İl Genel Meclislerinin Parti ve Cinsiyet Dağılımının İncelenmesi: 2019 Seçimleri ve Ağrı İli Örneği

Yıl 2023, , 139 - 164, 12.04.2023

Erkan Kösedağ

https://doi.org/10.58658/kaypod.1122520

Öz

İnsanlık tarihi boyunca toplumun her alanında yenilikler sürekli olarak kendini göstermeye çalışmıştır. Bu alanlardan biride yönetim alanıdır. Yönetilen alanların büyümesi, beraberinde bir takım sorunları getirmiş, merkezi yönetimler, ortaya çıkan bu sorunların çözümü için yeni sistemler ortaya koymaya çalışmış, yerel yönetim kurumlarının nasıl daha verimli hale geleceği veya daha da güçlendirilmesinin gerekip gerekmediği gibi konular sürekli olarak tartışılmıştır. Türkiye’de gerek belediye kanunları gerekse il özel idaresine yönelik kanunlar sürekli olarak yenilenerek sorunlar giderilmeye çalışılmıştır. İl özel idarelerinde son olarak 3360 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu yürürlükten kaldırılarak bunun yerine 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu getirilmiştir. Bu kanun ile il özel idaresinin kuruluşu, organları, yönetimi, görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esasları yeniden düzenlenmiş, il genel meclisi üyelikleri, siyasette önemli bir yer tutmuştur. Bu çalışmanın amacı Türkiye’de il özel idarelerinin kamu yönetimindeki yeri, siyasi boyutları, hukuki dayanakları ve tarihsel arka planını analiz ederek, il genel meclis üyelerinin partileri ve cinsiyetlerini analiz etmektir. Çalışma il özel idaresinin bulunduğu 51 ilde 2019 yerel seçimleri sonrasında oluşmuş olan il genel meclisleri referans alınarak Ağrı ili ile sınırlandırılmıştır. Çalışmada 5302 sayılı kanun incelenmiş, il özel idareleri ile ilgili kavramsal bilgilere yer verilmiştir. Literatürde yer alan araştırmalar ışığında elde edilen veriler değerlendirilerek, il özel idarelerin karar organı olan il genel meclislerinin önemine odaklanılıp, siyasi yönetim modeli yerine kadın profilinide içine alan daha katılımcı ve hizmet odaklı bir model için öneriler ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Özel İdare, İl Genel Meclisi, Encümen, Vali, Genel Sekreter

Kaynakça

• Alkan, H., Orhan, D. D., Mehmet, Ö. Z. E. L., & Solak, F. (2010). Yerel Siyaset Bağlamında İl Genel Meclisleri: Kahramanmaraş, Şanlıurfa Ve Hatay Örnekleri. Hukuk Ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 2(1), 1-19.
• Bayraktar, U. (2017). Belediyelerde Kadın. Kadınlar İçin Belediye, Tesev Yayınları.
• Çukurçayır, M. (2012). Siyasal Katılma Ve Yerel Demokrasi, Çizgi Kitapevi 4. Baskı Konya.
• Eryılmaz, B. (2015). Kamu Yönetimi: Düşünceler-Yapılar-Fonksiyonlar-Politikalar. Umuttepe Yayınları.
• Eryılmaz, B. (2018), Kamu Yönetimi, İstanbul: Umuttepe Yayın, 11. Baskı.
• Güler, B. A. (2005). 22 Şubat 2005 Gün Ve 5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanunu Üzerine. Mülkiye Dergisi, 29(246), 89-120.
• Güler, E., & Önder, Ö. İl Özel İdarelerinin Yerel Yönetim Sistemindeki Yeri Ve Geleceği Üzerine Bir Alan Çalışması: Bartın İl Özel İdaresi Örneği. Giresun Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 7(2), 95-112.
• Gülmez, F. (2011). Kadın Ve Siyaset. Kadına Dair Ekyaz Söyleşileri (Ss. 51-65). İzmir: Konak Belediyesi Yayınları.
• İl Özel İdaresi Kanunu Https://Www.Mevzuat.Gov.Tr/Mevzuatmetin/1.5.5302.Pdf Erişim Tarihi 08/05/2022
• İl Özel İdaresi Web Siteleri Http://Www.İcisleri.Gov.Tr Erişim Tarihi: 08/05/2022
• Keleş, R. (1993), “İspanya’da Yerinden Yönetim”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 2, (4), 11-22.
• Kıray, M. B. (2000). Ereğli: Ağır Sanayiden Önce Bir Sahil Kasabası, 3. Baskı. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Kurtoğlu, A. (2004). Hemşehrilik Ve Şehirde Siyaset: Keçiören Örneği İstanbul İletişim Yayınları.
• Oktay, T. (2010). Yerel Yönetim Reformu Sonrasında İl Özel İdareleri: İstanbul İl Genel Meclisi Üzerine Bir Araştırma. Hayat Yayınları.
• Ortaylı, İ. (2012), Türkiye Teşkilat Ve İdare Tarihi, Ankara: Cedit Neşriyat.
• Parlak, B. (2005). Tarihi Perspektifte Ve Reform Sürecinde İl Özel İdareleri. Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar, 1, 175-200.
• Resmi Gazete Vilayat Kanunu Https://Www.Resmigazete.Gov.Tr/Arsiv/19471.Pdf Erişimtarihi:08/05/2022
• Şahin, Funda. (2011). Kadınların Siyasal Katılımları Çerçevesinde Kadın Meclislerinin Yerel Siyasetteki Etkinlikleri Ve Üye Profilleri, T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü.
• Tosun, T., & Tepeciklioğlu, A. O. (2014). Siyasal Partiler, Siyasal Katılım Ve Propaganda. Siyaset Bilimi, 4, 471-505.