BAHR-İ AHMER, BEZM-İ ALEM VE MİTHATPAŞA VAPURLARININ KARADENİZ’DE BATIRILMASI VE KAFKAS CEPHESİNE YANSIMALARI

Yıl 2023, Sayı: 57, 69 - 80, 30.03.2023

Mehmet Ferhat Erdoğan

https://doi.org/10.17498/kdeniz.1241495

Cited By: 1

Öz

Dünya devletlerinin kuruluş mücadelelerinde savaşların büyük bir payı vardır. Osmanlı İmparatorluğu için de bu süreçler kuruluş mücadelesinden itibaren belirli dönemlerde devam etmiştir. Bu hadiseye birçok örnek gösterilebilir. Osmanlı Devleti’nin Jeopolitik konumu, zengin yeraltı kaynakları ve deniz ulaşımına elverişli coğrafyası ile sürekli savaşa dahil edilme planları ile karşı karşıya kalmıştır. Bu maksatla I. Dünya savaşı öncesi Osmanlı Devleti denge politikası gütme amacıyla gizli olarak ittifak çalışmaları içerisinde yer alsa da sadece Almanya ile mutabakat sağlanabilmiştir. Bu yardım antlaşması çerçevesinde, Alman askeri heyeti Osmanlı ordusu ve deniz gücünü Yavuz ve Midilli kruvazörleri ile güçlendirilmeye çalışılmıştır. Genel olarak I. Dünya savaşında Osmanlı Devleti mağlup görünse de kısmı olarak kendi coğrafyasını koruma amacına ulaşmıştır. I. Dünya savaşı dünya devletlerinin dönüm noktası olma özelliği taşıması bakımından Osmanlı Devleti için de yeni bir kuruluş mücadelesi dönemini yansıtmaktadır. Bu makalede Osmanlı Devleti’nin I. Dünya savaşında kaybettiği topraklarını yeniden sınırlarına dahil etmek istemesi amacıyla Kafkas cephesine lojistik desteği Karadeniz üzerinden gerçekleştirmek gayesindedir. Bu amacını gerçekleştirmek üzere I. Dünya savaşına Rusların Odesa limanlarını bombalatmasının ardından hem savaşa dahil olmuş hem de Kafkas cephesine lojistik yardım götürmek üzere yola çıkan Bahr-i Ahmer, Bezm-i Alem ve Mithatpaşa gemilerini Karadeniz’de kaybetmiş, cepheye yardım planlandığı şekliyle ulaşamamış ve etkisi fazlasıyla hissedilmiştir.
Çalışma kapsamında I. Dünya savaşında Karadeniz’de Ruslar tarafından batırılan Bahr-i Ahmer, Bezm-i Alem, Mithatpaşa vapurlarından yola çıkılarak lojistik destek yardımının başarıya ulaşamamasındaki etkenler ve Kafkas cephesine etkileri tarihi kaynaklardan, bilimsel geçerliliğe sahip ulusal ve uluslararası dergilerde yayımlanmış makale ve literatür taraması kapsamında incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

I. Dünya Savaşı, Kafkas Cephesi, Bahr-i Ahmer, Bezm-i Alem, Mithatpaşa

ЗАТОПЛЕНИЕ СУДОВ БАХР-И-АХМЕР, БЕЗМ-И-АЛЕМ И МИТАТПАША В ЧЕРНОМ МОРЕ И ЕГО ОТРАЖЕНИЯ НА КАЗАНСКИЙ ФРОНТ

Öz

Войны играют большую роль в борьбе за основание государств. Для Османской империи эти процессы продолжались в определенные периоды с момента его основания. По поводу этого можно привести много примеров. Благодаря своему геополитическому положению, богатым подземным ресурсам и географическому положению, подходящему для морских перевозок, Османская империя постоянно сталкивалась с планами с целью его проивлечения в войну. Для этого, перед Первой мировой войной, хотя Османская империя и была тайно вовлечена в союзнический жоговор с целью проведения политики баланса, заключил договор только с Германией. В рамках этого соглашения о помощи, немецкая военная делегация пыталась усилить османскую армию и военно-морскую мощь крейсерами “Явуз” и “Мидилли”. Хотя, в целом Османская империя оказалась побежденной в Первой мировой войне, она частично добилась своей цели по защите собственной территорий. Первая мировая война отражает новый период борьбы за обнавление Османской империи с точки зрения поворотного момента мировых государств. Целью данной статьи является выявлять задачи по оказанию тыловой поддержки Кавказскому фронту через Черное море для реинтеграции тех земель, которые были утрачены входе Первой мировой войны. Для достижения этой цели военные корабли “Бахр-и Ахмер”, “Безм-и Алем” и “Митхатпаша”, участвуючие в военных действиях, намеревались доставить тыловую помощь на Кавказский фронт после того, как русские бомбардировали порты Одессы. Однако. Турецкое командование потеряло указанные корабли в Чёрном море и по плану командования помощь не дошла до фронта. После чего, эффект этих потерей стало ощущатся очень сильно.
В рамках исследования рассмотрены факторы по поводу срыва тылового обеспечения и последствия для Кавказского фронта исходя из катастрофы судов “Бахр-и-Ахмер”, “Безм-и-Алем”, “Митхатпаша” потопленных русскими в Черном море входе войны. Для этого были изучены исторические источники, статьи и литература, опубликованные в научных национальных и международных журналах.

Anahtar Kelimeler

Первая мировая война, Кавказский фронт, Бахр-и Ахмер, Безм-и Алем, Митхатпаша

THE SINKING OF BAHR-I AHMER, BEZM-I ALEM AND MITHATPAŞA FERRIES IN THE BLACK SEA AND THEIR REFLECTIONS ON THE CAUCASIAN FRONT

Öz

Wars have a great share in the struggle for the establishment of the states of the world. For the Ottoman Empire, these processes continued in certain periods since the struggle for its establishment. Many examples can be given of this phenomenon. The geopolitical position of the Ottoman Empire, its rich underground resources and its geography suitable for sea transportation were constantly faced with plans to be included in the war. For this purpose, although the Ottoman Empire secretly took part in alliance activities in order to pursue a balance policy before World War I, only an agreement could be reached with Germany. Within the framework of this aid treaty, the German military delegation tried to strengthen the Ottoman army and naval power with the cruisers Yavuz and Mytilene. In general, although the Ottoman Empire seemed defeated in the First World War, it achieved its aim of protecting its own geography as a part. World War I reflects a new period of establishment struggle for the Ottoman Empire in terms of being the turning point of the world states. In this article, it is aimed to carry out logistical support to the Caucasian front through the Black Sea in order for the Ottoman Empire to want to include the territories lost in the First World War back into its borders. In order to realize this goal, after the Russians bombed the ports of Odessa in World War I, he was involved in the war and lost the Bahr-i Ahmer, Bezm-i Alem and Mithatpaşa ships, which were on their way to bring logistical aid to the Caucasian front, in the Black Sea, and the aid to the front could not reach as planned and its effect was felt greatly.
Within the scope of the study, the factors in the failure of the success of the logistic support assistance and its effects on the Caucasian front based on the Bahr-i Ahmer, Bezm-i Alem and Mithatpaşa ferries sunk by the Russians in the Black Sea in World War I will be examined from historical sources within the scope of articles and literature reviews published in national and international journals with scientific validity.

Anahtar Kelimeler

World War I, Caucasian Front, Bahr-iAhmer, Bezm-iAlem, Mithatpaşa

Kaynakça

• ATABEY, F. (2006). Karadeniz’de Türk Donanması Birinci Dünya Harbi ve Milli Mücadele Dönemi. Atatürk Araştırma Merkezi.
• BARDAKÇI, M. (2016). Hafız Hakkı Paşa’nın Sarıkamış Günlüğü (2. bs). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• BESBELLİ, S. (1976). Birinci Dünya Harbinde Türk Harbi VIII. Cilt—Deniz Harekâtı (3. bs, C. 8). Genel Kurmay Harp Tarihi Yayınları.
• ERARSLAN, L. (2022). Birinci Dünya Savaşında Karadeniz’de Ruslar Tarafından Batırılan Türk Gemileri “Bezm-i Alem, Bahr-i Ahmer, Mithatpaşa Vapurları”. Deniz Basımevi, 648, 128.
• GENCER, A. İ., & ÖZEL, S. (2016). Türk İnkılap Tarihi (19. bs). Der Yayınları.
• GÜNGÖR, B. (2009). Bir Gemi Katibinin Esaret Hatıraları (Hasan Basri Efendi ). Yapı Kredi Yayınları.
• GÜVEN, C., & ZENGİNBAŞ, M. (2015). Kafkas Cephesi’nin Karadeniz’den Takviyesine İlk Darbe: Rus Filosu Tarafından Zonguldak Bombardımanı ve Askerî Nakliye Gemilerinin Batırılması Hadisesi. 73, 25.
• İkdam Gazetesi. (1300). http://www.osmanlicagazeteler.org/.Erişim Tarihi:23.01.2023
• İŞCEN, Y. (2009). Sarıkamış Şehitlerinin Gizli Kalmış Günlüğü. Sarıkamış Üstünde Kar. https://mimoza.marmara.edu.tr/~avni/esaret/yazilar/yetkin.htm
• KÖKSAL, A. (2021). İttifakın Bedeli: Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı Kamuoyunda Rus Karadeniz Filosu Sorunu. Gazi Akademik Bakış, 14(28), Art. 28.
• UÇAROL, R. (2019). Siyasi Tarih 1789-1914 (C. 1). Der Yayınları.
• YAVUZ, C. (2000). Osmanlı Bahriyesi’nde yabancı misyonlar: Çeşme Faciası’ndan Birinci Dünya Harbi’ne kadar Osmanlı Bahriyesi’nde çağdaşlaşma gayretleri. İst. Dz.İk. Grp. K.lığı Basımevi,.
• ZORLU, T. (2009). ‪III. Selim ve Osmanlı Deniz Gücünü Modernleştirme Çabaları‬ (2. bs). Deniz Basımevi Müdürlüğü.‬‬‬‬‬‬‬
• BOZOGLU, A., 13.04.2018, Bahr-i Ahmer- Bezm-i Alem ve Mithatpaşa Vapurları, (URL: https://www.denizhaber.com/bahr-i-ahmer-bezm-i-alem-ve-mithatpasa-vapurlari) Erişim Tarihi:23.01.2023