Öğretmenlerin Çocuklar İçin Felsefe (P4C) Eğitiminde Yaşadığı Sorunlar

Yıl 2023, Cilt: 22 Sayı: 3, 258 - 301, 20.10.2023

Nurten Kodaz Öcal , Birsel Aybek

https://doi.org/10.20981/kaygi.1312227

Öz

Çocuklar için felsefe üst düzey düşünme becerilerini geliştirme acısından önemli bir yaklaşım ve yöntemdir. Çocuklar için felsefeyi sınıflarında uygulayan öğretmenler, çocukların düşünme becerilerini geliştirdikleri, onları hayata hazırladığı, farklı fikirlere açık olmalarını sağladığı için felsefeyi önemli bulmakta ve öğrencilerinin gelecekte etkili bir vatandaş olmaları için bu uygulamaları sınıflarında yapmaktadırlar.
Öğretmenlerin çocuklar için felsefe uygulamalarına hazırlık ve uygulama aşamasında yaşadıkları sorunların belirlenmeye çalışıldığı bu çalışmaya farklı kademelerden 20 öğretmen katılmıştır. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı bu araştırmada öğretmenlerle görüşmeler gerçekleştirilmiş ve veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir.
Araştırma sonucunda öğretmenlerin hazırlık aşamasında üst düzey düşünmeyi geliştirebilecek açık uçlu soruları hazırlama, uygun uyaran (hikaye, görsel, film vb.) ve tartışmaya konu olacak kavramı bulmada zorlandıkları görülmüştür. Öğretmenlerin okulların fiziki yapısı ile sınıfların kalabalık olmasından kaynaklı sorun yaşadıkları, çocuklar için felsefenin bir gereği olan çember düzenini oluşturamadıkları görülmüştür. Öğrencilerden kaynaklı ise ilgisiz olma, arkadaşlarını dinlememe, birbirlerinin fikirlerini sorgusuz kabul etme, motivasyon kaybı gibi durumlardan dolayı çocuklar için felsefe uygulamalarında sorunlar yaşadıkları tespit edilmiştir. Öğretmenler, bu sorunların başlangıçta yoğun olduğunu ancak zamanla sorunların üstesinden gelindiğini ifade etmişlerdir. Aynı zamanda öğretmenlerin öğretim programında Çocuklar için felsefeye uygun kazanım olmaması, öğretim programının bu tarz çalışmalara izin verecek esneklikte olmaması ve yoğun olması nedeniyle de sorunlar yaşadıkları belirlenmiştir. Çocuklar için felsefe öğrencilerin gelişimini desteklediği için bu uygulamalara yönelik eğitimleri Milli Eğitim Bakanlığı’nın hizmet içi eğitim olarak vermesinin gerekli olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Çocuklar için Felsefe, Öğretim, Öğretmen, Sorun

Problems Experienced By Teachers in Philosophy For Children (P4C) Trainning

Öz

Philosophy for children is an important approach and method for developing higher order thinking skills. Teachers who implement philosophy for children in their classrooms find philosophy important because it develops children's thinking skills, prepares them for life and makes them open to different ideas, and they implement these practices in their classrooms so that their students can become effective citizens in the future.
Twenty teachers participated in this study, which sought to identify the problems that teachers experience in the preparation and implementation phases of philosophy for children practices. The teachers were interviewed. In this study, the data were analysed by content analysis where qualitative research method was used.
As a result of the research, it was found that teachers had difficulties in preparing open-ended questions that could develop higher order thinking, in finding appropriate stimuli (story, visual, film, etc.) and in finding the concept that would be the subject of discussion. It was observed that teachers had problems due to the physical structure of the schools and the crowded classrooms, and that they were concerned about the problems caused by not being able to organise the circle, which is a requirement of philosophy for children.
There are problems in philosophy for children practices due to situations such as being indifferent from students, not listening to their friends, accepting each other’s ideas without question, and with loss of motivation. Teachers stated that, these problems were more intense at the beginning, but after some time, the problems were overcome. It has been observed that teachers have problems due to the lack of P4C compliant acquisition in the curriculum, the lack of flexibility to allow such studies and the intensive curriculum. Since philosophy for children supports the development of students, it has been seen that it is necessary for the Ministry of National Education to provide training for these practices as in- service training.

Anahtar Kelimeler

Philosophy for children, Teaching, Teacher, Difficulty

Kaynakça

• Akan, R. ve Bilgin, A. (2022). Türkiye’deki Eğitim Kurumlarında Uygulanan Çocuklar için Felsefe (Philosophy for Children-P4c) Program Uygulamalarının Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Kaygı. Bursa Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 21(2), 560-592. DOI: 10.20981/kaygi.1090736.
• Akkocaoğlu Çayır, N. (2015). Çocuklar için Felsefe Eğitimi Üzerine Nitel Bir Araştırma. (Yayımlanmış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Akkocaoğlu Çayır, N. (2018). Philosophy for Children in Teacher Education: Effects, Difficulties and Recommendations. International Electronic Journal Of Elementary Education. 11(2), s. 173-180.
• Akkocaoğlu Çayır, N. (2021). İlkokul İçin Uygulama Örnekleriyle Öğretmenler İçin Çocuklarla Felsefe (P4C) Rehberi. Ankara: Pegem Akademi
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: PegemA Yayıncılık (14. Baskı)
• Cevizci, A. (1996). Paradigma Felsefe Sözlüğü. Ankara: Ekin Yayıncılık.
• Çelebi, A. , Malkoç, C., Malkoç, H., Aydın, H., Malkoç P. (2022). Çocuklar için Felsefe ile İlgili Kavramsal Çerçevenin Değerlendirilmesi. Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences. 8(54): 896-906.
• Çiçek, H. (2017). Felsefeyle Çocuk Çocukla Felsefe. Çocuk ve Medeniyet.2(4), 51-60.
• Daniel, M. F. & Auriac, E. (2011). Philosophy, Critical Thinking and Philosophy for Children. Educational Philosophy and Theory. 43(5), 415-435. DOI: 10.1111/j.1469-5812.2008.00483.x
• Deringöl, Y. (2016). Eleştirel Düşünen Çocuklar. N. Kuyumcu (Ed.) Kuram iyi de sınıfta ne yapalım? İstanbul: E Yayıncılık.
• Doğanay, A., & Sarı M. (2007). Öğretim Amaçlarının Belirlenmesi, İfade Edilmesi ve Uygun İçeriğin Seçilmesi. A. Doğanay (Ed.). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Droit, R. P. (2013). Kızıma Felsefe Öğretiyorum. İstanbul:Say Yayıncılık.
• Erdoğan, P. (2018). Çocuklarla Felsefe Yaklaşımının Düşünsel, Tarihsel ve Sosyal Temelleri Üzerine Bir İnceleme. (Yayımlanmamış yüksek lisan tezi.) Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara
• Farahani, M. F. (2014). The Study on Challenges of Teaching Philosophy for Children. Procedia-Social And Behavioral Sciences. 116, 2141-2145.
• Fisher, R. (1995). Teaching Childiren To Learn. Nelson Thornes Ltd.
• Freire, P. (1991). Ezilenlerin Pedagojisi. Ankara: Ayrıntı Yayınevi.
• Jensen, S. S. (2021). The Impact of Philosophy with Children from the Perspective of Teachers. Educational Studies. DOI: 10.1080/03055698.2020.1871323.
• Karakaya, Z. (2006). Çocuk felsefesi ve çocuk eğitimi. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi. 6(1), 23-37.
• Karasu, F. Z. (2018), İlkokul Çocuklarıyla Felsefe Yapmak Üzerine Nitel Bir Çalışma: Dördüncü Sınıf Örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.) Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Kefeli, İ., Kara, U. (2008). Çocukta Felsefi ve Eleştirel Düşüncenin Gelişimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41(1), 339-357.
• Kızıltan, Ö. (2012). Felsefe Öğretimi Sorunları ve Yeni Yaklaşımlar. Eğitim Öğretim Araştırmaları Dergisi. 1(4), 334-342.
• Lam, C. (2021). The Impact of Philosophy for Children on Teacher’s Professional Development. Teachers and Teaching, 27(7), 642-655. DOI:10.1080/13540602.2021.1986693
• Lipman, M. (2003). Thinking of Education. Cambridge University Press.
• Mehdiyev, G.(2017). Düşünme Eğitimi veya Çocuklar için Felsefe. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi. 1(40), 160-172.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2011). MEB 21. Yüzyıl Öğrenci Profilleri. Erişim Tarihi: 10.01.2022 (https://www.meb.gov.tr/earged/earged/21. yy_og_pro.pdf )
• Milli Eğitim Bakanlığı, (2018). Erişim tarihi: 12.01.2022 (http://mufredat.meb.gov.tr/programlar.aspx) Milli Eğitim Bakanlığı. Erişim tarihi: 12.01.2022 (https://ttkb.meb.gov.tr/www/haftalik-ders-cizelgeleri/kategori/7 )
• Murris, K. S. (2008). Philosophy with Children, the Stingray and the Educative Value of Disequilibrium. Journal Of Philosophy Of Education. 42(3-4), S. 667-685.
• Sofo, F. & Imbrosciano, A. (1991). Philosophy? For Children, Educational Review. 43(3), 283-305. DOI: 10.1080/0013191910430304
• Sormaz Öğüt, F. (2019). Felsefi Düşünmenin Önemi ve Çocuklar için Felsefe. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Taş, I. (2017). Çocuklar için Felsefe Eğitim Programının 48-72 Aylık Çocukların Zihin Kuramı ve Yaratıcılıklarına Etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Adana.
• Taşdelen, V. (2014). Felsefenin Gülümseyen Yüzü Çocuklar. Türk Dili. 107(756), S. 562-568. Erişim tarihi: 07.12.2021 (https://tdk.gov.tr/wp-content/uploads/2015/01/562.pdf)
• Trickey, S. & Topping, K. J. (2004). “Philosophy for children”: A Systematic Review. Research Papers in Education, 19:3, 365-380. DOI: 10.1080/0267152042000248016.
• Wartenberg, T. A. (2009). Big Ideas for Little Kids: Teaching Philosophy through Children’s Literature. Rowman&Littlefield Publishing Group.
• White, D. (2009). Çocuklar için Felsefe. Ankara: ODTÜ Yayıncılık.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.