Tıbbi Terminolojide Akronimler. Almanca-Türkçe Dil İkilisi Örneği

Yıl 2022, Sayı: 29, 115 - 129, 26.07.2022

Dilek Turan

https://doi.org/10.56597/kausbed.1052326

Öz

Tıbbi terminoloji çok eskilere dayanan tarihi bir süreç içerisinde gelişen, günümüze kadar sürekli yenilenen ve gelişim gösteren bir özel alan dilidir. Dolayısıyla dinamik bir yapıya sahiptir ve Tıp alanındaki yeni gelişmelere açık bir yapısı vardır. Tıbbi terminolojide yer alan terimlerin oluşturulma biçimleri çok farklı kaynaklardan ve yapılardan oluşmaktadır. Tıp terimleri çoğunlukla Latince, Yunanca, Arapça ve son yıllarda artan sayıyla da İngilizce kökenli sözcüklerden üretilmektedir. Günümüzde Tıp bilimine (özellikle de patolojiye) yeni yerleşen terimlerde sıkça kısaltmalara (kısma adlara) rastlanmaktadır. Bu kısaltmalar Latince, Yunanca ve özellikle de İngilizce sözcük ve sözcük gruplarının baş harflerinden oluşturulan akronimlerdir. Bu çalışmada akronimlerin diller arasındaki farklılık ve tutarsızlıklarının olduğu Almanca-Türkçe örneğinden yola çıkılarak gösterilmeye çalışılacak ve Tıp metinleri çevirisi için ortaya çıkabilecek sorunlar üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Özel alan dili, tıbbi terminoloji, akronim, çeviri sorunları, Almanca-Türkçe dil ikilisi

Kaynakça

• Brunner, J. (2014). Morgenwelt. Aus dem Englischen von Horst Pakullus. München: Verlag Heyne.
• Douglas R. H. (1985). Gödel, Escher, Bach. Ein endloses geflochtenes Band. Aus dem Amerikanischen von Philipp Wolff-Windegg und Hermann Feuersee. Stuttgart: Verlag Klett-Cotta.
• Duden. (2007). Deutsches Universalwörterbuch. 6., überarbeitete und erweiterte Auflage. Mannheim/Leipzig/Wien/Zürich: Dudenverlag.
• Bußmann, H. (2002). Abkürzung. Lexikon der Sprachwissenschaft. 3., aktualisierte und erweiterte Auflage. Stuttgart: Kröner Verlag.
• Bußmann, H. (2008). Lexikon der Sprachwissenschaft. 4., durchgesehene und bibliographisch ergänzte Auflage. Stuttgart: Kröner Verlag. Fluck, H.-R. (1996). Fachsprachen: Einführung und Bibliographie. Tübingen: Francke.
• Fluck, H.-R. (1998). Fachsprachen und Fachkommunikation. Heidelberg: Groos.
• Glück, H. (2010). Metzler-Lexikon Sprache. Stuttgart: Metzler Verlag.
• Gromann, B. & Scheinost, L.-M. (2018). Medizinische Terminologie. (https://oehmedwien.at/wpcontent/uploads/2018/11/Med.Terminologie_2018_V2.pdf, erişim tarihi, 30.07.2021).
• Günay Köprülü, S. (2017). Tıbbi çeviri ve zorlukları. Turkish Studies. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 12/7, s. 249-262.
• Hofer, H.-G., Freis, D., Steike, D. & Zielonka, V. (2018/2019). Skriptum zum Kursus der Medizinischen Terminologie. Stand Wintersemester 2018/19. Prof. Dr. Hans‐Georg Hofer unter Mitarbeit von Dr. David Freis, David Steike und Vina Zielonka Institut für Ethik, Geschichte und Theorie der Medizin- Münster, 2-6. (https://docplayer.org/105545943-Skriptum-zum-kursus- der-medizinischen-terminologie.html, erişim tarihi, 12.07.2021).
• Karenberg, A. (2000). Fachsprache Medizin im Schnellkurs: Für Studium und Berufspraxis. Stuttgart: Schattauer Verlag.
• McMorrow, L. (1998). Breaking the Greco-Roman mold in medical writing: The many languages of 20th century medicine. Henry Fischbach. Translation and medicine içinde Amsterdam/Philadelphia: Benjamins, 13- 27.
• Merriam-Webster's dictionary of English usage. (1994). Acronym, 475.
• Murken, A. H. (2009). Lehrbuch der medizinischen Terminologie. Grundlagen der ärztlichen Fachsprache. Stuttgart: Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft.
• Roelcke, T. (1999). Fachsprachen. Berlin: Schmidt.
• Stallman, R. (2001). Free software: Freedom and cooperation. Lesung an der New York University am 29. Mai 2001, Transkript.
• Steinhauer, A. (2000). Sprachökonomie durch Kurzwörter. Bildung und Verwendung in der Fachkommunikation. Tübingen: Gunter Narr.
• Wahrig-Burfeind, R. (2008). Wahrig. Deutsches Wörterbuch. Gütersloh/München: Bertelsmann Lexikon Institut.