Fen Bilimleri Öğretmen Adaylarının STEM Eğitimine Yönelik Metaforik Algıları

Yıl 2020, Cilt: 21 Sayı: 3, 1839 - 1873, 31.12.2020

Dilber Acar , Tuğba Ecevit , Yasemin Büyükşahin

Öz

Çalışmanın amacı, fen bilimleri öğretmen adaylarının STEM eğitimi ve bileşenlerine yönelik metaforik algılarını belirlemektir. Bu kapsamda araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2018- 2019 eğitim- öğretim yılında 20 farklı üniversitenin 4. sınıfında öğrenim gören 36 fen bilimleri öğretmen adayı oluşturmaktadır. Çalışma grubu amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklemesi ile oluşturulmuştur. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen “metafor oluşturma formu” kullanılmıştır. Elde edilen metaforların analizinde, içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Çalışmada öğretmen adayları “STEM eğitimi”, “STEM öğretimi”, “STEM eğitimi yapılan sınıfta öğrenci”, “STEM öğretmeni”, “STEM eğitimi yapılan sınıf ortamı” ve “STEM eğitiminde ortaya konan ürün” kavramlarına ilişkin metaforlar oluşturmuşlardır. Öğretmen adaylarının oluşturdukları metaforlar gerekçeleriyle incelendiğinde STEM eğitimi ve bileşenlerine ilişkin bilgi ve farkındalıklarının yüksek olduğu ve STEM’e yönelik algılarının olumlu olduğu görülmektedir. Bu sonuçlar doğrultusunda yakın zamanda mesleğe başlayacak öğretmen adaylarının STEM eğitimi uygulamalarıyla hizmet öncesinde kendilerini geliştirmelerine imkan sağlanabilir.

Anahtar Kelimeler

Metaforik algı, Fen bilimleri öğretmen adayları, STEM eğitimi

Kaynakça

• Arslan, M.& Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim-öğretim açısından incelenmesi. Millî Eğitim Dergisi, 171,100-108.
• Bilgin, N. (2014). Sosyal bilimlerde içerik analizi: Teknikler ve örnek çalışmalar. Ankara: Siyasal.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Bybee, R.W. (2010). Advencing STEM education: A 2020 vision. Technology and Engineering Teacher, 70(1), 30-35.
• Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 693-712.
• Çelikten, M.( 2006). Kültür ve öğretmen metaforları. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 269-28.
• Eroğlu, S. & Bektaş, O. (2016). STEM eğitimi almış fen bilimleri öğretmenlerinin STEM temelli ders etkinlikleri hakkındaki görüşleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi- Journal of Qualitative Research in Education, 4(3), 43- 67.
• Girmen, P. (2007). İlköğretim öğrencilerinin konuşma ve yazma sürecinde metaforlardan yararlanma durumları. Yayınlanmış doktora Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Eskişehir.
• Gomez, A., & Albrecht, B. (2014). True STEM education. Technology and Engineering Teacher, 73(4), 8-17.
• Gonzalez, H.B. & Kuenzi, J.J. (2012). Science, Technology, Engineering and Mathematics (STEM) Education: A Primer. Erişim adresi https://www.stem.org/cm/dpl/downloads/content/69/R42642.pdf (2018, Eylül 29)
• Gömleksiz, M. N. & Yavuz, S. (2018, Haziran). Fen bilgisi öğretmen adaylarının STEM eğitimine yönelik metaforik algıları. ERPA International Congress on Education’da sunulmuş bildiri, İstanbul.
• Kırılmazkaya, G. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının FeTeMM öğretimine ilişkin görüşlerinin araştırılması (Şanlıurfa Örneği). Harran Education Journal, 2(2), 59-73.
• Kızılay, E. (2016). Fen bilgisi öğretmen adaylarının FeTeMM alanları ve eğitimi hakkındaki görüşleri. International Journal of Social Science, 47, 403- 417.
• Meyrick, K.M. (2011). How STEM education improves student learning. Meridian K-12 School Computer Technologies Journal, 14(1), 1-6.
• Miles, M.B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded source book. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), (2016). STEM Eğitimi Raporu. Milli Eğitim Bakanlığı Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı. Erişim adresi http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812312311937-FEN%20B%C4%B0L%C4%B0MLER%C4%B0%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI2018.pdf> (2018, Ekim 23)
• Ocak, G. ve Gündüz, M. (2006). Eğitim fakültesini yeni kazanan öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine giriş dersini almadan ve aldıktan sonra öğretmenlik mesleği hakkındaki metaforlarının karşılaştırılması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 293- 310.
• Palmquist, R. A. (2001). Cognitive Style and Users’ Metaphors For The Web : An Exploratory Study. Journal of Academic Librarianship, 27(1), 24-32.
• Saban, A., Koçbeker, B. N. ve Saban, A. (2005, Eylül). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin sahip oldukları metaforlar. XIV. Eğitim Bilimleri Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Sanders, M. (2012). Integrative STEM educaation as “Best Practice”. Erişim adresi https://vtechworks.lib.vt.edu/handle/10919/51563> (2019, Ocak 29).
• Sönmez, V. & Alacapınar, F. G. (2014). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı.
• Tarkın- Çelikkıran, A. & Aydın- Günbatar, S. (2017). Kimya öğretmen adaylarının FeTeMM uygulamaları hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 1624- 1656.
• Timur, B. & İnançlı, E. (2018). Fen bilimleri öğretmen ve öğretmen adaylarının STEM eğitimi hakkındaki görüşleri. Uluslararası Bilim ve Eğitim Dergisi, 1(1), 48-66.
• Uğraş, M. & Genç, Z. (2018). Okul öncesi öğretmen adaylarının STEM öğretimi yönelimlerinin ve STEM eğitimi hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 724-744.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 9. Baskı. Ankara: Seçkin.
• Yıldırım, B. & Türk, C. (2018). Sınıf öğretmeni adaylarının STEM eğitimine yönelik görüşleri: Uygulamalı bir çalışma. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 195- 213.
• Zengin, E. & Uğraş, M. (2019). Sınıf öğretmen adaylarının STEM eğitimine ilişkin metaforik algılarının belirlenmesi. EKEV Akademi Dergisi, 23(77), 57- 76.