PLANTING ROOTS IN NOWHERE: THE CONCEPT OF HOME IN FEMINIST UTOPIAS

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 28, 1051 - 1072, 29.12.2023

Arzu Maltaş Erol

https://doi.org/10.36543/kauiibfd.2023.042

Öz

This study aims to examine utopia, feminist utopia, and the concept of home, focusing on the alternative societal structures that reflect people's ideals. The study delves into how utopias and feminist utopias shape people's imagination and social aspirations, drawing them towards imagined perfect societies that diverge from their current realities. It also investigates how these utopias facilitate social change and transformation, while examining the role of the concept of home in these processes. Within the scope of this investigation, the historical development of utopias, which serves as a means of social critique, is thoroughly analyzed to understand how this concept has evolved and changed over time. Additionally, the emergence and dissemination of feminist utopias, which aim to alter women's positions and statuses in society, are explored. To comprehend the complex relationship between feminist utopias and the concept of home, Charlotte Perkins Gilman's renowned work, "Herland," is examined as a crucial reference. The conclusion summarizes the findings and emphasizes the relationship between the concept of home and feminist utopias.

Anahtar Kelimeler

Home, utopia, feminist utopia, Herland

YOK-YERDE KÖK SALMAK: FEMİNİST ÜTOPYALARDA EV KURGUSU

Öz

Bu çalışma, ütopya, feminist ütopya ve ev kavramlarını ele alarak, insanların idealize ettiği alternatif toplum yapılarını yansıtan düzenleri incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmada, ütopyalar ve feminist ütopyaların insanların düş gücünü ve toplumsal arayışlarını nasıl şekillendirdiği, mevcut gerçekliklerinden uzaklaştırarak hayal ettikleri mükemmel toplumlara nasıl çektiği, toplumsal değişim ve dönüşümü nasıl sağladığı üzerine odaklanılmıştır. Ayrıca, bu süreçlerde ev kavramının oynadığı rol incelenmiştir. İnceleme kapsamında, toplumsal eleştirinin bir aracı olarak ortaya çıkan ütopyaların tarihsel gelişimi ele alınarak, bu kavramın zaman içinde nasıl evrildiği ve değiştiği detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Bu değişim süreci içinde, kadınların toplumdaki yerlerini ve statülerini değiştirmeyi hedefleyen feminist ütopyaların nasıl ortaya çıktığı ve yayıldığı araştırılmıştır. Bu çerçevede, feminist ütopyalarla ev kavramı arasındaki karmaşık ilişkiyi anlamak için ünlü yazar Charlotte Perkins Gilman'ın "Kadınlar Ülkesi (Herland)" adlı eseri incelenmiştir. Çalışmanın sonuç kısmında, elde edilen bulgular özetlenmiş ve özellikle ev kavramının feminist ütopyalarla olan ilişkisi vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ev, yok yer, feminist ütopya, Kadınlar Ülkesi

Kaynakça

• Ağaoğulları, M. A., & Köker, L. (2008). Tanrı devletinden kral devlete. 5. Baskı Ankara: İmge Kitabevi.
• Alderman, N. (2017). Utopian thinking: how to build a truly feminist society. 24 Mayıs 2023 tarihinde https://www.theguardian.com/commentisfree/2017/feb/06/utopian-thinking-build-truly-feminist-society adresinden erişildi.
• Bachelard, G. (1996). Mekanın poetikası. (A. Derman, Çev.). İstanbul: Kesit Yayıncılık.
• Bardzell, S. (2018). Utopias of participation: Feminism, design, and the futures. ACM Transactions on Computer-Human Interaction, 25 (1), 1-24.
• Barlas, M. (2019). Çağdaş sanatta nesne-mekan olarak ev imgesi. Sanat ve Tasarım Dergisi, 24, 95-109.
• Bedore, P. (2021a). Understanding utopia in the postmodern literature. 20 Mayıs 2023 tarihinde https://www.wondriumdaily.com/understanding-utopia-in-the-postmodern-literature/ adresinden erişildi.
• Bedore, P. (2021b). Utopia and feminism: The case of Charlotte Perkins Gilman. 20 Mayıs 2023 tarihinde https://www.wondriumdaily.com/utopia-and-feminism-the-case-of-charlotte-perkins-gilman/ adresinden erişildi.
• Bezel, N. (1993). Ütopyalarda ve karşı ütopyalarda aklın ve insanın durumu. (S. Özpalabıyıklar, Çev.). Varlık Dergisi, 1026, 17-23.
• Blunt, A., & Dowling, R. (2006). Home. London: Routledge.
• Bora, A., & Temizarabacı, Y. (2012). Feminist ütopyalar ve politika. E, Özdemir, S. Bayraktar (Ed.). Amargi Feminizm Tartışmaları içinde (ss. 501-535). İstanbul: Amargi Yayınları.
• Bora, A. (2009). Rüyası ömrümüzün çünkü eşyaya siner. A. Alkan (Der.). Cins cins mekan içinde (ss. 63-75). İstanbul: Varlık Yayınları.
• Bowlby, S., Gregory, S., & McKie, L. (1997). Doing home: Patriarchy, caring, and space. Women’s Studies International Forum, 20(3), 343-350.
• Budds, D. (2019). The utopian ‘Feminist Apartment Hotels’ of Charlotte Perkins Gilman. 10 Haziran 2023 tarihinde https://archive.curbed.com/2019/7/24/20697836/charlotte-perkins-gilman-feminist-theorist-utopian-architecture adresinden erişildi.
• Claeys, G. (2012). The Cambridge companion to utopian literature. New York: Cambridge University Press.
• Darke, J. (1994). Women and the meaning of home. R, Gilroy, R. Woods (Eds.). Housing Women içinde (ss. 11-30). London: Routledge.
• Donovan, J. (2005). Feminist teori: Amerikan feminizminin entellektüel geleneği. (A. Bora, M. A. Gevrek & F. Sayılan, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Douglas, M. (1991). The idea of a home: A kind of space. Social Research, 58(1), 287-307.
• Dovey, K. (1985). Home and homelessness. I, Altman, C. M. Werner (Eds.). Home Environments içinde (33-64). London: Plenum Press.
• Drapeaud, L. (2018). Founding the feminist utopia. 24 Mayıs 2023 tarihinde https://www.thesitemagazine.com/read/founding-the-feminist-utopia adresinden erişildi.
• Easthope, H. (2004). A place called home. Housing, Theory and Society, 21(3), 128-138.
• Eisenstein, H. (1984). Contemporary feminist thought. London: Unwin Paperbacks.
• Ersoy, Y. (2007). Bir feminist ütopya modeli olarak Charlotte Perkins Gilman’ın Kadınlar Ülkesi. Kültür ve Siyasette Feminist Yaklaşımlar, 3, 94-103.
• Finch, J. & Hayes, L. (1994). Inheritance, death and the concept of the home, Sociology, 28(2), 417-433.
• Giuliani, M. (1991). Towards an analysis of mental representations of attachment to the home. The Journal of Architectural and Planning Research, 8(2), 133-146.
• Gurney, C. (1990). The meaning of home in the decade of owner-occupation: Towards an experiential perspective. Working Paper 88.
• Gurney, C. (1997). Half of me was satisfied: Making sense of home through episodic ethnographies. Women’s Studies International Forum, 20 (3), 373-386.
• Gürbilek, N. (2014). Ev Ödevi Denemeler. 5. Baskı. İstanbul: Metis Yayınları.
• Halsaa, B. (1988). A feminist utopia. Scandinavian Political Studies Bind 11 (New Series) 4, 18 Mayıs 2023 tarihinde https://tidsskrift.dk/scandinavian_political_studies/article/download/32618/30685?inline=1 adresinden erişildi.
• Havemann, R. (2005). Yarın, yol ayrımındaki sanayi toplumu eleştiri ve gerçek ütopya. (F. Özçelik Çev.). İstanbul: Kaynak Yayınları.
• Hollander, J. (1991). It all depends. Social Research, 58(1), 31-49.
• Jackson, M. (1995). At home in the world. Sydney: Harper Perennial.
• Jones, G. (2000). Experimenting with households and ınventing “home”. International Social Science Journal, 52(2), 183-194.
• Kasai, K. I. (2018). Writing a better ending: How feminist utopian literature subverts patriarchy. American Journal of Economics and Sociology, 77 (5), 1377-1406.
• Keinhorst, A. (1987). Emancipatory projection: An introduction to women's critical utopias. Women's Studies: An Interdisciplinary Journal, 14 (2), 91-99.
• Kessler, C. F. (1989). Women daring to speak: United States Women's feminist utopias. Utopian Studies, 2, 118-123.
• Khanna, L. C. (1984). Frontiers of ımagination: Feminist worlds. Women's Studies Int. Forum, 7 (2), 97-102.
• Kılıçkıran, D. (2018). Evin ötesinde ‘ev’: Kavramsal bir çerçeve önerisi. Dosya, 41, 1-6.
• Kumar, K. (2005). Ütopyacılık. (A. Somel Çev.). Ankara: İmge Kitabevi.
• Lant, K. M. (1990). The rape of the text: Charlotte Gilmans violation of Herland. Tulsa Studies in Women’s Literature, 9 (2), 291-308.
• Lefebvre, H. (2013). Kentsel devrim. 2. Baskı. (S. Sezer Çev.). İstanbul: Sel Yayınları.
• Madigan, R., Munro, M. & Smith, S.J. (1990). Gender and the meaning of the home. International Journal of Urban and Regional Research, 14 (4), 625-647.
• Mallett, S. (2004). Understanding home: A critical review of the literature. The Sociological Review, 52 (1), 62-89.
• Maltaş Erol, A., & Görmez, K. (2016). Ütopyalarda mekân tahayyülleri: Utopia’nın mekânı. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 18 (30), 81-86.
• Maltaş Erol, A. (2016). Klasik ve modern ütopyalarda mekân tasavvurları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Massey, D. (1995). The conceptualization of place. D. Massey, P. Jess (Eds.). A place in the world?: Places, cultures and globalization içinde (45-85). Oxford: Oxford University Press.
• McKenna, E. (2001). The task of utopia: A pragmatist and feminist perspective. USA: Rowman & Littlefeld Publishers.
• Mellor, A. K. (1982). On feminist utopias. Women’s Studies, 9 (3), 241-262.
• Meth, P. (2003). Rethinking the domus in domestic violence: Homelessness, space and domestic violence in South Africa. Geoforum, 34 (3), 317-327.
• Napikoski, L. (2020). Feminist utopia/dystopia 20 Mayıs 2023 tarihinde https://www.thoughtco.com/feminist-utopia-dystopia-3529060 adresinden erişildi.
• Öğüt, H. (2009). Feminist ütopyalar 20 Mayıs 2023 tarihinde http://kritisyen.blogspot.com/2009/04/feminist-utopyalar-bir-sabah-uyandgnda.html adresinden erişildi.
• Patai, D. (1983). Beyond defensiveness: Feminist research strategies. Women's Studies International Forum, 6, 177-189.
• Pearson, C. (1977). Women's fantasies and feminist utopias. Frontiers: A Journal of Women Studies, 2 (3), 50-61.
• Peled, E., & Muzicant, A. (2008). The meaning of home for runaway girls. Journal of Community Psychology, 36 (4), 434-451.
• Perkins Gilman, C. (2007). Kadınlar ülkesi. (S. Özbay Çev.). İstanbul: Otonom Yayınları.
• Pfaelzer, J. (1988). The changing of the avant garde: The feminist utopia. Science Fiction Studies, 15 (3), 282-294.
• Pohl, N. (2008). The quest for utopia in the eighteenth century. Literature Compass, 5(4), 685-706.
• Rainwater, L. (1966). Fear and house-as-haven in the lower class. American Institute of Planners Journal, 32 (1), 23-31.
• Rapport, N. & Dawson, A. (1998). Migrants of identity: Perceptions of home in a world of movement, Oxford: Berg Publications.
• Rose, G. (1993). Feminism and geography: The limits of geographical knowledge. Minneosota: Minneosata Press.
• Sancar, S. (2009). Erkeklik: İmkânsız iktidar. İstanbul: Metis Yayınları.
• Sargent, L. T., & Sargission, L. (2014). Sex in utopia: Eutopian and dystopian sexual relations. Utopian Studies, 25 (2), 299-320.
• Saunders, P. & Williams, P. (1988). The constitution of the home: Towards a research agenda. Housing Studies, 3 (2), 81-93.
• Seeley, J., Sim, R., & Loosley, E. (1956). Crestwood heights: A study of the culture of suburban life. Toronto: Toronto University Press.
• Somerville, P. (1989). Home sweet home: A critical comment on Saunders and Williams. Housing Studies, 4 (2), 113-118.
• Somerville, P. (1992). Homelessness and the meaning of home: Rooflessness or rootlessness?, International Journal of Urban and Regional Research, 16 (4), 529-539.
• Somerville, P. (1997). The social construction of home. Journal of Architectural and Planning Research, 14 (3), 226-245.
• Temizarabacı Yıldırmaz, Y. (2016). Ütopyanın kadınları kadınların ütopyası. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Temizarabacı, Y. (2004). Klasik ve modern ütopyalarda toplumsal cinsiyet. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Tuncer, S. (2012). Beşerî coğrafyaya feminist itirazlar. Fe Dergi, 4 (1), 79-90.
• Urgan, M. (1984). Edebiyatta ütopya kavramı ve Thomas More. İstanbul: Adam Yayınları.
• Watson, S., & Austerberry, H. (1986). Housing and homelessness: A feminist perspective. London: Routledge and Kegan Paul.