Examination of The Cartoon "Rafadan Tayfa" in Terms of Educational Principles of Children's Literature

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 1, 159 - 183, 28.06.2021

Müjdat Aydoğan , Ayşe Özgül İnce Samur

Öz

Books are the main tool of children literature. Except from books many products for children such as children’s theatres, cartoons, children’ musicals can be considered within the scope of children’s literature. When choosing/selecting children’s books it is extremely important to examine them in the light of the criteria determined by the field experts and to bring the children together with qualified works. The basic principles of children’s literature helps to measure the status of many dominant qualities such as whether or not to contain the element of violence in artistic products, the artistic product being in a way that gives the child the responsibility of hearing and thinking, the study creates a health value system in the child etc. In this study, the cartoon named “Rafadan Tayfa”, which was broadcast on TRT Children's Channel, one of the children's TV channels in our country, and ranked first in rating measurements. The cartoon named ‘’ Rafadan Tayfa analyzed the light of the scale created by editing the table of educational principles of children’s literature in SEVER’s published work (2018). 15 of the 75 episodes /sections in the first four seasons of the cartoon named ‘’Rafadan Tayfa’’ by the method of selection (random) without selection were determined and watched/monitored. Document technique was used to analyze the data obtained. Considering the frequency and percentage value table formed by evaluating the findings it was determined that the cartoon series named “Rafadan Tayfa” was suitable for the educational principles of children’s literature.

Anahtar Kelimeler

children's literature, cartoon, educational principles, rafadan tayfa

“Rafadan Tayfa” Çizgi Filminin Çocuk Edebiyatının Eğitsel İlkeleri Açısından İncelenmesi

Öz

Çocuk edebiyatının temel aracı kitaplardır. Kitapların yanı sıra çocuk tiyatroları, çizgi filmler, çocuk müzikalleri gibi çocuklar için geliştirilen birçok ürün çocuk edebiyatının inceleme alanına girebilir. Çocuk kitapları seçilirken kitapların alan uzmanları tarafından belirlenmiş ölçütler ışığında incelenmesi ve çocukların nitelikli eserlerle buluşturulması son derece önemlidir. Çocuk edebiyatının eğitsel ilkeleri; sanatsal ürünlerde şiddet ögesine yer verilip verilmemesi, sanatsal ürünün çocuğa duyma-düşünme sorumluluğu verecek biçimde olması, eserin çocukta sağlıklı değerler sistemi oluşturması gibi pek çok başat niteliğin durumunu belirlemeye yardımcı olur. Bu çalışmada ülkemizdeki çocuk TV kanallarından biri olan TRT Çocuk kanalında yayınlanan, reyting ölçümlerinde ilk sıralarda yer alan “Rafadan Tayfa” adlı çizgi film, Sever (2018)’in çocuk edebiyatı eğitsel ilkeleri tablosunun düzenlenmesiyle oluşturulan ölçek ışığında incelenmiştir. “Rafadan Tayfa” adlı çizgi filmin ilk 4 sezonunda yer alan 75 bölümden 15’i seçkisiz seçilim yöntemi (random) ile belirlenmiş ve izlenmiştir. Elde edilen verilerin incelenmesinde doküman analizi tekniğinden yararlanılmıştır. Bulguların değerlendirilmesiyle oluşan frekans ve yüzdelik değer tablosu göz önüne alındığında “Rafadan Tayfa” adlı çizgi film serisinin çocuk edebiyatının temel eğitsel ilkeleri bakımından uygun olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

çocuk edebiyatı, çizgi film, eğitsel ilkeler, rafadan tayfa

Kaynakça

• Adıgüzel, Ö. (2018). Eğitimde Yaratıcı Drama (11. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayıncılık, 44-46.
• Akören, A.N. (2018). Çizgi Film ve Animasyon Eğitiminde Son Eğilimler. Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 2, 124-140.
• Aslan, O. & Yılar, Ö. (2019). Halk Bilimi Unsurlarının Gelecek Kuşaklara Aktarımında Çizgi Filmlerin Rolü: Rafadan Tayfa Örneği. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 646-669.
• Çimen, F. M. (2019). Kamu Yayıncısı TRT Çocuk Kanalında Yayınlanan Rafadan Tayfa çizgi filminin değerler eğitimi açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Çocuk ve Ekran. (2020, 18 Ekim). Erişim adresi https://pedagojidernegi.com/cocuk-ve-ekran/
• İnce Samur, Ö. A. (2016). Okuma Kültürü Nasıl Kazandırılır, Okul Öncesi Dönem/0-6 Yaş. Ankara: Anı Yayıncılık, 2-3.
• Kamacıoğlu, B. (2017). Çizgi Filmlerin Kültür Aktarımındaki Rolü ve Hayao Miyazaki Çizgi Filmleri. Sanat ve Tasarım Dergisi, 7(2), 1-18.
• Karaca, S.S. (2019). Çizgi Filmlerde Değerler Eğitimi, Değerler Eğitimi Açısından Rafadan Tayfa Çizgi Filminin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, ve 8. Sınıflar). Ankara: MEB.
• Özen, Ö. & Kartelli, F. (2017). Türkiye’de Yayın Yapan Çocuk Kanallarında Yayınlanan Çizgi Filmlerdeki Şiddet Olgusunun Analizi. Marmara İletişim Dergisi, 27, 81-93.
• Özsel Töre, K. (2018). İdeoloji ve Animasyon: Rafadan Tayfa Örneği. III. Doğu Batı Kongresi, Ohrid, Makedonya, 26-28 Haziran 2018. Rafadan Tayfa. (2020, 18 Ekim). Erişim adresi https://tr.wikipedia.org/wiki/Rafadan_Tayfa
• Sadioğlu Ö., Turan, M., Dikmen, N., Yılmaz M., & Özkan, Y. (2018). Değerlerin Öğretiminde Çizgi Filmler: Rafadan Tayfa Örneği. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 240-251.
• San, İ. (1985). Sanat ve Yaratıcılık Eğitimi Olarak Tiyatro. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 18(1), 101.
• Sever, S. (2015). Çocuk ve Edebiyat (8. Baskı). İzmir: Tudem Yayınları, 17.
• Sever, S. (2018). Sanatsal Uyaranlarla Dil Bilgisi. İzmir: Tudem Yayınları, 166-167.
• Sever, S. (2019). Çocuk Edebiyatı ve Okuma Kültürü (3. Baskı). Tudem Yayınları, 73.
• Şirin, M.R. (2016). Çocuk, Çocukluk ve Çocuk Edebiyatı. İstanbul: Kapı Yayınları, 24.
• Şahin, S. (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı'nda Yer Alan Kök Değerler Açısından Rafadan Tayfa Çizgi Filminin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Şen, B. & Deniz, Ü. (2019). Okul Öncesi Dönem Çocuklarının İzlediği Rafadan Tayfa Çizgi Filminin Toplumsal Cinsiyet Açısından İncelenmesi. Turkish Studies Social Sciences, 14(5), 2547-2563.
• Şenler, F. (2005). Animasyon Tarihi, Teknikleri ve Türkiye’deki Yansımaları. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 3, 99-114.
• Şentürk, Ş. & Keskin, A. (2019). Rafadan Tayfa Çizgi Filminin Milli ve Evrensel Değerler Açısından Değerlendirilmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 143 – 157.
• Talu, E. & Yüzbaşıoğlu, F. (2020). Geleneksel Sokak Oyunlarının Çocuk Gelişimine Katkılarının “Rafadan Tayfa” Çizgi Filmi Üzerinden İncelenmesi. Ulusal Eğitim Akademisi Dergisi, 4(2), 148-162.
• Temel, Ö., Kostak, M. A. & Çelikkalp, Ü. (2014). Çocuk Kanallarında Yayınlanan Çizgi Filmlerdeki Şiddetin Belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 7(3), 199-205.
• Tozduman Yaralı, K. & Avcı, N. (2017). Bir Çizgi Filmin Popüler Kültür Açısından İncelenmesi: Rafadan Tayfa. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 5(1), 449-470.
• Türk Dil Kurumu Sözlükler. (2020, 18 Ekim). Erişim adresi https://sozluk.gov.tr/
• Türkmen, N. (2012). Çizgi Filmlerin Kültür Aktarımındaki Rolü ve Pepee. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 36(2), 139 – 158.
• Yalçın, A. & Aytaş, G. (2017). Çocuk Edebiyatı (9. Baskı). Ankara: Akçağ Yayınevi, 17-19.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (10. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık, 190.