FEMALE IMAGE IN STEFAN ZWEIG’S SHORT STORIES: BODIES IMPRISONED INTO SEXUALITY AND OTHERNESS

Yıl 2020, Sayı: 47, 327 - 341, 20.09.2020

Cihan Tuncer

https://doi.org/10.17498/kdeniz.766273

Cited By: 2

Öz

Women have been pushed into a position of otherness by the male, who has constructed himself as the dominant subject throughout history. In such a positioning, social gender has been a determining factor, designed by the patriarchal community. Gender, which is the cultural interpretation of sex or a construction of meaning built upon sex, is of an artificial and othering character. As such, gender turns into a phenomenon which scrutinizes females into spesific roles in society, hindering any possibility of their transcending such roles. Whereas the male is in the forefront as a transcendental subject, gender atrributes to the female such roles as a mother, sex mate or housewife. That problematic position of the female is also related to knowledge. As, since ancient times it has been the male mind which has produced knowledge in disciplines varying from Philosophy to Mythology, from History to Politics, it seems inevitable for the female to become the object of knowledge and be defined with her physical aspects. Ignored in terms of mental faculties, the female is labeled by the male as “sentimental, in pursuit of her passions, incapable of thinking and devoid of knowledge”, encoded in modern communities as a sexual mate, a body necessary for maintenance of the generation, turned into a sexual object/fetish through the image in media and consumerist society, and is imprisoned into itself as a sexual, spectacle, erotic object in visual arts. The patriarchal approach condemning the female into secondary/othered position judging her in sexual terms is also reflected in literature. With the interest of Feminism in literature in the 1960s, its main aim was to reveal how the female image is constructed and what type of female is created in fiction, and feminist literary criticism emerged. In this study, the female imagery in the selected short stories by Stefan Zweig, a famous author in German literature, is analysed through reader-centered feminist literary criticism.

Anahtar Kelimeler

Stefan Zweig, Gender, Female, Immanence, Transcendence, Sexuality, Otherness

ОБРАЗ ЖЕНЩИНЫ В РАССКАЗАХ CТЕФАНА ЦВЕЙГА: ПЛЕННЫЕ ТЕЛА ПОЛОВЫХ ОТНОШЕНИЙ И ИНАКОВОСТИ

Öz

В истории человечества женщины сталкивались с таким положением, когда мужчина считал себя как доминирующий субъект, навязывающий инаковость. В такой ситуации определяющим фактором являлся гендер, сформированный патриархальным обществом. Гендер, являющийся интерпретацией культуры общества порой носит искусственный и маргинализирующий характер. Настолько, что гендер как явление втягивает женщин в определенные роли, тем самым предотвращая их выход за пределы. В то время как мужчина играет важную роль в трансцендентности, гендер в основном определяет женские функции, такие как материнство, сексуальное партнерство и работа по дому. Такая проблемная ситуация женщины также является проблемой информированности. Поскольку разум мужчины порождал информацию от философии до мифологии, от истории до политики, женщины неизбежно становились объектом познания, их мысленно отрицали и отождествляли со своим телом. Ментально отверженная женщина была принята мужским мышлением как “эмоциональная, преследующая свои страсти, не думая и не обладающая знаниями”, закодирована как сексуальный партнер, тело, необходимое для продолжения рода в традиционных и современных обществах, среди общества превратилась в фетиш-ценностный сексуальный объект, в изобразительном искусстве она имманентна как эротический зрелищный объект. Позиция патриархального порядка, согласно которому женщины подчиняются положению/ инаковости и сексуальности, безусловно, нашла свое отражение в литературе. Для этого была разработана теория феминистской критики. Основной целью литературы 1960-х годов по поводу феминизма была выявить образ и типизацию женщин. В статье исследуется образ женщины в избранных рассказах Стефана Цвейга, одного из известных писателей немецкой литературы. Критика феминистской литературы стала методом довода до читателя.

Anahtar Kelimeler

Стефан Цвейг, гендер, женщина, имманентность, трансцендентность, сексуальность, инаковость

STEFAN ZWEİG’IN ÖYKÜLERİNDE KADIN İMGESİ: CİNSELLİĞE VE ÖTEKİLİĞE HAPSOL(UN)MUŞ BEDENLER

Öz

Kadın, tarih boyunca kendini egemen özne olarak kuran erkeğin ötekiliği dayattığı bir konuma itilmiştir. Bu konumlanış sorununda elbette ataerkil toplum tarafından biçimlendirilen toplumsal cinsiyeti belirleyici olmuştur. Cinsiyetin kültürel yorumu veya cinsiyet üzerine bir anlam işlemesi olan toplumsal cinsiyet yapay ve ötekileştirici bir karakterdedir. Öyle ki toplumsal cinsiyet, kadını belirli rollere sıkıştıran dolayısıyla aşkınlığını engelleyen bir fenomendir. Erkek aşkınlığı ile ön planda iken kadına çoğunlukla annelik, cinsel partnerlik, ev işleri gibi dişilik işlevleri tanımlar toplumsal cinsiyeti. Kadının bu sorunlu durumu aynı zamanda bir bilgi sorunudur. Öteden beri felsefeden mitolojiye, tarihten siyasete bilgiyi üreten eril us (mind of men) olduğundan kadının bilginin nesnesi olması ve zihnen yadsınıp bedeniyle tanımlanması kaçınılmaz olmuştur. Zihnen yadsınan kadın, eril düşünce tarafından “duygusal, tutkularının peşinden koşan, düşünmeyen ve bilgi edinmeden yoksun” olarak imlenmiş, geleneksel ve modern toplumlarda cinsel bir partner, soyun devamlılığı için gerekli bir beden olarak kodlanmış, tüketim toplumunda medyada fetiş bir değere/cinsel nesneye dönüştürülmüş, görsel sanatlarda erotik, seyirlik bir nesne olarak içkinliğe hapsedilmiştir. Ataerkil düzenin kadını ikincil konuma/ötekiliğe ve cinselliğe yargılayan tutumu elbette yazında da kendine yer bulmuştur. Feminizmin 1960’lı yıllarda yazına yönelmesiyle öncelikli amacı kadının yazındaki kurgulanışını, tiplemelerini ortaya çıkarmak olmuş, bu amaçla feminist eleştiri kuramı geliştirilmiştir. Bu çalışmada Alman yazınının tanınmış yazarlarından olan Stefan Zweig’ın seçilmiş öykülerinde kadın imgesi araştırılmış, yöntem olarak okura yönelik feminist edebiyat eleştirisi benimsenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Stefan Zweig, toplumsal cinsiyet, kadın, içkinlik, aşkınlık, cinsellik, ötekilik

Kaynakça

• Beauvoir, S. (2019a). İkinci Cinsiyet. Çev. Gülnur Savran, . Baskı, İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Beauvoir, S. (2019b). İkinci Cinsiyet. Çev. Gülnur Savran, . Baskı, İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Bilgin, R. (2016). Geleneksel ve Modern Toplumda Kadın Bedeni ve Cinselliği, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 Nisan 2020 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/pub/firatsbed/issue/22124/237647 adresinden erişilmiştir.
• Butler, J. (2012). Cinsiyet Belası: Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi. Çev. Başak Ertür, İstanbul: Metis Yayınları.
• Eagleton, T. (2011). Edebiyat Kuramı. Çev. Tuncay Birkan, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Eliuz, Ü. (2010). Orhan Kemal Romanlarında Kadının Nesne Olarak Kullanımı: Cinsel Taciz, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7 Nisan 2020 tarihinde http://www.sosyalarastirmalar.com/cilt3/sayi13kadinsayisipdf/eliuz_ulku.pdf adresinden erişilmiştir.
• Görgülü, E. (2017). Fotoğraf Sanatında Cinsiyet Olgusunun Kadın İmgesi Üzerinden Değerlendirilmesi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 Nisan 2020 tarihinde http://www.yyusbedergisi.com/dergiayrinti/fotograf-sanatinda-cinsiyet-olgusunun-kadin-imgesi-uzerinden-degerlendirmesi_98 adresinden erişilmiştir.
• Halimi, G. (1990). Hapsedilmiş Kadın, Çev. Feyza Tulga, İstanbul: Broy Yayınları.
• Işıklı, Ş. (2014). Kadına Tahakküm ya da Eril Usun Tavırları. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, 7 Nisan 2020 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/pub/abuhsbd/issue/32934/365866 adresinden erişilmiştir.
• Müller, H. (2012). Stefan Zweig. Çev. Merve Kalkan-Elif Naime Arslanoğlu, İstanbul: Şule Yayınları.
• Said, E. (2013). Şarkiyatçılık. Çev. Berna Ülner, 7.Baskı, İstanbul: Metis Yayınları.
• Sankır, H. (2010). Eril Tahakküm ve Üstün Erillik Olgusunun Plastik Sanatlar Alanında Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Oluşumuna Etkileri Üzerine Sosyolojik Bir Değerlendirme. Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar E-Dergisi, 3 Mart 2020 tarihinde http://www.sdergi.hacettepe.edu.tr/makaleler/hasan_sankir_2_1010.pdf adresinden erişilmiştir.
• Sevim, A. (2005). Feminizm. 1. Baskı, İstanbul: İnsan Yayınları.
• Zweig, S. (2004). Yakıcı Sır: Öyküler. Çev. Burhan Arpad-Ahmet Arpad, 1. Baskı, İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
• Zweig, S. (2011). Geleceğe Güven. Çev. Ahmet Arpad, 1. Baskı, İstanbul: Everest Yayınları.
• Zweig, S. (2013). Bir Kadının 24 Saati. Çev. Genim Renas, 2. Baskı, İstanbul: Yeşil Elma Yayıncılık.
• Zweig, S. (2019). Amok Koşucusu. Çev. Nafer Ermiş, 12. Baskı, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.