“Bilimsel Ateizm”e Ateist Düşünürler Tarafından Getirilen Eleştiriler

Yıl 2019, Cilt: 18 Sayı: 2, 480 - 497, 30.09.2019

Emre Dorman

https://doi.org/10.20981/kaygi.612803

Cited By: 2

Öz

“Bilimsel ateizm” veya
literatürde bilinen diğer adıyla “yeni ateizm” halk arasında kabul gören bir
felsefi görüştür. Bilimle ateizmi ilişkilendirirken bir yandan da bilimin dinle
çatışma içinde olduğunu temellendirmeye çalışan bu görüş temelde bilimin otoritesinden
faydalanma amacını gütmektedir. Böylece bu görüşün temsilcileri tarafından
bilimin prestiji kullanılarak ateizmin doğru olduğu iddia edilmektedir. Richard
Dawkins ve Daniel Dennett gibi yazarların savunduğu ve popülerleştirdiği bu
görüş birçok dindar teolog ve felsefeci tarafından da ciddiye alınmış ve
eleştirilmiştir. Yakın zamanda “bilimsel ateizme” ait bu görüşler ateist
düşünürler tarafından da eleştirilmeye başlanmıştır. Örneğin Michael Ruse, Fern
Elsdon-Baker ve Terry Eagleton gibi ateist düşünürler, “bilimsel ateizm”i
eleştiren kitaplar ve makaleler kaleme almışlardır. Temel olarak “bilimsel
ateizm”in dini, bilimi ve dinle bilim arasındaki ilişkiyi doğru bir şekilde
tanımlamadığından bahseden bu ateist düşünürler yeni ateistleri ideolojik ve
taraflı davranmakla suçlamışlardır. Bu makalede ateizmin içinden “bilimsel
ateizm”e getirilen bu eleştirilere yer verilecek ve ateist düşünürler
arasındaki görüş farklılıklarına dikkat çekilecektir. 

Anahtar Kelimeler

Bilimsel Ateizm, Yeni Ateizm, Richard Dawkins, Michael Ruse, Din ve Bilim

Kaynakça

• ALEXANDER, Denis, (2012). “Science and Religious Belief in the Modern World: Challenges and Opportunities”, David Marshall (der)., Science and Religion: Christian and Muslim Perspectives, Washington DC, Georgetown University Press.
• BAGGİNİ, Julian, (2003). Atheism: A Very Short Introduction, Oxford: Oxford University Press.
• BİLGİLİ, Alper, (2017). Bilim Ne Değildir? Yeni-Ateist Bilim Anlayışının Felsefi ve Sosyolojik Analizi, İstanbul: Doğu Kitabevi.
• BİLGİLİ, Alper, (2018). Darwin ve Osmanlılar, İstanbul: Vadi Yayınları.
• BORER, Michael Ian, (2010). “The New Atheism and the Secularization Thesis”, Amarnath Amarasingam (der.), Religion and the New Atheism: A Critical Appraisal içinde, 125-138. Leiden: Brill.
• BREMMER, Jan N., (2006). “Atheism in Antiquity”, Michael Martin (der), The Cambridge Companion to Atheism, Cambridge: Cambridge University Press, s. 11.
• BROWN, Rupert, (2010). Prejudice: Its Social Psychology, Wiley-Blackwell, Malden.
• COHEN, Morris R., (1951). “Atheism”, ed: Edwin R. A. Seligman, Encyclopaedia of the Social Sciences, Vol. 1, New York: The Macmillan Company, s. 292.
• COLLINS, Francis S., (2007). The Language of God: A Scientist Presents Evidence for Belief, Free Press.
• COPAN, Paul, (2011). Is God a Moral Monster?, Michigan: Baker Books.
• DAWKİNS, Richard, (2015). Tanrı Yanılgısı, çev. Melisa Miller, Barbaros Efe Güner, Tunç Tuncay Bilgin, İstanbul: Kuzey.
• DORMAN, Emre, (2014). “Kanıtın Götürdüğü Yeri Takip Eden Bir Filozof: Antony Flew’ün Ateizm’den Vazgeçişi Üzerine”, Felsefe Dünyası, 60 (2): 157-178.
• DORMAN, Emre, (2016). Allah’ın Parmak İzi, İstanbul: Destek Yayınları.
• EAGLETON, Terry, (2006). “Lunging, Flailing, Mispunching”, Erişim Tarihi: 20.02.2019, (https://www.lrb.co.uk/v28/n20/terry-eagleton/lunging-flailing-mispunching).
• EAGLETON, Terry, (2009). Reason, Faith, and Revolution: Reflections on the God Debate, New Haven: Yale University Press.
• EAGLETON, Terry, (2014). Culture and the Death of God, New Haven: Yale University Press.
• ELSDON-BAKER, Fern, (2009). The Selfish Genius: How Richard Dawkins Rewrote Darwin’s Legacy, Londra: Icon Books.
• ELSDON-BAKER, Fern, (2011). “Science belongs to the religious too”, Erişim Tarihi: 20.02.2019, (https://www.theguardian.com/commentisfree/belief/2011/oct/20/science-religious), Guardian Gazetesi İnternet Sitesi.
• ELSDON-BAKER, Fern, (2017). “Questioning evolution is neither science denial nor the preserve of creationists”, Erişim Tarihi: 11.07.2018, (https://www.theguardian.com/science/political-science/2017/sep/05/questioning-evolution-is-neither-science-denial-nor-the-preserve-of-creationists), Guardian Gazetesi İnternet Sitesi.
• FLEW, Antony, (2008). There Is a God: How the World’s Most Notorious Atheist Changed His Mind, HarperOne.
• GLYNN, Patrick, (1999). God: The Evidence: The Reconciliation of Faith and Reason in a Postsecular World, Prima Publishing.
• HAUGHT, John, (2003). “Atheism”, Encyclopedia of Science and Religion, Cilt 1, ed. J. Wentzel Vrede van Huyssteen, s. 39-41, New York: Thomson Gale.
• HARRİS, Sam, (2014). İnancın Sonu, çev. Tunç Tuncay Bilgin, İstanbul: Kuzey Yayınları.
• HEEREN, Fred, (2004). Show Me God: What the Message from Space Is Telling Us About God, Day Star Productions.
• HURTH, Elisabeth, (2007). Between Faith and Unbelief, Leiden: Brill.
• İNAN, Mert, (2017). “Türkiye’de dindar oranı yüzde 74”, Erişim Tarihi: 15.06.2018, (http://www.milliyet.com.tr/turkiye-de-dindar-orani-yuzde-74-gundem-2432790/.)
• JAMES, George Alfred, (2005). “Atheism”, Encyclopedia of Religion, Cilt 1,ed. Lindsay Jones, s. 576, Detroit: Macmillan Reference.
• JASTROW, Robert, (1978). God and The Astronomers, New York: W.W. Norton. “KONDA Toplumsal Değişim Raporu: Türkiye’de inançsızlık yükselişte”, (2019). Erişim Tarihi: 03.04.2019, (https://tr.euronews.com/2019/01/03/konda-nin-toplumsal-degisim-raporuna-gore-turkiye-de-inancsizlik-yukseliste) Euro News İnternet Sayfası.
• LENNOX, John C., (2009). God’s Undertaker: Has Science Buried God?, Lion Hudson.
• MARGENAU, Henry&Roy Abraham VARGHESE, (1991). Cosmos, Bios, Theos: Scientists Reflect on Science, God, and the Origins of the Universe, Life, and Homo Sapiens, Open Court Publishing Company.
• MEDAWAR, Peter, (1988). The Limits of Science, Oxford University Press.
• MCGRATH, Alister E., (2009). Science and Religion, Wiley-Blackwell.
• OSBORNE, Samuel, (2018). “Richard Dawkins accused of Islamophobia after comparing ‘lovely church bells’ to ‘aggressive-sounding Allahu Akhbar’”, Erişim Tarihi: 02.03.2019, (https://www.independent.co.uk/news/uk/home-news/richard-dawkins-allahu-akhbar-church-bells-criticism-religion-a8451141.html), Independent Gazetesi İnternet Sitesi.
• PLANTİNGA, Alvin, (2011). Where the Conflict Really Lies: Science, Religion, and Naturalism, Oxford: Oxford University Press.
• ROSS, Hugh, (1989). The Fingerprint of God, New Kensington: Whitaker House.
• ROSS, Hugh, (1993). The Creator and the Cosmos, Colorado: Navpress.
• RUSE, Michael, (2008). The Evolution Wars: A Guide to the Debates, Millerton: Grey House Publishing.
• RUSE, Michael, (2010). Science and Spirituality, Cambridge: Cambridge University Press.
• RUSE, Michael, (2010a). “Intelligent design is an oxymoron”, Erişim Tarihi: 11.12.2018, (https://www.theguardian.com/commentisfree/belief/2010/may/05/intelligent-design-fuller-creationism), Guardian Gazetesi İnternet Sayfası.
• RUSE, Michael, (2010b). “God is dead. Long live morality”, Erişim Tarihi: 19.12.2018, (https://www.theguardian.com/commentisfree/belief/2010/mar/15/morality-evolution-philosophy), Guardian Gazetesi İnternet Sayfası.
• RUSE, Michael, (2012a). “Curb Your Enthusiasm: High priests, holy writ and excommunications-how did Humanism end up acting like a religion?”, Erişim Tarihi: 06.03.2019, (https://aeon.co/essays/how-humanism-lost-its-way-in-a-charismatic-crusade).
• RUSE, Michael, (2012b). “Why Richard Dawkins’ humanists remind me of a religion?”, Erişim Tarihi: 05.02.2019, (https://www.theguardian.com/commentisfree/belief/2012/oct/02/richard-dawkins-humanists-religion-atheists), Guardian Gazetesi İnternet Sayfası.
• RUSE, Michael, (2013). “Making Room for Faith in an Age of Science”, Modern Science, Ancient Faith içinde, The Portsmouth Institutes, Plymouth: Rowman & Littlefield.
• RUSE, Michael, (2015). “Why I am an Accommodationist and Proud of it”, Zygon, 50: 361-375.
• SCHNÄdelbach, Herbert, (1984). Philosophy in Germany, 1831-1933, Cambridge: Cambridge University Press.
• SCHROEDER, Gerald L., (2001). The Hidden Face of God: Science Reveals The Ultimate Truth, New York: Touchstone.
• SCHRÖDİNGER, Erwin, (2008). Nature and the Greeks and Science and Humanism, Cambridge University Press.
• STANNARD, Russell, (2000). God For The 21st Century, Great Britain: Templeton Foundation Press.
• STROBEL, Lee, (2004). The Case For A Creator, Michigan: Zondervan.
• TEMPLETON, John Marks, (1996). Evidence of Purpose, Scientists Discover The Creator, New York: The Continuum Publishing Company.
• TAYLOR, Laurie, (2009). “Tragic hero: Laurie Taylor interviews Terry Eagleton”, Erişim Tarihi: 10.09.2018, (https://newhumanist.org.uk/articles/2085/tragic-hero-laurie-taylor-interviews-terry-eagleton).
• WARD, Keith, (2011). Is Religion Irrational?, Oxford: Lion.