign direct investment, inequality, and growth. Journal of Macroeconomics, 29 (4), 824–39.
  • Bhandari, B. (2007). Effect of inward foreign direct investment on income inequality in transition countries. Journal of Economic Integration, 22(4), 888-928.
  • Blomstrom, M. (1992). Foreign investment and productive efficiency: The Case of Mexico. The Journal of Industrial Economics. 35(1), 97-110.
  • Bozdağlıoğlu, Y., & Evlimoğlu, U. (2014). Türkiye’de doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının tarihsel süreçte gösterdiği gelişim: Hukuksal ve ekonomik yansımaları. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 32-52.
  • Chintrakarn, P., Herzer, D., & Nunnenkamp, P. (2010), FDI and income inequality: Evidence from a Panel of US States. Kiel Working Papers, Kiel Institute for the World Economy, No. 1579, January, 2010, 1-30.
  • Doğan, E. M., Shahinpour, A., & Aghapour, K. (2013). İran’da gelir dağılımı üzerine doğrudan yabancı yatırımın etkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(3), 377-388.
  • Dumlu, U., & Aydın, Ö. (2008). Ekonometrik modellerle Türkiye için 2006 yılı GINI katsayısı tahmini. Ege Akademik Bakış, 8(1), 373-393.
  • Enders, W. (2010). Applied Econometric Time Series, Third Edition, New York.
  • Engle, R., & Granger, C.W.J. (1987). Cointegration and error correction: Representation, estimation and testing. Econometrica, 55, 251-277.
  • Erçakar, M. E., & Karagöl, E.T. (2011). Türkiye’de doğrudan yabancı yatırımlar. SETA Analiz Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı, 33, Ocak.
  • Erdilek, A. (2003). A Comparative analysis of inward and outward FDI in Turkey. Transnational Corporations, 12(3), 78-105.
  • Gökalp, M F., Baldemir, E. & Akgün, G. (2011). Türkiye ekonomisinde dışa açılma ve gelir eşitsizlikleri ilişkisi. Yönetim Ve Ekonomi, 18 (1), 87–104.
  • Granger, C. W. J. (1969). Investigating causal relations by econometric models and cross-spectral methods. Econometrica, 37(3), 424-438.
  • Granger, C. W. J. & Newbold, P. (1974). Spurious regressions in econometrics, Journal of Econometrics, 2(2), 111-120.
  • Halmos, K. (2011). The effect of FDI, exports and GDP on income inequality in 15 Eastern European Countries. Acta Polytechnica Hungarica, 8(1), 1223-136.
  • Hazman, G. G. (2011). Türkiye’de gelir dağılımında adalet ve sosyal güvenlik arasındaki nedensellik ilişkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1), 205-216.
  • Herzer, D., Huhne, P. & Nunnenkamp, P. (2012). FDI and income inequality-evidence from Latin American Economies. Kiel Working Papers, Kiel Institute for the World Economy, No.1791,1-36, August.
  • Heyman, F., Sjoholm, F. & Tingvall, P. G. (2007). Is there really a foreign ownership wage premium? Evidence from matched employer-employee data. Journal of International Economics, 73, 355-376.
  • Hunya, G., & Geishecker, I. (2005). Employment effects of foreign direct investment in Central and Eastern Europe. VIIES, Researcli Report, Vienna.
  • IM, H., & Mclaren, J. (2015). Does foreign direct investment raise income inequality in developing countries? A new instrumental variables approach. Mimeo. University of Virginia, 10th March, 1-58.
  • Johansen, S. (1988). Statistical analysis of cointegrating vectors. Journal of Economic Dynamics and Control, 12, 231–254.
  • Johansen, S., & Juselıus, K. (1990). Maximum likelihood estimation and inference on cointegration with application to the demand for Money. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52, 169-210.
  • Jordaan, J. A. (2012). Foreign direct investment and technology transfers to local suppliers: Identifying the effects of type of ownership and the technology gap. European Regional Science Association, In ERSA conference papers (No. ersa12p1166).
  • Kanberoğlu, Z., & Arvas, M. A. (2014). Finansal kalkınma ve gelir eşitsizliği: Türkiye örneği, 1980-2012. Sosyoekonomi, 21(21), 105-122.
  • Karabıyık, C., & Dilber, İ. (2016), Gelir eşitsizliği ve doğrudan yabancı sermaye yatırımları ilişkisi: Panel Veri Analiz. Journal of Yasar University, 11(44), 316-325.
  • Kargı, N., & Terzi, H. (1997). Causal relations among the ISE, inflation, interest rates and real activity in Turkey: A VAR Analysis. İMKB, 1(4), 27-39.
  • Karluk, R. (2009), Cumhuriyet’in ilanından günümüze Türkiye ekonomisi’nde yapısal dönüşüm (12. Baskı), İstanbul: Beta Basım Yayım.
  • Keeley, B. (2015). Income inequality: The gap between rich and poor, OECD insights. OECD Publishing, Paris. 17 Ağustos 2016 tarihinde http://dx.doi.org/10.1787/9789264246010-en adresinden erişildi.
  • Kuznets, S. (1955). Economic growth and income inequality. American Economic Review, 45, 1-28.
  • Mclaren, J., & Yoo, M. (2016). FDI and inequality in Vietnam: An Approach with Census Data. July 14, 1-39. 19 Ağustos 2016 tarihinde http://www2.hawaii.edu/~baybars/McLaren%20and%20Yoo.pdf adresinden erişildi.
  • Mihaylova, S. (2015). Foreign direct investment and income inequality in Central and Eastern Europe. Theoretical and Applied Economics, 22, 2(603), Summer, 23-42.
  • Mushtaq, M., Ahmad, K., Ahmed, S., & Nadeem, M. (2014). Impact of FDI on income distribution in selected SAARC countries, Journal of Applied Envirionmental and Biological Sciences, 4(7S): 1-10.
  • OECD (2008). Growing unequal? Income distribution and poverty in OECD Countries. 7 Ağustos 2016 tarihinde http://www.keepeek.com/Digital-Asset-Management/oecd/social-issues-migration-health/growing-unequal_9789264044197-en#.V-RcHIiLTIU adresinden erişildi.
  • Ongan, T.H. (2004). Gelir eşitsizliği doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve Ters U Eğrisi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 54(1), 153-165.
  • Phillips, P. (1986). Understanding spurious regressions in econometrics. Journal of Econometrics. 33(3), 311-340.
  • Phillips, P. & Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time series regression. Biometrika, 75(2), 335-346.
  • Rivera, C. G. J., & Castro, G. A. (2013). Foreign direct investment in Mexico determinants and its effect on income inequality. Contaduria y Administracion, 58(4), 201-222.
  • Sayek, S. (2009). Foreign direct investment and inflation. Southern Economic Journal, Vol. 76, No. 2 (Oct., 2009), 419-443.
  • Sevüktekin, M., & Nargeleçekenler, M. (2010). Ekonometrik zaman serileri analizi. (Üçüncü Baskı), Ankara: Nobel Yayınları.
  • Shahbaz, M., & Aamir, N. (2008). Direct foreign investment and income distribution: A Case Study for Pakistan. International Research Journal of Finance and Economics. 21, 7-18.
  • Shaikh, F. M. (2010). Causality relationship between foreign direct investment, trade and economic growth In Pakistan. In International Business Research, Harvard Business School, Vol. 1, 11-18.
  • Sims, C.A. (1980). Macroeconomics and reality. Econometrica, 48, 1-48.
  • Suanes, M. (2016). Foreign direct investment and income inequality in Latin America: A sectoral analysis. Cepal Review, 118, April, 45-61.
  • Tsai, P.L. (1995). Foreign direct investment and income inequality: Further evidence. World Develeopment, 23(3), 469-483.
  • TÜİK (2016), Gelir, yaşam, tüketim ve yoksulluk istatistikleri, 11 Aralık 2016 tarihinde http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=kategorist adresinden erişildi.
  • Türkiye Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı (2015). Uluslararası doğrudan yatırımlar 2014 yılı raporu. Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü, Eylül 2015.
  • Türkiye Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı (2016). Uluslararası doğrudan yatırımlar 2015 yılı raporu. Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü, Eylül 2016.
  • Ucal, M., Bilgin, M. H. & Haug, A. A. (2014). Income inequality and FDI: Evidence with Turkish aata. Munich Personal RePEc Archive, No. 61104, posted 5 January 2015, 1-28.
  • UNCTAD (2016), World investment report 2016: Annex table. 8 Ekim 2016 tarihinde ,http://unctad.org/en/Pages/DIAE/World%20Investment%20Report/Annex-Tables.aspx adresinden erişildi.
  • Velde, D. W., & Morrıssey, O. (2002). Foreign direct investment, skills and wage inequality in East Asia. DESG Conference in Nottingham, April. 11 Ekim 2016 tarihinde http://www.waipa.org/wp-content/uploads/2016/07/ODI_Foreign-Direct-Investment-Skills-and-Wage-Inequality-in-East-Asia.pdf adresinden erişildi.
  • Yavan, N. & Kara, H. (2003). Türkiye’de doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve bölgesel dağılışı. Coğrafi Bilimler Dergisi, 1(1), 19-42.
  • Zhang, K.H. (2005). How does FDI affect a host country`s export performance? The case of China, Paper presented in International Conference of WTO, China and Asian Economies, III. In Xi`an, China, June 25-26.

Yıl 2017, Cilt: 8 Sayı: 15, 101 - 128, 08.07.2017

Serap Barış , Nagehan Karanfil

Öz

Kaynakça

  • Akçoraoğlu, A. (2015). Gelir dağılımı ve iktisadi büyüme: Post-Keynesyen modeller ve politika analizi. Ekonomik Yaklaşım, 26(96), 91-126.
  • Asterıou, D., & Hall, S. G. (2007). Apllied econometrics. Palgrave Macmillan: New York.
  • Basu, P., & Guarıglia, A. (2007). Foreign direct investment, inequality, and growth. Journal of Macroeconomics, 29 (4), 824–39.
  • Bhandari, B. (2007). Effect of inward foreign direct investment on income inequality in transition countries. Journal of Economic Integration, 22(4), 888-928.
  • Blomstrom, M. (1992). Foreign investment and productive efficiency: The Case of Mexico. The Journal of Industrial Economics. 35(1), 97-110.
  • Bozdağlıoğlu, Y., & Evlimoğlu, U. (2014). Türkiye’de doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının tarihsel süreçte gösterdiği gelişim: Hukuksal ve ekonomik yansımaları. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 32-52.
  • Chintrakarn, P., Herzer, D., & Nunnenkamp, P. (2010), FDI and income inequality: Evidence from a Panel of US States. Kiel Working Papers, Kiel Institute for the World Economy, No. 1579, January, 2010, 1-30.
  • Doğan, E. M., Shahinpour, A., & Aghapour, K. (2013). İran’da gelir dağılımı üzerine doğrudan yabancı yatırımın etkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(3), 377-388.
  • Dumlu, U., & Aydın, Ö. (2008). Ekonometrik modellerle Türkiye için 2006 yılı GINI katsayısı tahmini. Ege Akademik Bakış, 8(1), 373-393.
  • Enders, W. (2010). Applied Econometric Time Series, Third Edition, New York.
  • Engle, R., & Granger, C.W.J. (1987). Cointegration and error correction: Representation, estimation and testing. Econometrica, 55, 251-277.
  • Erçakar, M. E., & Karagöl, E.T. (2011). Türkiye’de doğrudan yabancı yatırımlar. SETA Analiz Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı, 33, Ocak.
  • Erdilek, A. (2003). A Comparative analysis of inward and outward FDI in Turkey. Transnational Corporations, 12(3), 78-105.
  • Gökalp, M F., Baldemir, E. & Akgün, G. (2011). Türkiye ekonomisinde dışa açılma ve gelir eşitsizlikleri ilişkisi. Yönetim Ve Ekonomi, 18 (1), 87–104.
  • Granger, C. W. J. (1969). Investigating causal relations by econometric models and cross-spectral methods. Econometrica, 37(3), 424-438.
  • Granger, C. W. J. & Newbold, P. (1974). Spurious regressions in econometrics, Journal of Econometrics, 2(2), 111-120.
  • Halmos, K. (2011). The effect of FDI, exports and GDP on income inequality in 15 Eastern European Countries. Acta Polytechnica Hungarica, 8(1), 1223-136.
  • Hazman, G. G. (2011). Türkiye’de gelir dağılımında adalet ve sosyal güvenlik arasındaki nedensellik ilişkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1), 205-216.
  • Herzer, D., Huhne, P. & Nunnenkamp, P. (2012). FDI and income inequality-evidence from Latin American Economies. Kiel Working Papers, Kiel Institute for the World Economy, No.1791,1-36, August.
  • Heyman, F., Sjoholm, F. & Tingvall, P. G. (2007). Is there really a foreign ownership wage premium? Evidence from matched employer-employee data. Journal of International Economics, 73, 355-376.
  • Hunya, G., & Geishecker, I. (2005). Employment effects of foreign direct investment in Central and Eastern Europe. VIIES, Researcli Report, Vienna.
  • IM, H., & Mclaren, J. (2015). Does foreign direct investment raise income inequality in developing countries? A new instrumental variables approach. Mimeo. University of Virginia, 10th March, 1-58.
  • Johansen, S. (1988). Statistical analysis of cointegrating vectors. Journal of Economic Dynamics and Control, 12, 231–254.
  • Johansen, S., & Juselıus, K. (1990). Maximum likelihood estimation and inference on cointegration with application to the demand for Money. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52, 169-210.
  • Jordaan, J. A. (2012). Foreign direct investment and technology transfers to local suppliers: Identifying the effects of type of ownership and the technology gap. European Regional Science Association, In ERSA conference papers (No. ersa12p1166).
  • Kanberoğlu, Z., & Arvas, M. A. (2014). Finansal kalkınma ve gelir eşitsizliği: Türkiye örneği, 1980-2012. Sosyoekonomi, 21(21), 105-122.
  • Karabıyık, C., & Dilber, İ. (2016), Gelir eşitsizliği ve doğrudan yabancı sermaye yatırımları ilişkisi: Panel Veri Analiz. Journal of Yasar University, 11(44), 316-325.
  • Kargı, N., & Terzi, H. (1997). Causal relations among the ISE, inflation, interest rates and real activity in Turkey: A VAR Analysis. İMKB, 1(4), 27-39.
  • Karluk, R. (2009), Cumhuriyet’in ilanından günümüze Türkiye ekonomisi’nde yapısal dönüşüm (12. Baskı), İstanbul: Beta Basım Yayım.
  • Keeley, B. (2015). Income inequality: The gap between rich and poor, OECD insights. OECD Publishing, Paris. 17 Ağustos 2016 tarihinde http://dx.doi.org/10.1787/9789264246010-en adresinden erişildi.
  • Kuznets, S. (1955). Economic growth and income inequality. American Economic Review, 45, 1-28.
  • Mclaren, J., & Yoo, M. (2016). FDI and inequality in Vietnam: An Approach with Census Data. July 14, 1-39. 19 Ağustos 2016 tarihinde http://www2.hawaii.edu/~baybars/McLaren%20and%20Yoo.pdf adresinden erişildi.
  • Mihaylova, S. (2015). Foreign direct investment and income inequality in Central and Eastern Europe. Theoretical and Applied Economics, 22, 2(603), Summer, 23-42.
  • Mushtaq, M., Ahmad, K., Ahmed, S., & Nadeem, M. (2014). Impact of FDI on income distribution in selected SAARC countries, Journal of Applied Envirionmental and Biological Sciences, 4(7S): 1-10.
  • OECD (2008). Growing unequal? Income distribution and poverty in OECD Countries. 7 Ağustos 2016 tarihinde http://www.keepeek.com/Digital-Asset-Management/oecd/social-issues-migration-health/growing-unequal_9789264044197-en#.V-RcHIiLTIU adresinden erişildi.
  • Ongan, T.H. (2004). Gelir eşitsizliği doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve Ters U Eğrisi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 54(1), 153-165.
  • Phillips, P. (1986). Understanding spurious regressions in econometrics. Journal of Econometrics. 33(3), 311-340.
  • Phillips, P. & Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time series regression. Biometrika, 75(2), 335-346.
  • Rivera, C. G. J., & Castro, G. A. (2013). Foreign direct investment in Mexico determinants and its effect on income inequality. Contaduria y Administracion, 58(4), 201-222.
  • Sayek, S. (2009). Foreign direct investment and inflation. Southern Economic Journal, Vol. 76, No. 2 (Oct., 2009), 419-443.
  • Sevüktekin, M., & Nargeleçekenler, M. (2010). Ekonometrik zaman serileri analizi. (Üçüncü Baskı), Ankara: Nobel Yayınları.
  • Shahbaz, M., & Aamir, N. (2008). Direct foreign investment and income distribution: A Case Study for Pakistan. International Research Journal of Finance and Economics. 21, 7-18.
  • Shaikh, F. M. (2010). Causality relationship between foreign direct investment, trade and economic growth In Pakistan. In International Business Research, Harvard Business School, Vol. 1, 11-18.
  • Sims, C.A. (1980). Macroeconomics and reality. Econometrica, 48, 1-48.
  • Suanes, M. (2016). Foreign direct investment and income inequality in Latin America: A sectoral analysis. Cepal Review, 118, April, 45-61.
  • Tsai, P.L. (1995). Foreign direct investment and income inequality: Further evidence. World Develeopment, 23(3), 469-483.
  • TÜİK (2016), Gelir, yaşam, tüketim ve yoksulluk istatistikleri, 11 Aralık 2016 tarihinde http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=kategorist adresinden erişildi.
  • Türkiye Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı (2015). Uluslararası doğrudan yatırımlar 2014 yılı raporu. Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü, Eylül 2015.
  • Türkiye Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı (2016). Uluslararası doğrudan yatırımlar 2015 yılı raporu. Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü, Eylül 2016.
  • Ucal, M., Bilgin, M. H. & Haug, A. A. (2014). Income inequality and FDI: Evidence with Turkish aata. Munich Personal RePEc Archive, No. 61104, posted 5 January 2015, 1-28.
  • UNCTAD (2016), World investment report 2016: Annex table. 8 Ekim 2016 tarihinde ,http://unctad.org/en/Pages/DIAE/World%20Investment%20Report/Annex-Tables.aspx adresinden erişildi.
  • Velde, D. W., & Morrıssey, O. (2002). Foreign direct investment, skills and wage inequality in East Asia. DESG Conference in Nottingham, April. 11 Ekim 2016 tarihinde http://www.waipa.org/wp-content/uploads/2016/07/ODI_Foreign-Direct-Investment-Skills-and-Wage-Inequality-in-East-Asia.pdf adresinden erişildi.
  • Yavan, N. & Kara, H. (2003). Türkiye’de doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve bölgesel dağılışı. Coğrafi Bilimler Dergisi, 1(1), 19-42.
  • Zhang, K.H. (2005). How does FDI affect a host country`s export performance? The case of China, Paper presented in International Conference of WTO, China and Asian Economies, III. In Xi`an, China, June 25-26.
Toplam 54 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Serap Barış

Nagehan Karanfil

Yayımlanma Tarihi 8 Temmuz 2017
Yayımlandığı Sayı Yıl 2017 Cilt: 8 Sayı: 15

Kaynak Göster

APA Barış, S., & Karanfil, N. (2017). DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR GELİR EŞİTSİZLİĞİNİ ARTIRIR MI? TÜRKİYE EKONOMİSİNDEN AMPİRİK BİR KANIT. Kafkas Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(15), 101-128.
 Kapak Resmi İndir

KAÜİİBFD, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergi Yayıncılığı'nın kurumsal dergisidir.

KAÜİİBFD 2022 yılından itibaren Web of Science'a dahil edilerek, Clarivate ürünü olan Emerging Sources Citation Index (ESCI) uluslararası alan endeksinde taranmaya başlamıştır. 

2025 Haziran ve Aralık sayısı İşletme alanı kotası dolmuştur. Bir sonraki duyuruya kadar İşletme alanındaki gönderiler değerlendirmeye alınmayacaktır. Dergimizin kapsamındaki diğer alanların makale kabul ve değerlendirmeleri devam etmektedir.